Γραμμή 4 Μετρό Αθήνας: Πότε ξεκινά ο “αθόρυβος” Μετροπόντικας-Ποιους σταθμούς θα συναντήσει

Μέχρι το Πάσχα αναμένεται να ξεκινήσει το ταξίδι του στο Αθηναϊκό υπέδαφος ο πρώτος από τους δύο Μετροπόντικες της νέας Γραμμής 4 του Μετρό. Το ypodomes.com επισκέφθηκε το εργοτάξιο “Κατεχάκη” όπου οι εργασίες για την υποδοχή του μεγάλου μηχανήματος είναι εντατικές.

Με δύο βάρδιες σε επταήμερη βάση προετοιμάζεται το λεγόμενο “shaft” που δεν είναι άλλο από το όρυγμα στο οποίο θα μπει το μεγαλύτερο τμήμα του ΤΒΜ και σε βάθος 40 μέτρων κάτω από τη γη θα συναρμολογηθεί το υπόλοιπο τμήμα προκειμένου να τεθεί σε λειτουργία σε περίπου 2 μήνες από σήμερα.

TBM made in Germany

Οι πρώτες εκσκαφές του φρέατος ξεκίνησαν ακριβώς πριν από ένα χρόνο, τον Φεβρουάριο του 2022. Στα τέλη καλοκαιριού το πρώτο ΤΒΜ, καινούργιο και κατασκευασμένο στη Γερμανία, ξεκίνησε σε κομμάτια το ταξίδι του για την Αθήνα.

Στη συνέχεια όλα τα τμήματα έφτασαν στο εργοτάξιο της Κατεχάκη και ξεκίνησε η διαδικασία συναρμολόγησης. Ολοκληρώνοντας το πρώτο φρέαρ γίνονται οι εργασίες προετοιμασίας της εισόδου του μετροπόντικα, γίνεται η κόλληση της κεφαλής και της οπίσθιας ασπίδας.

Πρόκειται για ΤΒΜ ειδικά κατασκευασμένο για αστικό περιβάλλον. Προχωρώντας στο αθηναϊκό υπέδαφος με ένα μέσο όρο 13,5 μέτρων την ημέρα (τα οποία μπορεί να ξεπεράσουν και τα 20 μέτρα υπό προϋποθέσεις), θα αφήνει πίσω του έτοιμη κατασκευασμένη σήραγγα.

Με την τεχνολογία στο πλευρό του είναι ένα πολύ σταθερό μηχάνημα το οποίο δεν δημιουργεί μετακινήσεις εδαφών καθώς μετριούνται πλέον σε χιλιοστά. Το μηχάνημα κάνει ολομέτωπη κοπή, κόβει δηλαδή κόβει 70 τετραγωνικά επί ενάμιση μέτρο, είναι περίπου 200 τόνοι υλικού ανάλογα με το ειδικό βάρος του, δηλαδή 120 κυβικά την ώρα. Σκάβει με μεγάλες ταχύτητες, αυτός ο σκοπός, η λιγότερη όχληση και το χαρακτηριστικό του είναι πως θα είναι σχεδόν “αθόρυβος”.

Το υπέδαφος είναι κατά βάση αθηναϊκός σχιστόλιθος δύο επιπέδων, ανώτερου και κατώτερου επιπέδου. Το ανώτερο επίπεδο είναι αυτό που συνήθως υπάρχει στην Αθήνα, είναι σταθερό έδαφος δεν έχει πολύ νερό, έχει κάποια χαλαζιακά μέσα, τα οποία όμως δεν επηρεάζουν την διάνοιξη. Στην κατώτερη ενότητα έχει περισσότερα χαλαζιακά αλλά το μηχάνημα δεν έχει κανένα πρόβλημα, δυσκολεύεται μόνο όταν βρει μεγάλο βράχο. Επιτρέπει στο νερό να φεύγει έξω. Απομονώνει τον θάλαμο εκσκαφής από το υπόλοιπο μηχάνημα, οπότε δεν δημιουργεί ένα περιβάλλον υπό πίεση.

