Συνεδρίασε χθες η Διυπουργική Επιτροπή που έχει την ευθύνη για την εκπόνηση του σχεδίου για τη Δίκαιη Μετάβαση στις περιοχές που αφορά η απολιγνιτοποίηση, υπό την προεδρία του υπουργού Περιβάλλοντος και Ενέργειας, κ. Κωστή Χατζηδάκη και με την παρουσία της Επιτρόπου Συνοχής και Μεταρρυθμίσεων, κας Elisa Ferreira.

Στη συνεδρίαση μετείχαν επίσης ο υπουργός Οικονομικών κ. Χρήστος Σταϊκούρας, ο υπουργός Ανάπτυξης και Επενδύσεων, κ. Άδωνις Γεωργιάδης, ο υπουργός Εσωτερικών, κ. Τάκης Θεοδωρικάκος, ο υφυπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας, αρμόδιος για θέματα ενέργειας και φυσικών πόρων, κ. Γεράσιμος Θωμάς, ο υφυπουργός Ανάπτυξης και Επενδύσεων, αρμόδιος για τις δημόσιες επενδύσεις και το ΕΣΠΑ, κ. Γιάννης Τσακίρης και ο υφυπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, κ. Κώστας Σκρέκας.

Στο τέλος της συνεδρίασης οι κ.κ. Χατζηδάκης, Φερέιρα και Θωμάς έκαναν δηλώσεις προς τους εκπροσώπους του Τύπου:

Υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας, κ. Κωστής Χατζηδάκης

«Η Διυπουργική Επιτροπή ξεκίνησε σήμερα τη δουλειά της. Στη σημερινή, πρώτη συνεδρίαση έγινε μια γενική επισκόπηση των κατευθύνσεων και αποφασίστηκε ο τρόπος με τον οποίο θα εργαστούμε, σε στενή συνεργασία με τη Συντονιστική Επιτροπή, που θα λειτουργεί παράλληλα και θα υποστηρίζει την Διυπουργική Επιτροπή.

Στόχος είναι μέχρι τα τέλη Ιουνίου καταλήξουμε σε ένα masterplan, έτσι ώστε να μην υπάρξουν δυσμενείς συνέπειες λόγω της απολιγνιτοποίησης στην Περιφέρεια της Δυτικής Μακεδονίας και στην περιοχή της Μεγαλόπολης. Η εν λόγω Επιτροπή συστάθηκε διότι το ζήτημα ξεπερνάει το ΥΠΕΝ και είναι προτεραιότητα του ίδιου του Πρωθυπουργού να υπάρξει ένα πλήρες σχέδιο για τις επιπτώσεις της απολιγνιτοποίησης.

Η Ευρωπαϊκή διάσταση του ζητήματος είναι πολύ σημαντική, διότι προφανώς προσδοκούμε στη στήριξη της Ευρωπαϊκής Ένωσης μέσω του κοινοτικού προϋπολογισμού και του Ταμείου για τη Δίκαιη Μετάβαση, αλλά και φυσικά μέσω της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων. Είμαστε ιδιαίτερα ευτυχείς που στην πρώτη συνεδρίαση συμμετείχε η κα Ferreira. Είμαι ευτυχής για το ότι η κα Ferreira είναι σήμερα μαζί μας για δύο ακόμα λόγους. Πρώτον, γιατί τυχαίνει να τη γνωρίζω καλά από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και δεύτερον γιατί αποφάσισε η πρώτη της επίσκεψη μετά την ανάληψη των καθηκόντων της να είναι στην Ελλάδα. Μαζί θα εργαστούμε έτσι ώστε να αντιμετωπίσουμε τις συνέπειες της απολιγνιτοποίησης στην πατρίδα μας».

Για τη χρηματοδότηση του σχεδίου Δίκαιης Μετάβασης

Διευκρινίζοντας το πώς θα συνεισφέρει η Ευρωπαϊκή Ένωση στην υλοποίηση του masterplan της Δίκαιης Μετάβασης, ο κ. Χατζηδάκης έκανε λόγο για χρηματοδότηση τριών κατηγοριών: «Μιλάμε για χρήματα που θα προέλθουν από το Just Transition Fund, που είναι καινούργιο χρήμα. Θα είναι τα χρήματα τα οποία θα έρθουν από το ΕΣΠΑ και προφανώς στην κατανομή του ΕΣΠΑ θα ληφθεί σοβαρά υπόψιν η απολιγνιτοποίηση. Και θα υπάρχει χρηματοδότηση μέσω διαφόρων μηχανισμών της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων κτλ.

