Γιάννης Φωτεινός: Eξωστρέφεια των ελληνικών επιχειρήσεων, το παράδειγμα της SALFO

Άρθρο του Γιάννη Φωτεινού, Διευθύνοντος Συμβούλου της Salfo and Associates

Η οικονομική κρίση των τελευταίων ετών και η μείωση των κατασκευαστικών έργων στην Ελλάδα επέφεραν πολύ μεγάλη συρρίκνωση στο κλάδο παραγωγής μελετών και παροχής συμβουλευτικών υπηρεσιών. Οι κρίσεις όμως έχουν δύο πιθανά αποτελέσματα για έναν οργανισμό: ή να τον εξαφανίσουν ή να τον ενδυναμώσουν. Το τι θα συμβεί από τα δύο, κατά την άποψή μου, εξαρτάται από τη στρατηγική που χαράζει η Διοίκηση, τις εταιρικές αρχές και το δυναμικό κάθε εταιρείας. Επίσης, εξαρτάται από τον τρόπο με τον οποία ‘διαβάζει’ κανείς μια κατάσταση ανισορροπίας και ανασφάλειας. Κάποιος βλέπει την ευκαιρία και κάποιος την καταστροφή. Εμείς θέλουμε και βλέπουμε την ευκαιρία.

Η SALFO, ήδη από το 2005, με όραμα επέκτασης και σε αντίθεση με το σύνηθες ελληνικό μοντέλο επιχειρηματικότητας που στηριζόταν κυρίως στον κρατικό κορμό, διαφοροποιήθηκε και στήριξε την επιχειρηματική στρατηγική ανάπτυξής της στην επέκταση εκτός συνόρων. Αποτέλεσμα ήταν η μετέπειτα κρίση να βρει τη SALFO προετοιμασμένη να ανταπεξέλθει στη δύσκολη συγκυρία, αφού είχε προνοητικά δραστηριοποιηθεί σε χώρες της Μέσης Ανατολής, όπως τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, το Κατάρ και η Σαουδική Αραβία.

Η στρατηγική μας βασίστηκε σε εντατικοποίηση της εξωστρέφειας, η οποία είχε ως αποτέλεσμα τη σταδιακή εξάπλωσή μας και την ανάληψη μεγάλων έργων στο εξωτερικό που μας ενδυνάμωσαν οικονομικά, αλλά και τεχνικά, κάνοντας μας τη μεγαλύτερη εταιρεία συμβούλων μηχανικών στην Ελλάδα και μία από τις μεγαλύτερες μελετητικές εταιρείες παγκοσμίως. Σύμφωνα με το έγκριτο αμερικάνικο περιοδικό ENR, η SALFO κατετάχθη το 2016 και το 2017 στη λίστα των 225 μεγαλύτερων μελετητικών εταιρειών του κόσμου, στην 198η θέση και στην 187η θέση αντιστοίχως. Τα τελευταία τέσσερα χρόνια ο τζίρος της εταιρείας, ο οποίος κατά 70% προέρχεται από έργα του εξωτερικού, υπερδιπλασιάστηκε. Αντιστοίχως υπερδιπλασιάστηκε και το προσωπικό της SALFO, το οποίο πλέον ανέρχεται στους 450 περίπου υπαλλήλους, εκ των οποίων το 65% απασχολείται εκτός συνόρων και αποτελείται κυρίως από Έλληνες μηχανικούς.

Όλα τα παραπάνω βέβαια δεν συνέβησαν χωρίς μεγάλες δυσκολίες και εμπόδια. Όπως μπορεί, πιθανώς, κάποιος να φανταστεί, ειδικά στον τομέα παροχής συμβουλευτικών υπηρεσιών που κυριαρχείται από γιγάντιες αμερικανικές και αγγλικές εταιρείες -και είναι γνωστό το πανίσχυρο lobbying τους στα διεθνή κέντρα αποφάσεων- ήταν ιδιαιτέρως δύσκολο για μια άγνωστη, αρχικά, μικρή ελληνική εταιρεία να εισχωρήσει και να εδραιωθεί σε αυτές αγορές και ειδικότερα στη Μέση Ανατολή.

