Έρχονται οι καφέ κάδοι στην Αττική – Αλλαγές από το 2020 με έμφαση στην ανακύκλωση

Συνάντηση των 66 Δημοτικών Αρχών της Αττικής με τον Περιφερειάρχη Αττικής, Γιώργο Πατούλη, τον Γενικό Γραμματέα Διαχείρισης Στερεών Αποβλήτων του ΥΠΕΝ, Μανώλη Γραφάκο και τον Γενικό Γραμματέα ΕΟΑΝ ΟΤΑ, Γιάννη Σιδέρη, πραγματοποιήθηκε χθες σε γνωστό ξενοδοχείο της Αθήνας με αντικείμενο το καίριο ζήτημα των απορριμμάτων.

Η συνάντηση είναι ενδεικτική του πόσο ψηλά μπαίνει πλέον στην ατζέντα η διαχείριση των σκουπιδιών στην Περιφέρεια, ειδικά αν ληφθεί υπόψιν ότι τα βήματα που έχουν γίνει μέχρι και σήμερα είναι ουσιωδώς ανύπαρκτα, δημιουργώντας συνθήκες «ωρολογιακής βόμβας» τόσο σε περιβαλλοντικό όσο και σε οικονομικό επίπεδο.

Υπενθυμίζεται ότι ο ΧΥΤΑ της Φυλής -που είναι ο μεγαλύτερος στην Ευρώπη και ουσιαστικά συνώνυμος με την διαχείριση των απορριμμάτων στην Περιφέρεια- έχει εξαιρετικά περιορισμένο χρόνο ζωής ενώ υπό τις παρούσες συνθήκες άνω του 80% των παραγόμενων απορριμμάτων καταλήγει εκεί για ταφή, με τα ποσοστά ανακύκλωσης να κυμαίνονται σε ποσοστά κάτω του 20%.

Αυτό που αναδείχθηκε ως ξεκάθαρη στόχευση είναι η ουσιαστική ενίσχυση της ανακύκλωσης -που σήμερα κινείται σε απογοητευτικά επίπεδα- η μεγιστοποίηση των ποσοστών ανάκτησης και επαναχρησιμοποίησης και η μείωση του όγκου των παραγόμενων απορριμμάτων.

Ο νέος σχεδιασμός θα περιλαμβάνει, μεταξύ άλλων, «Πράσινα Σημεία» και «Πράσινες Γωνιές» που θα υποστηρίζουν πολλαπλά ρεύματα ανακυκλωσίμων και προγράμματα ανακύκλωσης μέσα στα σχολεία με στόχο να καλλιεργηθεί περιβαλλοντική συνείδηση ήδη από την παιδική ηλικία. Με στόχο να ξεπεραστούν τα γραφειοκρατικά εμπόδια που «μπλοκάρουν» εδώ και χρόνια την ανάπτυξη «Πράσινων Σημείων», ο κος Πατούλης ανακοίνωσε τη δρομολόγηση σχετικής νομοθετικής πρωτοβουλίας, σε συνεννόηση με την κεντρική κυβέρνηση.

Θέλοντας να δώσει το στίγμα της επανεκκίνησης που επιχειρείται στο ζήτημα των απορριμμάτων ο Περιφερειάρχης Αττικής, τόνισε πως στο εξής η προσπάθεια θα κινηθεί στο «πώς δεν θα θάβουμε τα σκουπίδια και όχι στο που θα τα θάβουμε», αναγγέλλοντας παράλληλα πως το 2020 θα είναι για την Αττική «Έτος Ανακύκλωσης».

Τα οργανικά απόβλητα και οι καφέ κάδοι

Σε αυτό το πλαίσιο, όπως υπογράμμισε από μεριάς του και ο κος Γραφάκος, η «μεγάλη μάχη» θα δοθεί στα βιοαπόβλητα καλώντας τους δημάρχους της Αττικής να ανταποκριθούν στις σχετικές προκλήσεις του ΥΜΕΠΕΡΑΑ που αφορούν την ανάπτυξη ΜΕΒΑ (Μονάδες Επεξεργασίας Βιοαποβλήτων), οι οποίες θα διαδραματίσουν κομβικό ρόλο στην εύρυθμη λειτουργία του νέου συστήματος.

Άλλωστε ο χρόνος πιέζει, εφόσον σύμφωνα με τη νέα Ευρωπαϊκή Οδηγία, από το τέλος του 2023 θα πρέπει τα οργανικά -στο σύνολό τους- να συλλέγονται ξεχωριστά και να οδηγούνται σε μονάδες επεξεργασίας βιοαποβλήτων.