Παράλληλα, θα υπάρχουν και ελληνικοί πόροι, δημόσιοι πόροι, μέσω της Αναπτυξιακής Τράπεζας της δικής μας ή άλλων μηχανισμών, όπως για παράδειγμα το Πράσινο Ταμείο και  φυσικά ιδιωτικοί πόροι. Βάσει αυτών των υπολογισμών, υπολογίζεται ότι τα χρήματα τα οποία θα δοθούν μέχρι το 2027 για την απολιγνιτοποίηση και τις συνέπειές της είναι από 3,7 δισ. μέχρι 4,4 δισ. ευρώ.

Άρα μιλάμε ταυτόχρονα για πόρους από τις Βρυξέλλες μέσω των διαρθρωτικών ταμείων, μέσω του Just Transition Fund, μέσω της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων και μιλάμε και για εθνικούς πόρους δημόσιους και ιδιωτικούς.

Πώς θα κατανεμηθούν αυτά; Ο κόσμος χρειάστηκε επτά μέρες για να φτιαχτεί. Δεν έχουν τελειώσει ακόμα οι διαπραγματεύσεις. Έχουμε τάξει στους εαυτούς μας προθεσμία μέχρι το τέλος του πρώτου εξαμήνου του 2020. Όλα θα πρέπει να γίνουν συντεταγμένα.

Ήδη εργάζεται προς αυτή την κατεύθυνση η Παγκόσμια Τράπεζα με μία σχετική μελέτη, όμως η Επιτροπή θα προχωρήσει στην ανάθεση μελετών και σε άλλους φορείς, έτσι ώστε να δούμε το θέμα πιο σφαιρικά και στη βάση των μελετών και των διαβουλεύσεων που θα κάνουμε στις λιγνιτικές περιοχές θα καταλήξουμε σε ένα masterplan, το οποίο δεν θα αφορά μόνο στα ενεργειακά ζητήματα, αλλά θα αφορά συνολικά στην αναπτυξιακή πορεία των περιοχών αυτών, είτε μιλάμε για βιομηχανία είτε για γεωργία,  είτε  για αγροτουρισμό είτε για άλλες δραστηριότητες».

 Επίτροπος Συνοχής και Μεταρρυθμίσεων, κα Elisa Ferreira

«Θα ήθελα να συγχαρώ την ελληνική κυβέρνηση για τις έξυπνες και γενναίες αποφάσεις που έλαβε. Η απολιγνιτοποίηση είναι απόλυτη ανάγκη. Δεν λέμε φυσικά ότι η μετάβαση είναι εύκολη υπόθεση. Είναι πολύπλοκη διαδικασία, αλλά διαχειρίσιμη. Έχουμε βιώσει παρόμοιους μετασχηματισμούς και αλλαγές στην Ευρώπη και σε άλλα μέρη του κόσμου, στην κλωστοϋφαντουργία, στη χαλυβουργία, στα ναυπηγεία.

Η Πολιτική Συνοχής της Ε.Ε. θα συμβάλει στη μετάβαση. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή αποφάσισε αυτή την εβδομάδα να δημιουργήσει ένα νέο ταμείο με φρέσκο χρήμα (σ.σ. Ταμείο Δίκαιης Μετάβασης), ύψους 7,5 δισ. ευρώ που δεν προέρχεται από τα Ταμεία Συνοχής ή την ΚΑΠ και θα πρέπει να συνδυαστεί με τους πόρους από το Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο και το Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης σε κάθε χώρα, ώστε να γίνει ένα εργαλείο που μπορεί να κινητοποιήσει επενδύσεις της τάξης των 100 δισ. ευρώ που θα αντιμετωπίσουν άμεσα τις κοινωνικές και οικονομικές επιπτώσεις αυτού του τεράστιου μετασχηματισμού σε πολλές περιοχές.

Οπότε γι’ αυτό το λόγο συνεργαζόμαστε στενά οι εθνικές κυβερνήσεις, οι τοπικές αρχές και φορείς και η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, είμαστε όλοι μαζί και εργαζόμαστε πάνω στις λεπτομέρειες αυτού του σχεδίου που θα επιτύχει τη μετάβαση με ελαχιστοποίηση του κόστους για τους κατοίκους των περιοχών αυτών και δημιουργώντας νέες, βιώσιμες σε μεσο-μακροπρόθεσμο ορίζοντα ευκαιρίες.

