Φάμελλος: «Περιβαλλοντικό Σύμφωνο για το Θερμαϊκό Κόλπο»

 

Την ανάγκη διοίκησης  και διαχείρισης όλων των προστατευόμενων περιοχών περιβάλλοντος της χώρας καθώς και την ειδική πρόβλεψη για τον Θερμαϊκό Κόλπο, παρουσίασε ο Αν. ΥΠΕΝ, Σ. Φάμελλος στη σύσκεψη που συγκάλεσε, εχθές, στη Θεσσαλονίκη, με θέμα τη συγκρότηση και λειτουργία νέου Φορέα Διαχείρισης Θερμαϊκού Κόλπου, στο πλαίσιο της εξελισσόμενης δημόσιας διαβούλευσης του νέου νομοσχεδίου που αφορά στους Φορείς Διαχείρισης Προστατευόμενων Περιοχών.

Ο Αν. ΥΠΕΝ, αφού περιέγραψε το πλαίσιο και την αναγκαιότητα του νέου νομοσχεδίου, παρουσίασε την πρόταση του ΥΠΕΝ σχετικά με την προστασία, τη διαχείριση και την ανάπτυξη της περιοχής του Θερμαϊκού Κόλπου. Όπως χαρακτηριστικά ανέφερε, «ο Θερμαϊκός Κόλπος έπεσε θύμα του άναρχου μοντέλου ανάπτυξης, αλλά και της έλλειψης πολιτικής τόλμης. Αν και η συγκρότηση Φορέα στην περιοχή του Θερμαϊκού εξαγγέλθηκε πολλές φορές στο παρελθόν, εντούτοις χάθηκε στις εξαγγελίες. Πρόκειται για σχέδιο που απαιτεί σοβαρότητα, ολιστική περιβαλλοντική προσέγγιση, συνεργασία πολλών εμπλεκόμενων φορέων και όλων των επιπέδων της διοίκησης και της αυτοδιοίκησης».  

Διευκρίνισε δε, ότι ο νέος Φορέας Θερμαϊκού Κόλπου θα στηρίζεται στη δομή του Φορέα Διαχείρισης του Εθνικού Πάρκου Αξιού- Λουδία-Αλιάκμονα και μεταξύ άλλων θα αναλάβει το επιχειρησιακό κέντρο αντιμετώπισης έκτακτων αναγκών στο θαλάσσιο περιβάλλον καθώς και το Σχέδιο διαχείρισης του Θερμαϊκού Κόλπου. Στη λειτουργία του θα περιλαμβάνονται δράσεις πρόληψης του περιβαλλοντικού κινδύνου, διαχείρισης του περιβάλλοντος και αντιμετώπισης εκτάκτων και μη περιστατικών ρύπανσης και υποβάθμισης συνολικά του Θερμαϊκού Κόλπου, δηλαδή και εκτός προστατευόμενων περιοχών.

Η συγκρότηση του νέου Φορέα θα γίνει άμεσα, εντός του 2017,και δε θα περιορίσει τις υφιστάμενες αρμοδιότητες των θεσμικών φορέων της Θεσσαλονίκης. Αντίθετα, θα δημιουργηθεί ένας κοινός χώρος συναντίληψης και κοινής δράσης όλων όσοι έχουν αρμοδιότητα στο Θερμαϊκό, ένα κοινό πρόγραμμα δράσης, δηλαδή ένα Σύμφωνο για τον Θερμαϊκό Κόλπο. Στην περιοχή ευθύνης του θα ανήκει η περιοχή του υπάρχοντος Φορέα από το Καλοχώρι έως το Κίτρος Πιερίας, τους υγροβιότοπους Αγγελοχωρίου και Επανομής, αλλά και όλη τη θαλάσσια περιοχή από το ακρωτήρι Επανομής έως την Πιερία. 

Έτσι, κάνοντας χρήση του προτύπου της Τοπικής Συμφωνίας για το Περιβάλλον, με βάση την Agenda 21 του ΟΗΕ, δημιουργείται, εντός του Φορέα Διαχείρισης, η Συμβουλευτική Επιτροπή. Η Επιτροπή θα περιλαμβάνει τους φορείς που έχουν πολιτική ή επιχειρησιακή αρμοδιότητα στο Θερμαϊκό, όπως προκύπτει και από τη διεθνή εμπειρία.  Στο ΔΣ του Φορέα, που θα είναι 7μελές, η πλειοψηφία θα προέρχεται από την τοπική κοινωνία εφόσον θα εκπροσωπούνται οι Δήμοι, η Περιφέρεια, οι οικονομικοί παραγωγοί και επαγγελματίες και οι περιβαλλοντικές οργανώσεις. 

Όπως ανέφερε ο αν ΥΠΕΝ «δεν επιλέξαμε να διαμορφώσουμε ένα νέο θεσμικό πλαίσιο και να αλλάξουμε αρμοδιότητες και δομές, όπως και να μην δημιουργήσουμε ακόμα ένα φορέα και νέες διαδικασίες, αλλά να αξιοποιήσουμε ένα φορέα περιβάλλοντος της περιοχής μας που έτσι κι αλλιώς είχε αρμοδιότητα και δραστηριότητα στο Θερμαϊκό και να καλύψουμε έτσι όλες τις προστατευόμενες περιοχές του Κόλπου της Θεσσαλονίκης». 

