Γιώργος Δέδες: Στα 7 δισ.ευρώ το κόστος των αυτοκινητόδρομων, αναζητείται νέα φιλοσοφία στα έργα

Επτά δισεκατομμύρια ευρώ κόστισαν μέχρι τώρα οι 5 αυτοκινητόδρομοι που ξεκίνησαν να κατασκευάζονται μετολυμπιακά και έχουν ξεκινήσει να λειτουργούν. Ίσως στην πιο ενδιαφέρουσα παρουσίαση του 1ου Συνεδρίου Υποδομών-Μεταφορών, με θέμα “Προοπτικές Ανάπτυξης” που συνδιοργάνωσαν το ypodomes.com και το metaforespress.gr στο Αμφιθέατρο του Υπουργείου Υποδομών, ο Γενικός Γραμματέας Υποδομών Γιώργος Δέδες, προχώρησε στον πρώτο απολογισμό των έργων (μία πρώτη προσέγγιση όπως έγραφε) στους αυτοκινητόδρομους Ολυμπία Οδός, Αυτοκινητόδρομος Αιγαίου, Ιόνια Οδός, Ε65 και Μορεά.

Ο κος Δέδες τόνισε πως η Κυβέρνηση το 2015 παρέλαβε βαλτωμένα έργα και απαντώντας στις επικρίσεις για ελάχιστες δημοπρασίες, σημείωσε πως «πολλές δημοπρασίες κατά το παρελθόν σήμαναν και έργα που δεν εκτελέστηκαν». Ο Γ.Γ. αναγνώρισε την ανάγκη να στραφούμε ως χώρα σε νέα μοντέλα χρηματοδότησης για τη νέα γενιά έργων μέσω μόχλευσης πόρων από την ιδιωτική οικονομία, της ΕΤΕπ ή των ΣΔΙΤ δεδομένου και ότι το ΕΣΠΑ «μικραίνει» σημαντικά.

Σημείωσε πως ήδη από το 1999 υπήρξαν οι πρώτες παροτρύνσεις για την υπογραφή έργων παραχώρησης στους κύριους οδικούς άξονες της χώρας που είχαν ως αποτέλεσμα την υπογραφή 6 συμβάσεων. Η αργή ωρίμανση των έργων, οι υπερβολικές καθυστερήσεις των απαιτούμενων απαλλοτριώσεων καθώς και άλλες τεχνικές προκλήσεις όμως οδήγησαν την εκκίνησή τους να συμπέσει χρονικά με την έναρξη της οικονομικής κρίσης.

Η αναδιάρθρωση (reset) των 4 από τις 5 συμβάσεις για τους αυτοκινητόδρομους, με εξαίρεση τον Μορέα, είχε αδιαμφισβήτητα πολύ σοβαρές συνέπειες σύμφωνα με τον κο Δέδε, καθώς αυξήθηκε η οικονομική συμμετοχή του Δημοσίου στα έργα, το κατασκευαστικό αντικείμενο περιορίστηκε, όπως για παράδειγμα στην περίπτωση της Ολυμπίας Οδού η οποία δεν έφτασε ποτέ στην Αρχαία Ολυμπία, και η ολοκλήρωση των δρόμων καθυστέρησε ακόμα περισσότερο δημιουργώντας λειτουργικά και χρηματοδοτικά προβλήματα.

Ο Γ.Γ. δήλωσε υπερήφανος για τους χειρισμούς του Υπουργείου εφόσον εκτός από την πολυπόθητη επανεκκίνηση των βαλτωμένων έργων επιτεύχθηκαν και συμφέρουσες, για το Δημόσιο, οικονομικές συμφωνίες με τους παραχωρησιούχους. «Συντελέστηκαν πολλά μικρά θαύματα με την συμβολή της Γ.Γ. Υποδομών ώστε να επιτευχθεί έγκαιρα ο εθνικός στόχος της παράδοσης των οδικών αξόνων.

Στο ενδεχόμενο περαιτέρω καθυστέρησης θα συμπαρασυρόταν όλος ο τεχνικός κλάδος και η χώρα θα χρειαζόταν 2 μνημόνια ακόμα», είπε χαρακτηριστικά και στη συνέχεια αναφέρθηκε στο βραχνά των απαλλοτριώσεων που έχουν σημαντικό αντίκτυπο στα έργα. «Οι περιπτώσεις της Ιόνιας και του Ε65 είναι για βραβείο Γκίνες εφόσον είναι ίσως οι μοναδικοί αυτοκινητόδρομοι των οποίων οι απαλλοτριώσεις δεν έχουν ολοκληρωθεί πλήρως», σχολίασε.

Τέλος αναφέρθηκε στην ανάγκη αναζήτησης μίας νέας φιλοσοφίας συμβάσεων με την υιοθέτηση καλύτερων πρακτικών που θα προασπίζουν τόσο το δημόσιο όσο και το ιδιωτικό συμφέρον.