Επιπλέον, η απουσία της οργανωμένης ελληνικής πολιτείας, καθώς και η αδυναμία στήριξης από το ελληνικό χρηματοπιστωτικό σύστημα, ήταν και συνεχίζει να είναι άλλος ένας ανασταλτικός παράγοντας που αντιμετωπίσαμε και συνεχίζουν να αντιμετωπίζουν όλες οι ελληνικές εταιρείες που δραστηριοποιούνται στο εξωτερικό.
Παρόλες τις αντίξοες συνθήκες, με τον κατάλληλο σχεδιασμό, την επιμονή στους στόχους, τον επαγγελματισμό μας και κυρίως το σεβασμό και την εκπλήρωση των προσδοκιών των πελατών μας, καταφέραμε να ανατρέψουμε την αρνητική και επιφυλακτική αντίληψη σε σχέση με την ελληνική επιχειρηματικότητα, την οποία συναντήσαμε σε αρκετές περιπτώσεις.

Σημαντικό ρόλο σε όλη αυτή την προσπάθεια έπαιξε και η εξαιρετική τεχνική κατάρτιση και αφοσίωση των Ελλήνων μηχανικών και συνεργατών της εταιρείας, οι οποίοι κατάφεραν να εξαργυρώσουν με την προσαρμοστικότητα τους στις νέες αγορές, την ήδη συσσωρευμένη Ελληνική εμπειρία.

Σε αυτό το σημείο, θα ήθελα να επισημάνω ότι παρά τις δυσκολίες που αντιμετωπίζει μια ελληνική εταιρεία σήμερα και παρόλο που το μεγαλύτερο μέρος του τζίρου μας προέρχεται από το εξωτερικό, η SALFO διατηρεί την έδρα της στην Αθήνα και προσφέρει τις ίδιες επαγγελματικές συνθήκες εργασίας για το προσωπικό της. Οι λόγοι δεν είναι μόνο συναισθηματικοί, αλλά και επιχειρηματικοί. Πιστεύουμε στις ευκαιρίες και στις δυνατότητες ανάπτυξης στην Ελλάδα. Όσον αφορά στη στόχευση μας στην εγχώρια αγορά, έχουμε στραφεί προς τους τομείς του τουρισμού, της διαχείρισης ακινήτων, της περιβαλλοντικής διαχείρισης και της ενέργειας, οι οποίοι έχουν δυνατότητα να ενεργοποιήσουν την αγορά των μελετών και κατασκευών.

Επιπλέον, οι συμπράξεις δημοσίου και ιδιωτικού τομέα και τα έργα παραχωρήσεων μπορούν να αποτελέσουν σημαντικό πόλο δραστηριοποίησης του τεχνικού κόσμου. Η μεγάλη μας εμπειρία στην Ελλάδα, αλλά και στο εξωτερικό, ως σύμβουλοι και ανεξάρτητοι μηχανικοί σε έργα συμπράξεων και παραχωρήσεων, με κάνει να πιστεύω ότι τέτοιου είδους έργα μπορούν να αποτελέσουν ένα δυναμικό μοχλό ανάπτυξης για τη χώρα, με σαφή εθνικά αποτελέσματα, αρκεί να υπάρχει κατάλληλος σχεδιασμός και ωρίμανση.

Πάντως, πιστεύω ότι το 2017, είναι πλέον σαφές ότι οι ελληνικές επιχειρήσεις δεν μπορούν να επιβιώσουν, πόσο μάλλον να αναπτυχθούν και να διακριθούν, μόνο από τα εγχώρια αναπτυξιακά έργα. Το παράδειγμα και η πορεία της SALFO, καθώς και άλλων ελληνικών εταιρειών, είναι η απόδειξη ότι η εξωστρέφεια και η προσαρμοστικότητα είναι έννοιες αλληλένδετες με την επιχειρηματικότητα. Το ξεκάθαρο όραμα, η επιμονή στους στόχους που το υπηρετούν, η υψηλή ποιότητα στην παροχή των υπηρεσιών και η συνεχής επέκταση τόσο σε χώρες, όσο και σε νέα αντικείμενα, είναι η ‘συνταγή’ για τη βιώσιμη ανάπτυξη και πρόοδο μιας εταιρείας.