Έργα ΣΔΙΤ και παραγωγικές επενδύσεις: Σημαντική παράμετρος η διαχείριση κινδύνων

Του Γιώργου Κότινα*.

Αφορμή για το παρόν άρθρο υπήρξε το πρόσφατο δημοσίευμα της εξειδικευμένης Πύλης Ενημέρωσης www.ypodomes.gr με τίτλο: Η μεγάλη ευκαιρία που φέρνει η “Άνοιξη” στις κατασκευές, οι ελλείψεις και οι κίνδυνοι . Το δημοσίευμα αυτό εύστοχα προβάλλει τις αισιόδοξες προοπτικές και ταυτόχρονα θέτει σχετικό προβληματισμό για τον κατασκευαστικό κλάδο στη χώρα μας.
Οι χρηματοοικονομικές εξελίξεις και οι προοπτικές για επενδύσεις στα επόμενα χρόνια στον τομέα των δημοσίων υποδομών, είναι βέβαιο πως βάζουν τέλος στην εποχή των «εύκολων» κεφαλαίων από εγχώριους πόρους ή και από την ΕΕ. Τα πλουσιοπάροχα αναπτυξιακά πακέτα της Ευρωπαϊκής Ένωσης για κλασσικά δημόσια έργα υποδομής, γίνονται πλέον πιο «δύσκολα» αφού θα απαιτούν αυστηρότερα κριτήρια και ειδικές προϋποθέσεις για την εφαρμογή τους.

Οι τράπεζες και οι λοιποί χρηματοδοτικοί οργανισμοί, αποδέκτες αιτημάτων εγγυήσεων και χρηματοδότησης αναμένεται να ανεβάσουν σε νέα επίπεδα τον «πήχη» των απαιτήσεών τους προκειμένου να διασφαλίσουν τα συμφέροντά τους.

Οι κατασκευαστικές επιχειρήσεις, με τη διακηρυγμένη επιλογή της Πολιτείας για  προώθηση αναπτυξιακών έργων με τη μέθοδο Σύμπραξης Δημόσιου και Ιδιωτικού Τομέα (ΣΔΙΤ), θα είναι πλέον υποχρεωμένες να προσελκύουν κεφάλαια ή να προσεταιρίζονται χρηματοδοτικά σχήματα προκειμένου να διασφαλίσουν την επιχειρηματική τους δραστηριότητα.

Η ικανότητα μιας επιχείρησης να προσελκύει κεφάλαια αποτελεί αναγκαία προϋπόθεση για την  επιβίωσή της καθώς και για τη διεκδίκηση κάποιων επιχορηγήσεων ή για την υπογραφή συμβάσεων έργων. Η υλοποίηση των έργων ΣΔΙΤ ή Παραχώρησης, σημαίνει αναζήτηση για επάρκεια κεφαλαίων και απρόσκοπτη χρηματοδότηση μέχρι την ολοκλήρωση, με συγκεκριμένο χρονοδιάγραμμα, του έργου ή της παραγωγικής επένδυσης (π.χ. έργα real estate, μονάδες εναλλακτικών μορφών ενέργειας). Σύμφωνα με τη μέχρι τώρα εμπειρία των Δημοσίων Έργων οι Έλληνες Κατασκευαστές, εθισμένοι στην πρακτική των κλασικών δημόσιων έργων, δεν είναι ιδιαίτερα εξοικειωμένοι με παρόμοιες πρακτικές. Δεν επένδυαν ίδια κεφάλαια ούτε είναι συνηθισμένοι στο να ακολουθούν «σφιχτά» χρονοδιαγράμματα με προκαθορισμένους σταθερούς προϋπολογισμούς έργων.  Στο πλαίσιο των εξελίξεων, είναι προφανές πως οι κατασκευαστικές επιχειρήσεις θα είναι όλο και πιο πολύ υποχρεωμένες να αναδείξουν με πειστικό τρόπο την αξιοπιστία και φερεγγυότητά τους ώστε να είναι σε θέση να πείσουν απαιτητικούς διεθνείς χρηματοδοτικούς οργανισμούς οι οποίοι θα κληθούν να «συνδράμουν» το ελληνικό χρηματοπιστωτικό σύστημα στην πραγματοποίηση των μελλοντικών δημοσίων έργων υποδομής.

Οι υγιείς επιχειρήσεις της χώρας μας, αυτές που είναι αποφασισμένες να πορευθούν δημιουργικά, μοιραία θα πρέπει να εκσυγχρονιστούν ώστε να είναι σε θέση να διεκδικήσουν, σε ευρεία κλίμακα, έργα ΣΔΙΤ – Παραχώρησης ή παραγωγικές επενδύσεις τόσο στην Ελλάδα όσο και Σε γειτονικές χώρες του εξωτερικού. Προς τούτο αποκρυσταλλώνοντας τις μέχρι τώρα εμπειρίες τους, εφαρμόζουν συστηματικά τα σύγχρονα επιχειρηματικά «εργαλεία» διαχείρισης κινδύνων που αναπόφευκτα συνδέονται με τα τεχνικά έργα.

Η άρτια και πλήρης Ασφάλιση, έναντι των όποιων ασφαλίσιμων κινδύνων,  αναδεικνύεται σε άριστο επιχειρηματικό εργαλείο προσέλκυσης κεφαλαίων και επιχειρηματικής ανάπτυξης, καθώς αποτελεί αξιόπιστο  αποδεικτικό στοιχείο φερεγγυότητας.

Διαφαίνεται επομένως η αναγκαιότητα ειδικών υπηρεσιών από Συμβούλους Ασφαλίσεων με επάρκεια γνώσεων και με σχετική εμπειρία.  που θα του διασφαλίσουν τα κατάλληλα εχέγγυα για την εξασφάλιση των απαραίτητων χρηματοδοτήσεων. Αναφερόμενοι δε στα έργα με το σύστημα “Χρηματοδότηση – Σχεδιασμός – Μελέτη – Κατασκευή – Εκμετάλλευση” είναι προφανές πως η διασφάλιση έναντι κινδύνων αποτελεί βασική μέριμνα καθοριστικής σημασίας.  Προς την κατεύθυνση αυτή τα τυποποιημένα ασφαλιστήρια τύπου “Κατά Παντός Κινδύνου” δεν επαρκούν, χωρίς τη δέουσα αρτιότητα και πληρότητα σε συνδυασμό με κάποιες ευρύτερες ασφαλιστικές καλύψεις που να διασφαλίζουν με τον καλύτερο τρόπο τη έγκαιρη υλοποίηση του εκάστοτε έργου υποδομής ή της όποιας παραγωγικής επένδυσης.

 (*) Μηχανικός, Εμπειρογνώμων Ασφαλίσεων με εξειδίκευση στις ασφαλίσεις τεχνικών έργων & επιχειρηματικών κινδύνων ([email protected] , www.gkoutinas.gr ).