Είμαι ευγνώμων που με καλέσατε να επισκεφθούμε την περιοχή και να συνεργαστούμε με τους ανθρώπους επιτόπου. Και είμαι βέβαιη ότι αν το κάνουμε σωστά, θα είναι ένα από τα θετικά παραδείγματα προς μίμηση σε άλλες χώρες της Ευρώπης».

Υφυπουργός Ενέργειας, κ. Γεράσιμος Θωμάς

«Το Εθνικό Πρόγραμμα Δίκαιης Μετάβασης, όπως θα αρχίσουμε να λέμε το master plan  θα έχει τη διακυβέρνηση και τη δομή κατά κάποιο τρόπο του Ταμείου Συνοχής. Θα έχει επιχειρησιακά προγράμματα και κυρίως θα εστιασθεί στη δίκαιη μετάβαση και τις πράσινες επενδύσεις.

Θα καλύψει ως  επιλέξιμες δαπάνες για να στηριχθούν οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις σε όλους τους τομείς, αγροτικό, μεταποιητικό και υπηρεσίες, θα στηρίξει δράσεις έρευνας και τεχνολογίας, επανεκπαίδευσης εργαζομένων και φυσικά projects ενεργειακής αναβάθμισης και ΑΠΕ.

Θα καλύψει δηλαδή δραστηριότητες που θα δώσουν ένα καινούριο αναπτυξιακό μείγμα με έμφαση στην πράσινη ανάπτυξη. Θα μπορεί να καλύψει και μεγάλα projects, είτε σαν Ταμείο Δίκαιης Μετάβασης είτε ως συμπληρωματικοί πόροι που θα δοθούν, όπως και συνεχίζονται και δίνονται τώρα από τα κανονικά ΕΣΠΑ.

Συζητάμε επίσης μια σειρά άλλων κινήτρων που θα είναι στο Εθνικό Πρόγραμμα Δίκαιης Μετάβασης. Είναι πιθανό να δώσουμε φορολογικά κίνητρα για καινούριες επιχειρήσεις. Επομένως η προσπάθεια είναι συνολική.  Το Ταμείο Δίκαιης Μετάβασης θα υπάρχει από το 2021 και μετά. Εμείς θα το ετοιμάσουμε το σχέδιο το καλοκαίρι του 2020 γιατί θέλουμε να κάνουμε τη διαβούλευση και πρέπει να έχουμε το feedback της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, για να μπορούμε να είμαστε έτοιμοι να προχωρήσουμε την 1η Ιανουαρίου 2021.

Για το 2020, τον χρόνο που τρέχει, δεν σημαίνει ότι δεν θα γίνει κάτι άμεσα για τις τοπικές κοινωνίες. Το 2020 θα χρησιμοποιήσουμε τους πόρους του παρόντος ΕΣΠΑ, οι οποίοι ακόμα δεν έχουν όλοι χρησιμοποιηθεί. Δεύτερον, θα χρησιμοποιήσουμε το τέλος της ΔΕΗ, το οποίο είναι 130 εκατ. ευρώ, πόροι που θα δοθούν φέτος σε αυτές τις περιοχές.

Και θα χρησιμοποιήσουμε τα ταμεία του Πράσινου Ταμείου, τα οποία έχουμε, γύρω στα 60 εκατ. ευρώ. Επομένως, το εθνικό πρόγραμμά μας και το ευρωπαϊκό -γιατί δουλεύουμε μαζί- θα είναι εμπροσθοβαρές και από πλευράς χρημάτων και θα μας επιτρέψει, επίσης, να ωριμάσουμε τα projects και τις δράσεις που θέλουμε να κάνουμε σε συνεργασία με την Ευρώπη αλλά και τις τοπικές κοινωνίες».

Η Ελλάδα είναι εκ των μεγαλύτερων υποστηρικτών της νέας Πράσινης Συμφωνίας της ΕΕ και η εθνική ενεργειακή και κλιματική της στρατηγική υπηρετεί απόλυτα το νέο Green Deal και τον κεντρικό του στόχο που είναι να καταστεί η Ευρώπη η πρώτη κλιματικά ουδέτερη ήπειρος της Γης έως το 2050.

