Έξι υποδομές για να αλλάξει η χώρα τις διαδρομές φυσικού αερίου

Οι διεθνείς συγκυρίες και η εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία έχουν αλλάξει άρδην το τοπίο στον ενεργειακό κλάδο. Η κατακόρυφη αύξηση των τιμών στο φυσικό αέριο και στο πετρέλαιο σε συνδυασμό με τις ανησυχίες για πλήρη διακοπή παροχής φυσικού αερίου προς την Ευρώπη και κατ’ επέκταση στη χώρα μας , έχουν σημάνει συναγερμό για την ενεργειακή επάρκεια των κρατών.

Σε μια τέτοια συνθήκη έρχονται στο προσκήνιο οι υπόλοιπες υποδομές που μπορούν να παρακάμψουν την παροχή από τις “κόκκινες ζώνες”, Ρωσία και Ουκρανία και να εξασφαλίσουν καύσιμο από άλλες πηγές.

Κρίνεται χρήσιμο ως και αναγκαίο, να υπάρχει ενεργειακός πλουραλισμός και πολλές εναλλακτικές για μια χώρα, ώστε να χαράσσει την πολιτική της ανάλογα με τις τρέχουσες εξελίξεις.

Να αναφέρουμε πως η χώρα μας προμηθεύεται φυσικό αέριο από τη Ρωσία σε ποσοστό 40-45%, μέσω του αγωγού Turk Stream. Η υποδομή φτάνει στην Ελλάδα μέσω Βουλγαρίας και προσφέρει στο ΕΣΦΑ , σχεδόν το ½ της συνολικής ποσότητας, γεγονός που την καθιστά την κυριότερη υποδομή παροχής του καυσίμου.

Ωστόσο, παράλληλα με τις υποδομές που λειτουργούν ήδη, βρίσκεται σε εξέλιξη και ο σχεδιασμός και η υλοποίηση και άλλων υποδομών μέσω των οποίων θα παρακαμφθεί η “διαδρομή” από τη Ρωσία και γενικότερα εξ Ανατολής.

Συγχρόνως, η  ύπαρξη τέτοιων δομών θα δώσει περισσότερη ελευθερία και μεγαλύτερο περιθώριο ελιγμών σε αντίστοιχες καταστάσεις. Καθώς θα ανοίξει την βεντάλια των πηγών φυσικού αερίου , γεγονός που θα επιτρέπει στη χώρα να αποφεύγει τη μέγγενη της ενεργειακής ασφυξίας , παρέχοντας την ασφάλεια προμήθειας και από άλλες υποδομές.

Αγωγός ΤΑΡ

Ένα τέτοιο έργο που βρίσκεται ήδη σε λειτουργία και προμηθεύει την Ελλάδα με φυσικό αέριο από το Αζερμπαϊτζάν, είναι ο αγωγός Trans Adriatic Pipeline (TAP) . Το αζέρικο καύσιμο φτάνει στη χώρα μας μέσα από την Τουρκία και καλύπτει το 15% της αγοράς. Αυτή τη στιγμή αποτελεί μια μικρή ασφαλιστική δικλείδα σε περίπτωση που κλείσουν οι κάνουλες της Ρωσίας.

ΥΦΑ Ρεβυθούσας

Επίσης σε λειτουργιά βρίσκεται και ο τερματικός σταθμός Υγροποιημένου Φυσικού Αερίου στη Ρεβυθούσα. Ο σταθμός  Ρεβυθούσας είναι εγκατεστημένος στη νήσο Ρεβυθούσα, 500 μέτρα περίπου από την ακτή της Αγίας Τριάδας, στον κόλπο Πάχης Μεγάρων, 45 χλμ. δυτικά της Αθήνας.

Με αποθηκευτική ικανότητα 225.000 κ.μ. ΥΦΑ και ωριαία δυναμικότητα αεριοποίησης 1250 m³ LNG σε συνθήκες κανονικής λειτουργίας αποτελεί μια από τις σημαντικότερες εθνικές υποδομές της χώρας, παρέχοντας ασφάλεια ενεργειακής τροφοδοσίας, λειτουργική ευελιξία στο εθνικό σύστημα μεταφοράς φυσικού αερίου  και αυξημένη δυνατότητα κάλυψης εκτάκτων απαιτήσεων της αγοράς.

FSRU Αλεξανδρούπολης

Ένα σημαντικό έργο σε αυτό το πλαίσιο αποτελεί και ο τερματικός σταθμός υγροποιημένου φυσικού αερίου (ΥΦΑ) στην Αλεξανδρούπολη.

Το έργο θα αποτελείται από μια υπεράκτια πλωτή μονάδα παραλαβής, αποθήκευσης και αεριοποίησης ΥΦΑ, η οποία θα είναι μόνιμα αγκυροβολημένη σε σταθερό σημείο και σε απόσταση 17.6 χλμ νοτιοδυτικά από το λιμάνι της Αλεξανδρούπολης και 10 χλμ. από την απέναντι ακτή της Μάκρης.

