Φάμελλος: “Η κλιματική αλλαγή είναι θέμα εθνικής ασφάλειας και παγκόσμιας επιβίωσης”

“Η κλιματική αλλαγή είναι θέμα εθνικής ασφάλειας και παγκόσμιας επιβίωσης γι’ αυτό θα πρέπει να δοθεί κεντρική προτεραιότητα στις πολιτικές για την κλιματική αλλαγή”, δήλωσε ο Αν. ΥΠΕΝ, Σωκράτης Φάμελλος, στην ημερίδα με θέμα «Οι επιπτώσεις της Κλιματικής Αλλαγής είναι εδώ: Προκλήσεις και Προοπτικές» που διοργάνωσε σήμερα η Περιφέρεια Αττικής υπό την αιγίδα του προέδρου της Δημοκρατίας και την υποστήριξη του Περιφερειακού Ταμείου Ανάπτυξης Αττικής. 

“Κάθε πολιτική και οικονομική συζήτηση παγκοσμίως πρέπει να ξεκινάει από τους βασικούς πυλώνες που είναι η κλιματική αλλαγή, η Συμφωνία των Παρισίων και οι στόχοι της βιώσιμης ανάπτυξης για το 2030”, είπε ο Σωκράτης Φάμελλος. “Τα αποτελέσματα από τις παγκόσμιες διασκέψεις δεν είναι ενθαρρυντικά και εμείς οφείλουμε να είμαστε ξεκάθαροι: Δεν υπάρχει κανένας οικονομικός και περιβαλλοντικός τομέας που να μην επηρεάζεται από την κλιματική αλλαγή”.

Μεταξύ άλλων ο Αν. ΥΠΕΝ ανέφερε την ολοκλήρωση των σχεδίων διαχείρισης λεκανών απορροής ποταμών στη χώρα μας, στο τέλος του 2017, εντός των οποίων περιλαμβάνεται υποχρεωτικά για κάθε φορέα – πάροχο νερού η εκπόνηση σχεδίου ασφάλειας νερού που πρέπει όλες οι πόλεις, όλοι οι οικισμοί, όλες οι δομές να έχουν. Επίσης, ανέφερε το ζήτημα των πυρκαγιών σημειώνοντας ότι τίθενται νέες απαιτήσεις για τη μεταπυρική διαχείριση.

“Μετά την πυρκαγιά στον Κάλαμο η δημόσια διοίκηση με πολύ καλή συνεργασία του Υπουργείου, της Περιφέρειας και της Αποκεντρωμένης Διοίκησης καταφέραμε μέσα σε ένα εξάμηνο να ολοκληρώσουμε όλα τα έργα αντιπλημμυρικής-αντιδιαβρωτικής προστασίας κόστους 4 εκατ. ευρώ, κάτι που αποδεικνύει ότι όχι απλά μπορούμε, αλλά και ότι γνωρίζουμε τι πρέπει να κάνουμε”.

Ωστόσο, ο Αν. ΥΠΕΝ επεσήμανε  ότι η πολιτεία πέρα από το φαινόμενο της κλιματικής αλλαγής έχει να αντιμετωπίσει και τα σωρευμένα προβλήματα, τις αδυναμίες, τις καθυστερήσεις και τις λανθασμένες επιλογές προηγούμενων ετών, σε περιοχές όπως η Μάνδρα Αττικής.

“Δεν ευθύνεται μόνο η κλιματική αλλαγή για την επιθετικότητα των πλημμυρών, για τις εκτεταμένες ζημιές, για την έκταση των πλημμυρών ή για το ότι αντιμετωπίζουμε προβλήματα διάβρωσης σχεδόν σε όλες τις ακτές. Οι πολεοδομικές παραβάσεις, τα αυθαίρετα έργα, οι εντάξεις σε σχέδιο πόλης χωρίς αντιπλημμυρικά έργα, τα λανθασμένα λιμενικά έργα και η καταπάτηση του αιγιαλού είναι προβλήματα που έρχονται να προστεθούν στην κλιματική αλλαγή”, σχολίασε.

Και συνέχισε: “Έχουμε ήδη εισάγει στο θεσμικό πλαίσιο την πρόληψη και την ενσωμάτωση του ρίσκου για την κλιματική αλλαγή στον σχεδιασμό όλων των υποδομών. Αυτό όμως που δεν έχουμε καταλάβει από πλευράς Αυτοδιοίκησης είναι ότι το κόστος των επιπτώσεων αυτών των αλλαγών θα πρέπει να μας κινητοποιήσει προληπτικά και να αλλάξουμε τον σχεδιασμό των έργων. Κι αυτό αφορά για παράδειγμα των χωροταξικό σχεδιασμό, πρέπει να τον ξαναδούμε. Αφορά ακόμα και τον σχεδιασμό για τα έργα οδοποιίας. Αφορά τις λειτουργίες έγκαιρης προειδοποίησης, οι οποίες αποκτούν μια άλλη σημασία”.