Αυτό ήταν το βασικό μήνυμα που έστειλε η Γενική Γραμματέας Ενέργειας και Ορυκτών Πρώτων Υλών κ. Αλεξάνδρα Σδούκου κατά την ομιλία της στο Εθνικό Αναπτυξιακό Συνέδριο για το νέο ΕΣΠΑ 2021-2027 που πραγματοποιήθηκε σήμερα στο Μέγαρο Μουσικής.

Όπως τόνισε η κ. Σδούκου «οι σημαντικότατες επενδύσεις που απαιτούνται για την επίτευξη του εμβληματικού στόχου θα πραγματοποιηθούν στο πλαίσιο του Σχεδίου «Βιώσιμη Ευρώπη» που παρουσιάστηκε την Τετάρτη και προβλέπει την κινητοποίηση 1 τρις. ευρώ μέσα στην επόμενη δεκαετία μέσω όλων των διαθέσιμων χρηματοδοτικών προγραμμάτων της ΕΕ και με μόχλευση ιδιωτικών πόρων. Η υλοποίηση το οράματος της Πράσινης Συμφωνίας της Ευρώπης προϋποθέτει την πλήρη συμμετοχή και την ενεργή συνεισφορά όλων των κρατών-μελών.

Η ελληνική κυβέρνηση έχει εξειδικεύσει τα μέτρα για την ενέργεια και το κλίμα στο Εθνικό Σχέδιο για την Ενέργεια και το Κλίμα (ΕΣΕΚ) που έχει χρονικό ορίζοντα έως το 2030 και στην Μακροπρόθεσμη Στρατηγική για το 2050. Κεντρικός στόχος του ΕΣΕΚ είναι η μείωση  των συνολικών εκπομπών του αερίου του θερμοκηπίου έως το 2030 πάνω από 50% σε σχέση με τα επίπεδα του 2005. Προβλέπεται δε να επιτευχθεί μέσω ενός βασικού τριπτύχου:

1. Την απολιγνιτοποίηση της οικονομίας έως το 2028, με σβήσιμο όλων των εν λειτουργία λιγνιτικών μονάδων έως το 2023.

2. Την αύξηση της συμμετοχής των ΑΠΕ στο ενεργειακό μείγμα στο 35% έως το 2030, από 18% περίπου που κυμαίνεται σήμερα, ποσοστό που «μεταφράζεται» σε πάνω από 60% ΑΠΕ στην κατανάλωση ηλεκτρικής ενέργειας.

3. Την εξοικονόμηση ενέργειας ώστε η τελική κατανάλωση ενέργειας το 2030 να είναι μικρότερη από αυτή του 2017!

Σύμφωνα με την κ. Σδούκου, εκτιμάται ότι η υλοποίηση των δράσεων του ΕΣΕΚ θα ενεργοποιήσει δημόσιες και ιδιωτικές επενδύσεις ύψους 44 δισ. ευρώ την επόμενη δεκαετία.

Στο επίκεντρο της επενδυτικής δραστηριότητας αναμένεται να βρεθούν :

– Τα νέα έργα ΑΠΕ, όχι μόνο τα  αιολικά και φωτοβολταϊκά πάρκα, αλλά και νέες τεχνολογίες, όπως η γεωθερμία και τα offshore πάρκα,

– Η ανάπτυξη και ψηφιοποίηση των δικτύων μεταφοράς και διανομής ηλεκτρισμού,

– Οι υποδομές φυσικού αερίου (εγχώρια δίκτυα, διασυνοριακοί αγωγοί, υποδομές αποθήκευσης, τερματικοί σταθμοί),

– Οι δράσεις για τη βελτίωση της ενεργειακής απόδοσης, ειδικά στα κτίρια και τις μεταφορές. Για παράδειγμα, έχει τεθεί ως στόχος να ανακαινίζονται ενεργειακά πάνω από 50.000 κατοικίες έως το 2030. Σημαντικό μερίδιο ηλεκτροκίνησης στις μεταφορές.

– Η διαχείριση αποβλήτων και τα μέτρα προώθησης της κυκλικής οικονομίας.

Είναι ενδεικτικό ότι μόνο από την ανάπτυξη των ΑΠΕ και την υλοποίηση των δράσεων για την ενεργειακή αναβάθμιση των κτιρίων θα μπορούσαν να δημιουργηθούν περί τις 60.000 μόνιμες θέσεις εργασίας!

