Φάμελλος: “Ισότιμη πρόσβαση της αυτοδιοίκησης στις χρηματοδοτήσεις αποβλήτων”

“Είναι πολύ σημαντικό ότι κάνουμε τη συζήτηση για το νέο περιβάλλον διαχείρισης των αποβλήτων σε μια ημέρα που χαρακτηρίζεται σε όλη την Ευρώπη  και παγκόσμια, σε όλα τα μεγάλα ειδησεογραφικά Μέσα, ως μια νέα μέρα για την Ελλάδα και μια ιστορική απόφαση για την Ευρώπη”, δήλωσε ο Αν. ΥΠΕΝ, Σωκράτης Φάμελλος, στην 12η Πανελλήνια Σύνοδο των ΦοΔΣΑ που πραγματοποιήθηκε σήμερα, στη Θεσσαλονίκη, σχολιάζοντας τη χθεσινή απόφαση του Eurogroup για την ελάφρυνση του ελληνικού χρέους. “Η απόφαση αυτή σημαίνει ότι στη χώρα μας μπορούμε να συνεχίσουμε να δουλεύουμε τίμια και να δίνουμε προοπτική, να είμαστε πρωτοπόροι στα θέματα του περιβάλλοντος και της κυκλικής οικονομίας”, πρόσθεσε.

Ως προς το ζήτημα της επιτυχούς διαχείρισης των στερεών αποβλήτων ο Σωκράτης Φάμελλος τόνισε ότι “είμαστε υποχρεωμένοι να επιτύχουμε όλοι μαζί, κυβέρνηση, αυτοδιοίκηση, κοινωνία”, ωστόσο επανέλαβε ότι η αρμοδιότητα του συγκεκριμένου ζητήματος ανήκει αποκλειστικά στην τοπική αυτοδιοίκηση. “Η Ευρώπη της ανακύκλωσης και η κοινωνία των μηδενικών αποβλήτων είναι τα κυρίαρχα θέματα στο ευρωπαϊκό περιβάλλον”, συνέχισε, ενώ επεσήμανε ότι η αυτοδιοίκηση στη χώρα μας καλείται να πετύχει τους στόχους της Ευρωπαϊκής νομοθεσίας και του Εθνικού Σχεδίου Διαχείρισης Αποβλήτων, στο πλαίσιο της καλής λειτουργίας των ΦοΔΣΑ.

Ως γνωστόν, εντός του 2018 οι δήμοι πρέπει να εφαρμόσουν τη διαλογή στην πηγή για τα ανακυκλώσιμα και τα οργανικά. Ο  νόμος 4496 που ψηφίστηκε τον Νοέμβριο με αυξημένη πλειοψηφία από τα κοινοβουλευτικά κόμματα προβλέπει την εισαγωγή οικονομικών εργαλείων, που ενισχύουν την επαναχρησιμοποίηση σε βάρος της ταφής, ενώ μετά την ολοκλήρωση της ψήφισης του “Κλεισθένη” θα υπάρχει υπουργική απόφαση για την εφαρμογή της τιμολόγησης διαχείρισης απορριμμάτων στο τέλος του 2018.

“Εντός του 2018 πρέπει όλοι οι δήμοι να ετοιμάσουν ρεύματα χωριστής συλλογής για το οργανικό και διαλογή στην πηγή σε όλα τα ανακυκλώσιμα υλικά”, είπε ο Αν. ΥΠΕΝ. “Όλοι μας έχουμε την υποχρέωση της ανάκτησης, επαναχρησιμοποίησης, διαλογής στην πηγή, σε επίπεδο δήμου για το 50% των απορριμμάτων. Οι μονάδες που σχεδιάζονται ή κατασκευάζονται διαδημοτικά ή περιφερειακά αφορούν το υπόλοιπο 50%”.

Επίσης, ο Σωκράτης Φάμελλος επεσήμανε ότι οι δήμοι θα πρέπει εντός έξι μηνών να σχεδιάσουν την συλλογή και αποκομιδή των απορριμμάτων ώστε να μην εξέρχεται από τα γεωγραφικά τους όρια το 50% των παραγόμενων απορριμμάτων με τη μορφή σύμμεικτων απορριμμάτων, αλλά με τη μορφή των καθαρών υλικών.