Επιπλέον, σχολίασε το γεγονός ότι στη συζήτηση για την κλιματική αλλαγή απουσιάζει ο ιδιωτικός τομέας, παρά το ότι “οι επιπτώσεις και ο ρόλος του ιδιωτικού τομέα στην αντιμετώπιση των αλλαγών είναι πολύ σημαντικός. Ο ιδιωτικός τομέας θα έχει πάρα πολύ σημαντικές δευτερογενείς επιπτώσεις όχι μόνο στην αγροτική παραγωγή, αλλά και στη διακίνηση αγαθών, στις τουριστικές υποδομές, προφανώς στην αλιεία και σε αρκετές ακόμα δραστηριότητες και αυτό πρέπει να βρούμε έναν τρόπο να το περάσουμε όλοι μαζί και στον ιδιωτικό τομέα”, υπογράμμισε.

Στη συνέχεια της τοποθέτησης του ανέφερε το ήδη υπάρχον θεσμικό πλαίσιο για την προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή, αλλά και παραδείγματα ενσωμάτωσης του κλιματικού παράγοντα στη στρατηγική του Υπουργείου, όπως ο σχεδιασμός της δασικής στρατηγικής, αλλά και ο αντιπλημμυρικός σχεδιασμός, στον οποίο υπήρχε και τραγική καθυστέρηση εκ μέρους της διοίκησης. “Αυτό που έχει σημασία είναι ότι η χώρα μας πλέον έχει δημοσιευμένα σε ΦΕΚ τα σχέδια αντιμετώπισης και διαχείρισης κινδύνων πλημμύρας για όλες τις περιοχές της χώρας.

Δυστυχώς, κάπου στο 2012 κλειδώθηκαν σε κάποια συρτάρια του Υπουργείου Περιβάλλοντος. Εμείς βρήκαμε χρηματοδότηση, το 2016 ξεκίνησε η εκπόνηση όλων αυτών των σχεδίων διαχείρισης κινδύνων πλημμύρας και τώρα τα έχουμε ολοκληρώσει. Δεν είναι μόνο ότι γλιτώνουμε την παραπομπή και τα πρόστιμα στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο. Έχουμε πια τη δυνατότητα να μιλάμε για ολοκληρωμένο σχεδιασμό στα ρέματα που δυστυχώς τα αποτελέσματα της έλλειψης τα ζούμε στην Αττική και αλλού”.

Με την κύρωση των σχεδίων η Ελλάδα διαθέτει πλέον έναν ολοκληρωμένο πλήρη χάρτη και απομένει να εξεταστεί σε αυτά η προσαρμογή  του χωροταξικού και χωρικού σχεδιασμού. Επίσης, θα πρέπει να ληφθεί υπόψη στον σχεδιασμό και η μεταφορά ή μετατόπιση δραστηριοτήτων από περιοχές υψηλού κινδύνου, η ανακατασκευή έργων που αφορούν την παροχέτευση των πλημμυρικών παροχών κ.ά.

Ταυτόχρονα, πρέπει να ξεκινήσει και η εκπόνηση προληπτικών έργων. “Σε αυτή την κατεύθυνση το ΥΠΕΝ και τα συναρμόδια Υπουργεία ετοιμάζουν δύο νομοσχέδια εντός του 2018”, πληροφόρησε ο Αν. ΥΠΕΝ.  “Το ένα αφορά τα υδατορέματα και θα περιλαμβάνει και εργαλεία σχεδιασμού για τα θέματα των πλημμυρικών παροχών, αλλά και εργαλεία πρόληψης για το θέμα της μεταφοράς δραστηριοτήτων ή των ανακατασκευών κάποιων έργων, γιατί πρέπει να παρέμβουμε.

Το δεύτερο είναι το νομοσχέδιο για τον αιγιαλό, που επίσης θα λύσει τέτοια ζητήματα όσον αφορά υποδομές και παρεμβάσεις για την προστασία των ακτών και τη διάβρωση που είναι ένα πολύ σημαντικό θέμα. Πρέπει να πω ότι τα περιφερειακά σχέδια προσαρμογής στην κλιματική αλλαγή είναι το πιο σημαντικό εργαλείο που έχουμε”.  

Ο Σωκράτης Φάμελλος ολοκλήρωσε την ομιλία του αναφέροντας ότι σε επίπεδο Ευρώπης και Μεσογείου το ΥΠΕΝ έχει δύο νέες προτάσεις, συγκεκριμένα ένα νέο εργαλείο στο πλαίσιο του Life για το κλίμα, ώστε να έχουμε καινούργια δεδομένα για κλιματικές προβολές και  για νέες πιλοτικές δράσεις, αλλά και την  πολύ ισχυρή συνεργασία με την Κύπρο και το Ισραήλ και την από κοινού εγκατάσταση πλατφόρμας παρακολούθησης των δεδομένων της κλιματικής αλλαγής, που μπορεί να αποτελέσει το πρόδρομο ενός Παρατηρητηρίου για την Κλιματική Αλλαγή στην Ανατολική Μεσόγειο.

“Κάτι τέτοιο είναι σημαντικό σε πρακτικό αλλά και γεωπολιτικό επίπεδο. Μάλιστα αυτή την εβδομάδα θα συνεδριάσει και το Εθνικό Συμβούλιο Προσαρμογής, ένα επίσης καινούργιο όργανο από όπου θα συντονιστεί όλο το πλαίσιο δράσεων προσαρμογής στην κλιματική αλλαγή της χώρας μας “, κατέληξε.