Στη συνέχεια όλο αυτό το υλικό θα βγαίνει από την σήραγγα με ταινιόδρομους σε όλο το μήκος ώστε να είναι ασταμάτητη η ροή υλικού. Η μια ταινία στο τέλος θα είναι 5 και η άλλη 7 χλμ. και θα συναντηθούν στον Ευαγγελισμό. Το πετάει σε ειδική λεκάνες και από εκεί απορρίπτεται. Το σύστημα των ταινιών είναι μια πρόκληση από μόνο του διότι έχει συγκεκριμένες μοίρες που πρέπει να σηκώσει τις κεκλιμένες ταινίες. Η μια έξοδος θα είναι στο εργοτάξιο Κατεχάκη και η άλλη στο εργοτάξιο Βεϊκου.

Στο Γουδή εντός του 2023

Όπως αναφέρουν πηγές της κοινοπραξίας, το ταξίδι του πρώτου μετροπόντικα θα ξεκινήσει με χαμηλές στην αρχή ταχύτητες και σταδιακά θα “γκαζώνει”. Εντός του 2023 προβλέπεται να φτάσει στον πρώτο σταθμό που είναι ο σταθμός ΓΟΥΔΗ. Για λόγους οικονομίας χρόνου ο μετροπόντικας θα περάσει από τους περισσότερους σταθμούς χωρίς να έχουν διανοιχθεί τα απαραίτητα φρέατα. Έτοιμους σταθμούς προβλέπεται να συναντήσουν στους κεντρικούς σταθμούς.

Μετά το Γουδή, θα οδεύσει προς τον σταθμό Ζωγράφου και ακολούθως τους σταθμούς Ιλίσια, Πανεπιστημιούπολη, Καισαριανή, Ευαγγελισμός.

Αναφορικά με τον έτερο Μετροπόντικα, του εργοταξίου Βεϊκου στην άλλη άκρη της γραμμής, θα ξεκινήσει αργότερα μέσα στο 2023. Το εργοτάξιο παραδόθηκε στην κοινοπραξία ΑΒΑΞ-GHELLA-ALSTOM προς τα τέλη του έτους και οι εκσκαφές ξεκίνησαν στις αρχές του έτους. Ο δεύτερος μετροπόντικας, βρίσκεται πλήρως έτοιμος στη Γερμανία και το καλοκαίρι θα ξεκινήσει το ταξίδι του για την Αθήνα. Η εκτίμηση που υπάρχει σήμερα είναι πως θα μπορεί να συναρμολογηθεί σε βάθος 30 μέτρων και να ξεκινήσει το ταξίδι του προς τα τέλη του έτους, δηλαδή θα έχει περίπου ένα εξάμηνο διαφορά από τον πρώτο μετροπόντικα.

Σύμφωνα με τον επίσημο προγραμματισμό τα δύο μηχανήματα θα συναντηθούν στο εργοτάξιο του Ευαγγελισμού από όπου και θα εξέλθουν αποσυναρμολογημένοι για να οδεύσουν σε κάποιο άλλο έργο μετρό -ευχόμαστε να είναι σε κάποια άλλη επέκταση του αθηναϊκού μητροπολιτικού σιδηροδρόμου-.

Μέχρι σήμερα το σχήμα ΑΒΑΞ-GHELLA-ALSTOM που έχει αναλάβει το έργο, με επικεφαλής την ελληνική εταιρεία, έχει παραλάβει πέντε από τα 24 εργοτάξια (15 σταθμοί και 9 φρέατα). Κατεχάκη, το ΓΝΑ, το Φρέαρ Βεΐκου και το αμαξοστάσιο και το ΚΕΛ στα Σεπόλια.

Να θυμίσουμε πως το έργο κατασκευής της γραμμής 4 από το Άλσος Βεϊκου μέχρι το Γουδή πραγματοποιείται από την Αττικό Μετρό με δύο εργολαβίες. Προηγείται αυτή των πρόδρομων εργασιών, έργο που υλοποιεί η ΕΡΕΤΒΟ. Ολοκληρώνοντας κάθε εργοτάξιο το παραδίδει στην κοινοπραξία του κυρίως έργου.