Σχετικά με τα οικονομικά στοιχεία των αυτοκινητόδρομων, ξεκαθάρισε ότι πρόκειται για τον μέχρι σήμερα υπολογισμό καθώς τα έργα κατασκευαστικά (παρότι κάποιοι αυτοκινητόδρομοι λειτουργούν) συνεχίζουν να υφίστανται. Τα στοιχεία που παρουσίασε είναι πραγματικά αποκαλυπτικά καθώς παρουσιάστηκαν αναλυτικά σε πίνακες ποια ήταν η πρόοδος των έργων στις αρχές του 2015, η συνολική δαπάνη κατασκευής, η δαπάνη κατασκευής ανά αυτοκινητόδρομο.

Εντύπωση προκάλεσε ο Πίνακας με τα στοιχεία κόστους των έργων καθώς εκεί φάνηκε για πρώτη φορά το ποσοστό της χρηματοδότησης των εμπλεκόμενων φορέων. Συγκεκριμένα το κόστος έφτασε στα 10,83 δισ.ευρώ, το οποίο χωρίζεται σε 3,63 δισ.ευρώ από πηγές του Γ`ΚΠΣ, 4,34 δισ. ευρώ από το ΕΣΠΑ 2007-2013 και 2,85 δισ.ευρώ από χρηματοδότηση των παραχωρησιούχων.

Εξίσου σημαντικός ήταν ο πίνακας με τις απαλλοτριώσεις όπου παρουσιάστηκε η τελική δαπάνη (μέχρι σήμερα καθώς έπονται μερικές ακόμα) όπου σε κάποιες περιπτώσεις το ποσοστό απόκλισης από τις υπολογισμένες τιμές έφτασε το 623% δηλαδή 6 φορές πάνω (τμήμα Ευαγγελισμός-Σκοτίνα). Στο 159% έφτασε η απόκλιση (μιάμιση φορά πάνω) το κόστος στο τμήμα Αιγείρα-Καλάβρυτα ενώ στο -27 ήταν η απόκλιση στο τμήμα Λεύκτρο-Σπάρτη.

Ενδιαφέρον παρουσίασε και ο πίνακας με το ποσό που έχει καταβληθεί από Εθνικούς Πόρους το οποίο έχει φτάσει μέχρι σήμερα σε 1,27δισ ευρώ. Πρόκειται για χρήματα που άρχισαν να αποδίδονται από την 1-1-2016 καθώς είχε λήξει το ΕΣΠΑ 2007-2013 και για να ολοκληρωθούν οι αυτοκινητόδρομοι έπρεπε να συνδράμει η ίδια η χώρα με δικούς της πόρους.

ΤΟ ΤΕΛΙΚΟ ΚΟΣΤΟΣ
Όπως παρουσίασε ο κ.Δέδες, το τελικό κόστος των έργων είναι 6 δις 983 εκατομμύρια ευρώ. Από αυτό προκύπτει και μεγάλη διαφορά μεταξύ της αρχικής προσφοράς για την κατασκευή των έργων και το τελικό κόστος. Ο βασικότερος λόγος της διαφοράς αυτής είναι η διακοπή του 2011 με την παύση της τραπεζικής χρηματοδότησης και η τριετής αναμονή που οδήγησε το Δημόσιο σε νέες τροποποιημένες συμβάσεις παραχώρησης.

Σύμφωνα με τα στοιχεία του Γενικού Γραμματέα Υποδομών, οι τελικές δαπάνες στα έργα ανά αυτοκινητόδρομο έχουν ως εξής:
–Ολυμπία Οδός: 2.073.700.000 ευρώ
–Αυτοκινητόδρομος Αιγαίου: 1.294.200.000 ευρώ
–Ιόνια Οδός: 1.643.700.000 ευρώ
–Αυτοκινητόδρομος Ε65: 831.400.000 ευρώ
–Αυτοκινητόδρομος Μορέας: 1.140.000.000 ευρώ

Στον Πίνακα με τις απαιτήσεις σύμφωνα με αυτά τα στοιχεία οι απαιτήσεις παραχωρησιούχου και κατασκευαστή ήταν 1,6δισ.ευρώ και η τελική συμφωνία έριξε το ποσό στα 676,5εκατ.ευρώ. Αναλυτικά:
–Ολυμπία Οδός από 388εκατ.ευρώ σε 214εκατ.ευρώ
–Αυτ.Αιγαίου από 75εκατ.ευρώ σε 41εκατ.ευρώ
–Ιόνια Οδός από 408εκατ.ευρώ σε 174εκατ.ευρώ
–Αυτ.Ε65 από 205,9εκατ.ευρώ σε 67,5εκατ.ευρώ
–Αυτ.Μορέας από 526εκατ.ευρώ σε 180εκατ.ευρώ

Νίκος Καραγιάννης-ypodomes.com