Φάμελλος: «Η ανακύκλωση χρειάζεται ισότιμους και διάφανους κανόνες και στην κοινωνία και στην αγορά»

Στο πλαίσιο της διαβούλευσης του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας επί του σχεδίου νόμου για την τροποποίηση του ν. 2939/2001 για την ανακύκλωση, ο Αν. ΥΠΕΝ, Σωκράτης Φάμελλος, συναντήθηκε την Τετάρτη με εκπροσώπους των Συστημάτων Εναλλακτικής Διαχείρισης, προκειμένου οι τελευταίοι να εκθέσουν τις θέσεις και τις προτάσεις τους.

«Καλούμαστε όλοι να αξιολογήσουμε τον 2939 και να καταλήξουμε σε μία απόφαση, η οποία θα  επικαιροποιεί τον συγκεκριμένο νόμο και θα τον κάνει περισσότερο αποτελεσματικό, με στόχο να φτάσουμε τις  υψηλές απαιτήσεις που προκύπτουν και από την ευρωπαϊκή νομοθεσία και από το Εθνικό Σχέδιο Διαχείρισης Αποβλήτων. Ξεκινάμε μια προσπάθεια  να κάνουμε το άλμα, από το μεσαίωνα της ταφής και των προστίμων στον 21^ο αιώνα της ανακύκλωσης, της κυκλικής οικονομίας και του μηδενικού αποτυπώματος άνθρακα»”, τόνισε ο Αν. ΥΠΕΝ, προσθέτοντας ότι τα Συστήματα Εναλλακτικής Διαχείρισης αποτελούν βασικούς συντελεστές της υλοποίησης του νέου νόμου.

Αναφερόμενος στον νέο νόμο για την ανακύκλωση, ο Σωκράτης Φάμελλος είπε ότι έχουν ληφθεί υπόψη παράμετροι, όπως είναι για παράδειγμα το σημαντικό ποσοστό εισφοροδιαφυγής που καταγράφεται στην ανακύκλωση, με αποτέλεσμα οι εισφορές της κοινωνίας να μην εισπράττονται για το περιβάλλον και την κυκλική οικονομία, δημιουργώντας ταυτόχρονα σοβαρή ανισοτιμία στην αγορά, μεταξύ συνεπών και ασυνεπών παραγωγών. «Στόχος μας είναι να υπάρχουν κανόνες ώστε ο πολίτης να ξέρει ότι όλες οι επιχειρήσεις συμμετέχουν στον κοινό πόρο της ανακύκλωσης, και ότι οι πόροι αυτοί πιάνουν τόπο».

Επιπλέον, έχουν διαπιστωθεί αδυναμίες στην μεταφορά και αξιοποίηση όλων των πόρων στην πραγματική ανακύκλωση και οικονομία, ενώ υπάρχουν και ερωτήματα σχετικά με τη διαφάνεια των Συστημάτων, το διοικητικό κόστος, την αποτελεσματικότητά τους, αλλά και την πιθανή εκμετάλλευση της προνομιακής θέσης κάποιων παραγωγών και υπόχρεων έναντι άλλων, στην αγορά. Για το λόγο αυτό ο Αν. ΥΠΕΝ κάλεσε και τα Συστήματα Ανακύκλωσης να προτείνουν κανόνες διαφάνειας και δικαίου στη λειτουργία τους, για να μην υπάρχουν περιττές αντιθέσεις.

«Εκ του αποτελέσματος η χώρα μας ξέρει ότι δεν είχαμε, έως σήμερα,  στον τομέα της ανακύκλωσης τα επιθυμητά αποτελέσματα», είπε ο Αν. ΥΠΕΝ. Συνεπώς, με τον νέο νόμο θα πρέπει να διασφαλίσουμε την επίτευξη των στόχων που είναι η ανακύκλωση υψηλής ποιότητας με διαλογή στην πηγή, επαναχρησιμοποίηση, ανάκτηση καθαρών υλικών, σε όλα τα ανακυκλώσιμα υλικά και τα απόβλητα τροφίμων, δηλαδή ανάκτηση ωφέλιμων πόρων στο μεγαλύτερο δυνατό βαθμό.