Το νέο  ΕΣΠΑ 2021-2027 συνιστά ένα από τα βασικά εργαλεία για την υποστήριξη των επενδύσεων που είναι συνυφασμένες με την εθνική ενεργειακή και κλιματική στρατηγική.

Αναφερόμενη στις προτάσεις που έχει καταθέσει το ΥΠΕΝ για τη χρηματοδότηση των δράσεών του από το νέο ΕΣΠΑ, η Γενική Γραμματέας Ενέργειας επεσήμανε ότι το μεγαλύτερο επιμέρους κονδύλι (3,5 δισ. ευρώ) αφορά στις δράσεις βελτίωσης ενεργειακής απόδοσης, που είναι κομβικής σημασίας για την μετάβαση σε ένα αναπτυξιακό  μοντέλο με ορθολογικότερη χρήση ενεργειακών πόρων.

 «Ετοιμάζουμε πυρετωδώς τα νέα προγράμματα Εξοικονόμησης για τα ιδιωτικά και δημόσια κτίρια και για τη βιομηχανία, αλλά και το Εθνικό Σχέδιο για την Ηλεκτροκίνηση. Σημαντική ευελπιστούμε να είναι η συνεισφορά του ΕΣΠΑ και στην ανάπτυξη των υποδομών του ηλεκτρικού συστήματος μεταφοράς (και με αυτό εννοώ κυρίως τις ηλεκτρικές διασυνδέσεις που σχεδιάζονται, οι οποίες είναι προαπαιτούμενο για τη διείσδυση των ΑΠΕ και τη σύζευξη της αλλά και τα έργα ανάπτυξης και ψηφιοποίησης του δικτύου διανομής ηλεκτρικής ενέργειας».

Ένα σημείο προβληματισμού είναι ότι το Σχέδιο Κανονισμού για την προγραμματική περίοδο 2021-2027 αποκλείει σε πολύ μεγάλο βαθμό την επιλεξιμότητα έργων υποδομών φυσικού αερίου για χορήγηση κονδυλίων από το ΕΣΠΑ 2021-2027. Ωστόσο, η Ελλάδα έχει καταθέσει συγκεκριμένες προτάσεις και ευελπιστεί για μια πιο ευνοϊκή μεταχείριση,  λαμβάνοντας υπόψη  -μεταξύ άλλων-  ότι νέες υποδομές που ωριμάζουν στην παρούσα φάση όπως το FSRU Αλεξανδρούπολης ή η υπόγεια Αποθήκη Φυσικού Αερίου της Καβάλας συντελούν στην διαφοροποίηση των πηγών ενέργειας και στην ενίσχυση της ασφάλειας εφοδιασμού της Ευρώπης, καθώς και το ότι το φυσικό αέριο θα λειτουργήσει ως καύσιμο μετάβασης στο νέο, βασισμένο στις ΑΠΕ ενεργειακό σύστημα ενόσω συντελείται η διαδικασία της απολιγνιτοποίησης.

Κλείνοντας την τοποθέτησή της, η κ. Σδούκου υπογράμμισε ότι  στη νέα εποχή,  έχει ιδιαίτερη σημασία η διατήρηση κοινωνικών και οικονομικών  ισορροπιών στις περιοχές  της Δυτικής Μακεδονίας και της Μεγαλόπολης, όπου θα κλείσουν οι λιγνιτικές μονάδες.

«Χρειάζεται ένα νέο σχέδιο με νέες υποδομές, αξιοποίηση των τοπικών φυσικών πόρων, τη στήριξη της αγροτικής παραγωγής και του τουρισμού, τη μετεκπαίδευση των εργαζομένων, την εξασφάλιση των θέσεων εργασίας και την δημιουργία νέων. 7.175 εργαζόμενοι απασχολούνται σήμερα στα λιγνιτικά ορυχεία και στις μονάδες».

Στο πλαίσιο αυτό, η χρηματοδότηση του masterplan της δίκαιης μετάβασης στην μεταλιγνιτική εποχή αποτυπώνει εν πολλοίς την μεγάλη πρόκληση της επόμενης προγραμματικής περιόδου και στον τομέα της ενέργειας είναι να συνδυαστούν όλες οι διαθέσιμες πηγές χρηματοδότησης, εθνικές και κοινοτικές, δημόσιες και ιδιωτικές, με τον βέλτιστο τρόπο ώστε να μεγιστοποιηθεί το αναπτυξιακό αποτέλεσμα.