Όπως είπε χαρακτηριστικά “ο δήμος που θα δει το 50% των παραγόμενων απορριμμάτων του να μην εξέρχονται ως σύμμεικτα από τα γεωγραφικά του όρια, θα δει το κόστος μεταφοράς αποβλήτων να πέφτει στο μισό. Και όταν ο συντελεστής διαχείρισης αποβλήτων κατά το ένα τρίτο βαρύνεται από τα κόστη μεταφοράς αυτό σημαίνει άμεσα μείωση των δημοτικών τελών”.

Ως προς την ξεχωριστή συλλογή του οργανικού αποβλήτου σημείωσε ότι νομοθετικά κατοχυρώνεται ακόμη περισσότερο με τον “Κλεισθένη” εντός του 2018, σημειώνοντας ότι οι ΦοΔΣΑ θα πρέπει να υποστηρίξουν τους δήμους, δημιουργώντας μεταβατικές μονάδες οργανικού σε όλες τις περιφέρειες απ το 2019, στις περιπτώσεις που δεν υπάρχει αυτή τη στιγμή χωριστή επεξεργασία του οργανικού. Για παράδειγμα, στην Κεντρική Μακεδονία, ο ΦοΔΣΑ επέλεξε ένα εργαλείο μεταβατικής λειτουργίας το οποίο θα μπορεί να δέχεται βιοαπόβλητα από το 2019. Αντίστοιχη προετοιμασία πρέπει να γίνει παντού στην Ελλάδα.

Σχολίασε ακόμη ότι η Ελλάδα δεν είναι στο καλύτερο δυνατό σημείο στη διαχείριση των απορριμμάτων, καθώς μέχρι τώρα έγινε προσπάθεια για να μειωθούν τα πρόστιμα ύψους 80 εκατ. ευρώ, που πληρώνει η χώρα για ανεξέλεγκτη διαχείριση αποβλήτων. “Το 2014 η χώρα μας είχε ακόμη 293 ανεξέλεγκτες χωματερές, ΧΑΔΑ για τους οποίους πλήρωνε πρόστιμο και σήμερα έχουμε φτάσει με στοιχεία του Μαΐου του 2018 στους 54” είπε γνωστοποιώντας ότι την ερχόμενη Δευτέρα προκηρύσσεται το μέτρο του Υπουργείου Εσωτερικών ύψους 25 εκατομμυρίων ευρώ για την αποκατάσταση των τελευταίων χωματερών, ώστε εντός του 2018 να ενταχθούν όλα τα έργα.

Αναφερόμενος στην τοποθέτηση του Προέδρου της ΚΕΔΕ, κατά την πρόσφατη συνέλευση της ΚΕΔΕ,  ότι η πολιτεία δεν άκουσε τις προτάσεις των δήμων και των ΦοΔΣΑ  ο Αν. ΥΠΕΝ επεσήμανε ότι πολλές από τις προτάσεις των Φορέων έχουν ενσωματωθεί στο νέο νομοσχέδιο για την τοπική αυτοδιοίκηση, όπως η αντιστοίχηση του ελέγχου και της εποπτείας με το νόμο για τις ανώνυμες εταιρείες, η δυνατότητα σύναψης προγραμματικών συμβάσεων, ο επαναπροσδιορισμός της ετήσιας εισφοράς με βάση τα απολογιστικά στοιχεία, η φοροαπαλλαγή στις μεταβιβάσεις, η αλλαγή της νομικής μορφής των ΦοΔΣΑ εάν το ζητήσει το 60% των ΟΤΑ και όχι μετά από δύο θητείες, κ.α.  