Ως προς τη λειτουργία του ΕΟΑΝ ο Αν. ΥΠΕΝ επεσήμανε ότι χρειάζονται αλλαγές, διότι θα πρέπει να ανταποκριθεί σε ένα νέο ρόλο. «Ο νέος νόμος για την ανακύκλωση αναβαθμίζει τη λειτουργία του ΕΟΑΝ, δυναμώνει το σκέλος των ελέγχων, αλλά και την αποτελεσματικότητα, όμως παράλληλα θα θέλαμε να ανοίξουμε και μία συζήτηση σε κοινωνικό και οικονομικό επίπεδο για την εισαγωγή κινήτρων και αντικινήτρων, με στόχο την επίτευξη όλων των στόχων που συμπεριλαμβάνονται στο νομοσχέδιο», είπε ο Σωκράτης Φάμελλος.

Και συμπλήρωσε: «Κρινόμαστε όλοι. Η χώρα μας από τους πολίτες και την Ευρωπαϊκή Ένωση.  Εμείς, η πολιτική αλλά και η Δημόσια Διοίκηση από εσάς, από την κοινωνία και από την οικονομία.  Τα Συστήματα Ανακύκλωσης από την Πολιτεία, την Αυτοδιοίκηση και από την κοινωνία. Οι Δήμοι από όλους μας και από τους πολίτες τους. Θα πρέπει να βρούμε τον κοινό παρονομαστή, πάνω στον οποίο θα εφαρμόσουμε όλες αυτές τις πολιτικές». Σε αυτή την κατεύθυνση, μία βάση δεδομένων της διαχείρισης στερεών αποβλήτων κρίνεται επιβεβλημένη, διότι «θέλουμε να εξαντλήσουμε την είσπραξη των εισφορών, να αξιοποιήσουμε τους διαθέσιμους πόρους και να δημιουργήσουμε ένα περιβάλλον κινήτρων και αντικινήτρων, ώστε να υπάρχει αποτελεσματικότητα».

Προκειμένου, λοιπόν, η χώρα να κάνει το άλμα και να μεταβεί από το 80% ταφή στο 30%  «θα πρέπει η ανακύκλωση και η οικονομία που δημιουργεί να έχει ισότιμους και ξεκάθαρους κανόνες». Μεταξύ άλλων, ο νέος νόμος για την ανακύκλωση αντιμετωπίζει και την περίπτωση σύγκρουσης συμφερόντων με τον κανονισμό προμηθειών των συστημάτων ανακύκλωσης, ώστε να μην μπορεί κανείς να εκμεταλλεύεται την μετοχική σύνθεση σε ένα Σύστημα και η κοινωνία να επιτυγχάνει το καλύτερο περιβαλλοντικό και οικονομικό αποτέλεσμα από την ανακύκλωση των αποβλήτων. Το δεύτερο που προτείνουμε είναι η δυνατότητα να υπάρχει έλεγχος των Συστημάτων από τους παραγωγούς, τους υπόχρεους, διότι τις δικές τους εισφορές, αλλά και τις εισφορές των πολιτών διαχειρίζονται.

Τέλος, στο ζήτημα των υλικών συσκευασίας ο Αν. ΥΠΕΝ ανέφερε ότι στο νομοσχέδιο εισάγονται  και υποχρεώσεις για την πλαστική σακούλα οι οποίες είναι διπλές.  Από τη μία μεριά, η πλαστική σακούλα, ως συσκευασία, και από την άλλη η πλαστική σακούλα, ως ένα προϊόν, το οποίο πρέπει να το αποφύγουμε πλέον στην ευρωπαϊκή αγορά, ως ιδιαίτερα επιβαρυντικό για το περιβάλλον.

«Έχουμε την υποχρέωση να νομοθετούμε σωστά και να διασφαλίζουμε την εφαρμογή των κανόνων και της ισοτιμίας», κατέληξε ο Σωκράτης Φάμελλος. Ταυτόχρονα, «πρέπει να έχουμε την έξωθεν καλή μαρτυρία, ότι τα Συστήματα δεν υποκρύπτουν, ούτε υπερβάλλουν, ως προς το κόστος», είπε και προανήγγειλε συναντήσεις με εκπροσώπους των παραγωγών, αλλά και της επιστημονικής και επαγγελματικής κοινότητας των απορριμμάτων και της ανακύκλωσης, των ΜΚΟ  καθώς και με τον κλάδο του εμπορίου και των supermarket.