Ο προϋπολογισμός θα φτάσει τα 380 εκατ. ευρώ και βάσει σχεδίου αναμένεται να τεθεί σε λειτουργία το 2023. Η συγκεκριμένη υποδομή υλοποιείται με τις προσδοκίες να αποτελέσει σημαντικό πυλώνα της εθνικής ενεργειακής στρατηγικής. Επιπλέον είναι κομμάτι του σχεδίου της ΕΕ για τη σύνδεση της ΝΑ Ευρώπης.

Το έργο αναπτύσσεται από την εταιρεία Gastrade , την οποίας τον έλεγχο έχουν ο ΔΕΣΦΑ, η ΔΕΠΑ Εμπορίας, η GasLog Κύπρου, η Bulgartransgaz της Βουλγαρίας και η κυρία Ασημίνα-Ελένη Κοπελούζου.

Ο αγωγός East Med

Αρχές του 2020, υπεγράφη Διακυβερνητική Συμφωνία Μεταξύ Ελλάδας , Κύπρου και Ισραήλ (IGA) για την υλοποίηση του αγωγού φυσικού αερίου East Med. Η τελική απόφαση για την κατασκευή του έργου αναμένεται να ληφθεί περί το τέλος του 2022 και, αν είναι θετική, ο αγωγός θα είναι έτοιμος για τη μεταφορά φυσικού αερίου περίπου το 2025.
H κατασκευή του East Med ξεχωρίζει καθώς είναι η μοναδική περίπτωση τέτοιου έργου που δεν εξαρτάται από τρίτα μέρη εκτός ΕΕ.
Λόγω της άμεσης πρόσβασης στην Ευρωπαϊκή Ένωση, έχει το πλεονέκτημα της χαμηλής παρεμβολής πολιτικών κινδύνων καθώς θα περιβάλλεται από την ασφάλεια ενός σταθερού και πολιτικού και γεωπολιτικού περιβάλλοντος.

Υπόγεια Αποθήκη Φυσικού Αερίου (ΥΑΦΑ) Νότιας Καβάλας

Μια πολύ σημαντική υποδομή είναι και αυτή της Νότιας Καβάλας. Η αποθήκευση μεγάλων ποσοτήτων φυσικού αερίου θα δίνει τη δυνατότητα στην ενεργειακή αγορά να μην λειτουργεί υπό καθεστώς πίεσης των διεθνών εξελίξεων.

Αυτό το έργο έχει προϋπολογισμό σχεδόν 400 εκατ. ευρώ. Η κατασκευή στοχεύει στην αξιοποίηση του, σχεδόν, υπό εξάντληση υποθαλάσσιου κοιτάσματος φυσικού αερίου της Νοτίου Καβάλας ως Υπόγειας Αποθήκης Φυσικού Αερίου (ΥΑΦΑ-UGS). Η εγκατάσταση βρίσκεται στον κόλπο της Καβάλας, 11 χλμ. νότια του πετρελαϊκού κοιτάσματος του Πρίνου, σε βάθος 1,700 μέτρων.

Η ΥΑΦΑ Νότιας Καβάλας αποτελεί ενεργειακή υποδομή που θα ενισχύσει την ασφάλεια εφοδιασμού της αγοράς φυσικού αερίου σε εθνικό και ευρωπαϊκό επίπεδο, προς όφελος των καταναλωτών. Επιπλέον, θα προσφέρει δυνατότητα μακροχρόνιας αποθήκευσης φυσικού αερίου. Να σημειώσουμε πως η Ελλάδα είναι η μοναδική χώρα της ΕΕ, η οποία δεν διαθέτει υπόγεια αποθήκη παρόλο που σημαντικό μέρος της ηλεκτροπαραγωγής της χώρας στηρίζεται στο φυσικό αέριο.

FSRU Διώρυγα Gas

Τέλος , ιδιαιτέρως σημαντική κρίνεται και η υποδομή και κατασκευή του πρότζεκτ “Διώρυγα Gas”. Το συγκεκριμένο έργο προωθείται από τον όμιλο της Motor Oil , με το κόστος της μεγάλης επένδυσης να εκτιμάται ότι θα ξεπεράσει τα 300 εκατ. Ευρώ.

Βάσει σχεδίου προβλέπεται μέχρι το γ΄ τρίμηνο του 2022 να έχουν ξεκινήσει οι εργασίες κατασκευής με στόχο να τεθεί σε πλήρη λειτουργία μέχρι το τέλος του 2023.

Το έργο προβλέπει μια υπεράκτια πλωτή μονάδα παραλαβής, αποθήκευσης και αεριοποίησης ΥΦΑ, η οποία θα είναι αγκυροβολημένη σε απόσταση 1.5 χλμ νοτιοδυτικά από τα διυλιστήρια Κορίνθου της Motor Oil στους Αγίους Θεοδώρους Κορινθίας.

Η κατασκευή έλαβε άδεια ΑΣΦΑ από την ΡΑΕ στις αρχές Μαρτίου του 2019 και θα συνδεθεί με το ΕΣΦΑ μέσω υποθαλάσσιου και χερσαίου αγωγού.
Όταν ολοκληρωθεί η κατασκευή του θα αποτελέσει νέο σημείο εισόδου του ΕΣΦΑ και με τις απαιτούμενες υποδομές , θα εξασφαλίσει πρόσβαση στις χώρες της Νοτιοανατολικής Ευρώπης.