Η εκτίμηση που υπάρχει σήμερα είναι πως μέχρι το τέλος του έτους θα έχουν παραδοθεί στο σύνολο τους τα 24 εργοτάξια. Σύμφωνα με το ισχύον χρονοδιάγραμμα το έργο θα πρέπει να έχει ολοκληρωθεί στο σύνολο του 2029, αλλά αυτό θα εξαρτηθεί και από πολλούς άλλους παράγοντες στο πέρασμα των ετών της εργολαβίας.

Οι σταθμοί και πως διανοίγονται

Η γραμμή 4 θα διαθέτει 15 σταθμούς: ΑΛΣΟΣ ΒΕΙΚΟΥ, ΓΑΛΑΤΣΙ, ΕΛΙΚΩΝΟΣ, ΚΥΨΕΛΗ, ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΑ, ΑΛΕΞΑΝΔΡΑΣ, ΕΞΑΡΧΕΙΑ, ΑΚΑΔΗΜΙΑΣ, ΚΟΛΩΝΑΚΙ, ΕΥΑΓΓΕΛΙΣΜΟΣ, ΚΑΙΣΑΡΙΑΝΗ, ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥΠΟΛΗ, ΙΛΙΣΙΑ, ΖΩΓΡΑΦΟΥ, ΓΟΥΔΗ.

Σε όλους τους στθαμούς οι αποβάθρες θα είναι πλάγιες και με μήκος περίπου 80 μέτρα εκτός από τον σταθμό ΕΥΑΓΓΕΛΙΣΜΟΣ ο οποίος θα έχει μήκος 110 μέτρα καθώς θα είναι σταθμός ανταπόκρισης με τη γραμμή 3. Σύμφωνα με τις μελέτες η συχνότητα των συρμών θα μπορεί να φτάσει και ανά 90 δευτερόλεπτα τις ώρες αιχμής. Για να δώσουμε ένα παράδειγμα χρονικής διάρκειας, μια διαδρομή από το Άλσος Βεϊκου μέχρι την Πανεπιστημιούπολη θα διαρκεί μόλις 14 λεπτά. Από το Γουδή στο Κολωνάκι μόλις 7 λεπτά.

Ένα από τα χαρακτηριστικά και από τις δυσκολίες αυτού του έργου είναι ότι όλοι οι σταθμοί, επειδή περνάει από πολύ πυκνοκατοικημένες περιοχές, είναι υπόγειοι. Εδώ δεν υπάρχει το παραδοσιακό “κουτί” που σκάβεις cut and cover, ανοίγεις το κουτί σου και μετά περνάει από μέσα το TBM.

Έχουμε μικρά cut and cover σε μικρές πλατείες και χώρους που έχουν βρεθεί, μπαίνουμε και ανοίγουμε τον σταθμό από κάτω με παραδοσιακές μεθόδους, που ανοίγει μια διευρυμένη γαλαρία και μετά όλα τα υπόλοιπα. Έχει πολύ λίγους σταθμούς, ας πούμε η Κυψέλη και το Κολωνάκι όπου η κατασκευή θα γίνει με “κουτί”. Ο πρώτος σταθμός που θα ξεκινήσει να κατασκευάζεται, όταν παραδοθεί στον ανάδοχο, θα είναι το Κολωνάκι.

Η γραμμή 4 δεν θα έχει (τουλάχιστον σε αυτή τη φάση) δικό της Αμαξοστάσιο και οι συρμοί θα σταβλίζονται στο αμαξοστάσιο της γραμμής 2 στα Σεπόλια. Όταν θα υλοποιηθούν οι επεκτάσεις της γραμμής προς Λυκόβρυση, Πετρούπολη και ΠΥΡΚΑΛ τότε οι συρμοί της γραμμής θα αποκτήσουν το δικό τους “σπίτι”.