Ένας καινούριος οργανισμός για τη συνεργασία στο φυσικό αέριο δημιουργήθηκε χθες στο Κάιρο, με τη συμμετοχή επτά χωρών της Νοτιοανατολικής Μεσογείου, συμπεριλαμβανομένης της Ελλάδας. Το East Med Gas Forum μετεξελίσσεται σε μόνιμο οργανισμό, με τη στήριξη της Ευρωπαϊκής Ένωσης και την ενθάρρυνση των ΗΠΑ και της Γαλλίας. Οι χώρες που συμμετέχουν είναι η Αίγυπτος (το Κάιρο θα αποτελεί έδρα του Οργανισμού), η Ελλάδα, η Κύπρος, το Ισραήλ, η Ιταλία, η Ιορδανία και η Παλαιστινιακή Αρχή.

Κατά την τελετή μονογραφής του Καταστατικού του East Med Gas Forum την Ελλάδα την Ελλάδα εκπροσώπησε ο υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας κ. Κωστής Χατζηδάκης, ο οποίος στην ομιλία του τόνισε δυο κύρια σημεία:

Πρώτον, ότι ο νέος αυτός οργανισμός έχει ένα μοναδικό χαρακτηριστικό: Οι χώρες της Νοτιοανατολικής Μεσογείου που συμμετέχουν σε αυτόν χρησιμοποιούν την ενέργεια ως καταλύτη για την ειρήνη και τη συνεργασία και όχι ως αφορμή για συγκρούσεις σε μια ήδη ταραγμένη περιοχή.

Δεύτερον, ότι το μήνυμα αυτό πρέπει να γίνει αντιληπτό από την Τουρκία η οποία θα μπορούσε να γίνει δεκτή σε αυτό τον οργανισμό υπό μια βασική προϋπόθεση: Τον σεβασμό του διεθνούς δικαίου. Δυστυχώς μέχρι τώρα τόσο οι παράνομες ενέργειές της στην κυπριακή ΑΟΖ όσο και η υπογραφή του περιβόητου μνημονίου με την κυβέρνηση Αλ-Σάρατζ στη Λιβύη μαρτυρούν ακριβώς το αντίθετο.

Στο περιθώριο της 3ης Υπουργικής Συνόδου του East Med Gas Forum ο υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας είχε συνομιλίες με τον Υπουργό Ενέργειας του Ισραήλ κ. Yuval Steinitz, με τον οποίο συζήτησαν τα περαιτέρω βήματα για την εφαρμογή της Διακυβερνητικής Συμφωνίας Ελλάδας, Κύπρου Ισραήλ σε σχέση με τον αγωγό East Med.

Ο κ. Χατζηδάκης είχε επίσης συνάντηση με τον Αιγύπτιο υπουργό Πετρελαίου και Ορυκτών Πόρων, κ. Tarek El Molla με τον οποίο συζήτησαν για την παρουσία ελληνικών ενεργειακών ομίλων στην Αίγυπτο αλλά και για την πιθανότητα η Αίγυπτος να συμμετάσχει στο μέλλον στον αγωγό East Med. O υπουργός ΠΕΝ είχε συζητήσεις με όλους τους υπουργούς που συμμετείχαν στη Σύνοδο.

Τις εργασίες της Συνόδου παρακολούθησαν –με την ιδιότητα παρατηρητή- εκπρόσωποι των ΗΠΑ και της Γαλλίας, της Ευρωπαϊκής Ένωσης (που έχει στηρίξει χρηματοδοτικά τον Οργανισμό) και της Παγκόσμιας Τράπεζας που έχει εκπονήσει ειδική μελέτη για τα κοιτάσματα και τις υποδομές φυσικού αερίου της περιοχής της Νοτιοανατολικής Μεσογείου, η οποία και παρουσιάστηκε κατά τη διάρκεια της Συνόδου.

Σημειώνεται τέλος ότι αναγνωρίζοντας τον κρίσιμο ρόλο που διαδραματίζει ο ιδιωτικός τομέας για την επίτευξη των στόχων του East Med Gas Forum, τα μέλη του Οργανισμού χαιρέτισαν την ίδρυση της Συμβουλευτικής Επιτροπής Φυσικού Αερίου (Gas Industry Advisory Committee) που θα λειτουργήσει ως συνδετικός κρίκος και πλατφόρμα διαλόγου με τη διεθνή βιομηχανία φυσικού αερίου.