Το δίκτυο των καφέ κάδων θα σημάνει την προσθήκη ενός ακόμη ρεύματος απορριμμάτων (δηλ. των οργανικών) το οποίο θα είναι ιδιαίτερα κρίσιμο στην όλη προσπάθεια καθώς αναμένεται να «προστατεύσει» την ποιότητα των λοιπών ανακυκλώσιμων υλικών, τα οποία υποβαθμίζονται από διάφορες προσμίξεις οργανικών καθιστώντας πολλές φορές την αξιοποίησή τους από ασύμφορη έως αδύνατη.

Επιπλέον δημιουργούνται οι προϋποθέσεις για ένα πολύ καθαρότερο ρεύμα οργανικών που θα συλλέγεται από τους καφέ κάδους, το οποίο με τη σειρά του θα μπορεί να αξιοποιείται πολύ πιο αποτελεσματικά (ως κομπόστ, για την παραγωγή ενέργειας κ.ά.).

Help desk για τους Δήμους και «Παρατηρητήριο Ανακύκλωσης»

Στις καινοτομίες που σχεδιάζει να εισαγάγει η νέα Περιφερειακή Αρχή συγκαταλέγεται η εγκατάσταση ενός help desk το οποίο θα είναι επιφορτισμένο να παρέχει υποστήριξη στους αυτοδιοκητικούς σε ό,τι αφορά τις ενέργειες που απαιτούνται για την εφαρμογή του νέου μοντέλου ενώ θα δημιουργηθεί και «Παρατηρητήριο Ανακύκλωσης» το οποίο θα ελέγχει την πρόοδο που σημειώνεται και τις όποιες παρεκκλίσεις υπάρχουν από τους στόχους που έχουν τεθεί.

Επιπλέον, μέχρι τον Φεβρουάριο του 2020 θα έχει δημιουργηθεί μια δομή εκπόνησης υποστηρικτικών μελετών για διάφορες δράσεις (Πράσινα Σημεία, Γωνιές Ανακύκλωσης, οργάνωση συλλογής βιοαποβλήτων, ΜΕΒΑ, εκθέσεις Υπηρεσιών Γενικού Οικονομικού Συμφέροντος, Τεχνικά Δελτία ΕΣΠΑ, κ.ά.).

Η Περιφέρεια σε συνεργασία με το ΥΜΕΠΠΕΡΑΑ και το ΠΕΠ Αττικής θα εξασφαλίσουν τη χρηματοδότηση των δράσεων που απαιτούνται για την επίτευξη των στόχων που θα τεθούν, οι οποίες και θα χρηματοδοτηθούν κατά απόλυτη προτεραιότητα.

Οι στόχοι της Περιφέρειας

Ο Περιφερειάρχης Αττικής κατά τη διάρκεια της τοποθέτησης του αναφέρθηκε στους στόχους, αλλά και στα χρονοδιαγράμματα υλοποίησης του σχεδιασμού της Περιφέρειας, τα οποία συνόψισε ως εξής:

– Εντός του 2020 να έχει ξεκινήσει η υλοποίηση του 50% των δράσεων οι οποίες ολοκληρωθούν έως το τέλος του 2021

– Έως το τέλος της θητείας να μειωθεί το υπόλειμμα του μπλε κάδου από 40-50% (σήμερα είναι 20%)

– Να επιτευχθεί η οργάνωση δικτύων συλλογής βιοαποβλήτων σε όλους τους Δήμους

– Να δρομολογηθούν έως το τέλος της θητείας όλες οι δράσεις ώστε να σταματήσει η ταφή ανεπεξέργαστων απορριμμάτων σε ΧΥΤΑ

– Τα οικονομικά οφέλη από την αύξηση του ποσοστού ανακύκλωσης να αξιοποιηθούν για τη δημιουργία πολλών μικρών δράσεων και «πράσινων» θέσεων εργασίας.

Μια μεγάλη ευκαιρία για αλλαγή σελίδας

Πάντως, πηγές με πολύ καλή γνώση του θέματος των απορριμμάτων εκτιμούν ότι η παρούσα συγκυρία αποτελεί μια πολύτιμη ευκαιρία για την εφαρμογή ευρειών αλλαγών, δεδομένης της σύμπνοιας που έχει διαμορφωθεί σε επίπεδο τοπικής αυτοδιοίκησης.

Αυτό ακριβώς άλλωστε υποδηλώνει ότι υπάρχει ωριμότητα συνθηκών για να γίνουν σημαντικές τομές συντεταγμένα, προς αποφυγήν του επερχόμενου αδιεξόδου σε μία περιοχή που κατοικεί το 40% του πληθυσμού ολόκληρης της χώρας. Σε κάθε περίπτωση, αυτό που θα απαιτηθεί επίσης είναι η διεξοδική ενημέρωση των πολιτών για τις επερχόμενες αλλαγές καθότι αυτοί θα κληθούν να προσαρμόσουν τις συνήθειές τους στα νέα δεδομένα.