Κατά τη διάρκεια της τοποθέτησής του ο Αν. ΥΠΕΝ διευκρίνισε ότι το 70% των  δήμων μιας Περιφέρειας, που δεν διαθέτει Περιφερειακό ΦοΔΣΑ καλείται να πάρει απόφαση για τη συγκρότηση ΦοΔΣΑ εντός του επόμενου τριμήνου. “Εάν δεν το κάνουν, δεν θα φταίει ούτε ο Συντονιστής της Αποκεντρωμένης Διοίκησης ούτε η πολιτεία”, υπογράμμισε, “οι δήμοι έχουν ήδη ψηφίσει το περιφερειακό σχέδιο που αναφέρει ρητά τις διαχειριστικές ενότητες, συνεπώς όσοι ανήκουν σε κάποια από αυτές θα πρέπει να πάρουν απόφαση για τη συγκρότηση ΦοΔΣΑ στην περιοχή τους”.

Σε διαφορετική περίπτωση, “δεν θα μπορεί να εφαρμοστεί το περιφερειακό σχέδιο, άρα ούτε και η προβλεπόμενη τιμολογιακή πολιτική. Οι πολίτες με ευθύνη της τοπικής αυτοδιοίκησης θα επωμιστούν το κόστος νέων προστίμων για τη χώρα. Αυτό δεν μπορούμε να το επιτρέψουμε”, επεσήμανε.  

 Συνεπώς, ο στόχος είναι  συγκρότηση ισχυρών ΦοΔΣΑ στην πρωτοβάθμια αυτοδιοίκηση, οι οποίοι να μπορούν να διοικούν και να μην παραχωρούν σε άλλους είτε μέσω ΣΔΙΤ είτε μέσω εκχώρησης μελετών διοικητικές και οικονομικές λειτουργίες της δικής τους αρμοδιότητας. “Η Περιφέρεια θα έχει τον ελεγκτικό ρόλο, τη δεύτερη απόφαση στο σχεδιασμό και τη χρηματοδοτική υποστήριξη από τα ΠΕΠ, αλλά τη διοίκηση της διαχείρισης των στερεών αποβλήτων θα την έχουν οι δήμοι, μέσω ισχυρών ΦοΔΣΑ. “Θέλουμε δομές με επαρκές γεωγραφικό και πληθυσμιακό μέγεθος ώστε να επιτελούν ολοκληρωμένη διαχείριση στην περιοχή τους”, είπε ο Σωκράτης Φάμελλος.

“Έχουμε μπροστά μας ένα πολύ ενδιαφέρον πλάνο το οποίο μπορεί να ξυπνήσει τις δυνάμεις που υπάρχουν στην κοινωνία γιατί δημιουργεί νέο προϊόν και εργασία. Και αυτό το πλάνο δεν θα το υλοποιήσει κανένας κρατικός μηχανισμός και κανένας ιδιωτικός τομέας, αλλά η ίδια η κοινωνία, μέσω των δήμων”, σημείωσε. “Έχω ισχυρή εμπιστοσύνη στις δυνάμεις μας, μπορούμε να τα καταφέρουμε. Η χώρα μας κατάφερε τα τρία τελευταία χρόνια πράγματα που εκκρεμούσαν εδώ και σαράντα χρόνια. Θα τα καταφέρει και η αυτοδιοίκηση”, είπε και πρόσθεσε ότι  υπάρχουν τα κατάλληλα χρηματοδοτικά εργαλεία για να στηρίξουν την προσπάθεια των δήμων και τα οποία μπορούν να προκύπτουν ανάλογα με τη ζήτηση και να ανανεώνονται.  

Και κατέληξε λέγοντας: “Η παλιά πολιτική διοίκηση προκειμένου να χειραγωγεί την αυτοδιοίκηση χρησιμοποιούσε κατά το δοκούν τα διαθέσιμα χρηματοδοτικά εργαλεία. Οι εκπρόσωποι της αυτοδιοίκησης έπρεπε να στήνονται έξω από τα υπουργικά γραφεία για να ζητήσουν χρήματα. Πλέον η πρόσβαση στους διαθέσιμους πόρους είναι δίκαιη και αμερόληπτη, ισότιμη για όλη την Αυτοδιοίκηση”.