Η Επιτροπή θα έχει και την ευθύνη παρακολούθησης του συνολικού σχεδίου διαχείρισης αλλά και του ετήσιου προγράμματος δράσης για την περιβαλλοντική προστασία του Θερμαϊκού Κόλπου και θα παρακολουθεί, θα στηρίζει και θα αξιολογεί τον Φορέα Διαχείρισης. Ο θεσμός της Συμβουλευτικής Επιτροπής έχει τα χαρακτηριστικά δημοκρατικής τομής και σεβασμού προς τους κοινωνικούς φορείς. Παρέχει τη δυνατότητα σε φορείς που εκπροσωπούν πολίτες και επιχειρηματίες, που δεν έχουν σήμερα επιχειρησιακή αρμοδιότητα, να συμμετέχουν στις αποφάσεις και να υλοποιούν από κοινού. Έτσι, δημιουργείται ταυτόχρονα και επιχειρησιακό και πολιτικό κέντρο χωρίς να παράγεται επιπλέον γραφειοκρατία.

Μετά την ολοκλήρωση της εισήγησης εκ μέρους του Αν. ΥΠΕΝ, ακολούθησε συζήτηση στο πλαίσιο της τοπικής διαβούλευσης, η οποία ήταν ιδιαίτερα εποικοδομητική και ενδιαφέρουσα. Πολλοί συμμετέχοντες επεσήμαναν το υφιστάμενο καθεστώς όπου εμφανίζονται πολλαπλές και πολυκερματισμένες αρμοδιότητες, δίνοντας την ευκαιρία στον Αν. ΥΠΕΝ να υπογραμμίσει ότι  ένας βασικός  ρόλος του νέου Φορέα θα είναι ο συντονισμός και η συνεργασία των φορέων, που ασκούν αρμοδιότητα στο Θερμαϊκό, ενώ όλοι οι παριστάμενοι συμφώνησαν ότι  η συγκρότηση Φορέα Θερμαϊκού μπορεί να διευκολύνει την αναπτυξιακή λειτουργία της περιοχής και θα κριθεί από το αν θα μπορέσει να επιλύσει γραφειοκρατικά προβλήματα. 

Επιπλέον, προτάθηκε ο νέος Φορέας να είναι η δομή που θα συλλέγει όλα τα δεδομένα παρακολούθησης του Θερμαϊκού Κόλπου, θα τα επεξεργάζεται και θα προτείνει δράσεις. Μέχρι σήμερα, ενώ υπάρχουν ποσοτικές και ποιοτικές μετρήσεις για διάφορες παραμέτρους του Θερμαϊκού Κόλπου, δεν υπάρχει καμία διασύνδεση αυτών των παραμέτρων και φυσικά δεν υπάρχουν και ενιαίες προτάσεις. Από τη μεριά των φορέων της Αυτοδιοίκησης και των δύο επιπέδων προτάθηκε η ενίσχυση του ρόλου και των αρμοδιοτήτων των φορέων τους στη διαχείριση του Θερμαϊκού.

Συμφωνήθηκε επίσης ότι η διασύνδεση μεταξύ Διοικητικού Συμβουλίου και Συμβουλευτικής Επιτροπής θα πρέπει να είναι ορισμένη εξ αρχής, όπως και οι διαδικασίες σύγκλισης και λειτουργίας,  καθώς και ότι οι αρμοδιότητες της Συμβουλευτικής Επιτροπής πρέπει να προβλέπονται ρητά στο Νομοσχέδιο. Ο Αν. ΥΠΕΝ πρότεινε η Συμβουλευτική Επιτροπή να ελέγχει και να καθοδηγεί το Φορέα, να συζητά το Σχέδιο Διαχείρισης, αλλά και την ετήσια αναφορά προόδου του Φορέα. Σε κάθε περίπτωση, ο Φορέας Διαχείρισης με το Διοικητικό του Συμβούλιο, τη Συμβουλευτική Επιτροπή και τα στελέχη του θα έχουν μία και ενιαία αποστολή: την ανάπτυξη του Θερμαϊκού Κόλπου με όρους προστασίας και αειφορίας.

Ο Σωκράτης Φάμελλος δεσμεύτηκε ότι ο Φορέας Διαχείρισης Θερμαϊκού Κόλπου θα στηριχθεί άμεσα από την Πολιτεία, με στελέχη και εξοπλισμό, προκειμένου να ανταπεξέλθει στο νέο έργο που καλείται να αναλάβει, ενώ θα ενισχυθεί θεσμικά ώστε να προστατευθεί το θαλάσσιο περιβάλλον, παράλληλα με την ανάδειξη, προστασία και διαχείριση περιοχών, ξεχασμένων έως σήμερα, όπως είναι οι λιμνοθάλασσες της Επανομής και του Αγγελοχωρίου. Παράλληλα, ο Φορέας θα  έχει τη δυνατότητα να εισηγείται προς την Πολιτεία την αλλαγή πλαισίου και αρμοδιοτήτων προκειμένου να καλυφθούν νομοθετικά κενά ή αρρυθμίες, που θα εντοπισθούν.