Επενδυτικός προορισμός σε προνομιακή εγγύτητα για τις ελληνικές επιχειρήσεις η Υποσαχάρια Αφρική

Σε προνομιακό πεδίο δραστηριοποίησης ελληνικών επιχειρήσεων, εξελίσσεται η Υποσαχάρια Αφρική, όπως τόνισαν οι ομιλητές στην εκδήλωση που οργάνωσαν το ΤΕΕ/ΤΚΜ και το Ελληνο-Αφρικανικό Επιμελητήριο Εμπορίου και ανάπτυξης, με θέμα “Ανάπτυξη επιχειρηματικότητας στους τομείς ενέργειας, τεχνολογίας και κατασκευών στην Υποσαχάρια Αφρική”, στο πλαίσιο της υποστήριξης της επιχειρηματικής δραστηριότητας των μηχανικών.

Ο Πρόεδρος του ΤΕΕ/ΤΚΜ κ. Πάρις Μπίλλιας, χαιρετίζοντας την εκδήλωση, την χαρακτήρισε ως ενδεικτική των δράσεων του ΤΕΕ/ΤΚΜ για τη διεύρυνση του πλαισίου άσκησης του επαγγέλματός του μηχανικού και τη δημιουργία νέου αντικειμένου εντός και εκτός συνόρων.

Μιλώντας για την διαρκή προσπάθεια του Επιμελητηρίου για τη συγκράτηση του στελεχιακού δυναμικού ανέφερε ενδεικτικά την πρωτοβουλία « IGrowLab» σε συνεργασία με το ΑΠΘ και τον ΣΕΠΒΕ αλλά και δύο μεγάλα προγράμματα με χρηματοδότηση της Ευρωπαϊκής Ένωσης, το ένα ήδη εγκεκριμένο και το  δεύτερο υπό έγκριση:

«Σε πρώτο χρόνο θα επιμορφωθούν περίπου 100 συνάδελφοι σε νέα πεδία δραστηριότητας, στα οποία έχουμε τη ανάγκη να εκσυγχρονιστούμε και ως τεχνικές εταιρείες, αλλά και ως μηχανικοί ατομικά. Αυτό είναι άλλωστε κάτι που ζητούν και οι επιχειρήσεις, ώστε να μπορούμε να δραστηριοποιηθούμε και σ` αυτόν τον τομέα.» Επισημαίνοντας, ότι η εταιρείες που συμμετείχαν στην εκδήλωση εκπροσωπήθηκαν σε πολύ υψηλό επίπεδο, τόνισε την ανάγκη να διδαχθούμε από την εμπειρία εκείνων που ήδη έχουν επιτυχημένη παρουσία στο εξωτερικό:

«Χρειαζόμαστε, εκτός από την γνώση και την εμπειρία, βαθύτατη αντίληψη των συνθηκών, εξαιρετική οργάνωση, πρόθεση και διάθεση για συνεργασία. Γιατί – κακά τα ψέματα- οι πόροι, τα ευρέα πεδία δραστηριότητας και η συσσώρευση αναγκών, συσσωρεύουν και τα αντίστοιχα μεγαθήρια. Απέναντι σε τέτοιο ανταγωνισμό χρειαζόμαστε πειθαρχία και σοβαρή δουλειά.»

Από την πλευρά του, ο Αντιπρόεδρος του Ελληνο-Αφρικανικού Επιμελητηρίου Εμπορίου και Ανάπτυξης κ. Βασίλης Τακάς, υπογράμμισε το δυναμισμό της Αφρικής και ιδιαίτερα των κρατών της υποσαχάριας περιοχής και τις τεράστιες δυνατότητες που υπάρχουν για το ελληνικό επιχειρείν, καθώς πρόκειται για αγορές που έχουν ανάγκη από κάθε είδους προϊόντα, υποδομές και υπηρεσίες.

«Ιδιαίτερα στον τομέα των κατασκευών, υπάρχει μεγάλη ανάγκη σε όλα τα επίπεδα, για δρόμους, λιμάνια και άλλες υποδομές, μέχρι κατοικίες.» Περιέγραψε τέλος, το ρόλο το Ελληνο-Αφρικανικού Επιμελητηρίου, που ήδη αριθμεί 180 επιχειρήσεις –μέλη και επίτιμους προξένους αφρικανικών κρατών και μπορεί να συνδράμει καταλυτικά στην έναρξη δραστηριοποίησης ελληνικών επιχειρήσεων στην αφρικανική ήπειρο.

Ο κ. Αντώνης Μαυρίδης, Μέλος του Δ.Σ. του Ελληνο-Αφρικανικού Επιμελητηρίου Εμπορίου και Ανάπτυξης, παρουσίασε το online εργαλείο «Africa at a Glance» που παρέχει επικαιροποιημένη κομβική πληροφόρηση επιχειρηματικού ενδιαφέροντος για 53 χώρες της Αφρικής.

Παρέχει πληροφορίες, για μακροοικονομικά δεδομένα, για στρατηγικούς τομείς στους οποίους δίνει προτεραιότητα κάθε χώρα, τη νομοθεσία, αναλύσεις κόστους ημερομισθίων, στοιχεία περί φορολογικών συντελεστών, πληροφορίες για αγορά η ενοικίαση γης , επενδυτικά κίνητρα, κ.α. 

Τα «Ευρωπαϊκά Προγράμματα για χώρες της Αφρικής» παρουσίασε ο κ. Δημήτρης Γαλάνης Director του International Group PLANET, ανατρέχοντας στα στάδια της στενής –πλέον- συνεργασίας , με την Ε.Ε. να αποτελεί το σημαντικότερο δωρητή της Αφρικής που απορροφά το 35% της συνολικής ευρωπαϊκής βοήθειας, με το 26% να καταλήγει στην υποσαχάρια Αφρική. Από τα τρέχοντα δεδομένα της αναπτυξιακής συνεργασίας ΕΕ-Αφρικής που παρουσίασε ο κ. Γαλάνης ξεχωρίζουν τα εξής:

21 δισ. ευρώ αναπτυξιακή βοήθεια χορηγήθηκε στην Αφρική το 2016 από την ΕΕ και τα κράτη μέλη της (multilateral & bilateral). 

Το ένα τρίτο των συνολικών άμεσων ξένων επενδύσεων στην Αφρική προέρχεται από την ΕΕ, με 32 δισ. ευρώ επενδεδυμένα στην Αφρική από εταιρείες της ΕΕ το 2015.

– 3,35 δισ. ευρώ διατίθενται στο Ευρωπαϊκό Ταμείο Επενδύσεων (EIF) για την αειφόρο ανάπτυξη, το οποίο θα πρέπει να επιφέρει επενδύσεις ύψους μέχρι και 44 δισ. Ευρώ. 

– 1,4 δισ. ευρώ έχουν δεσμευτεί για εκπαιδευτικά προγράμματα στην Αφρική από το 2014 έως το 2020. 

Το Ευρωπαϊκό Ταμείο Ανάπτυξης, στο πλαίσιο της θεσμοθετημένης συνεργασίας με την Αφρική και με πόρους που δεν υπάγονται στον γενικό προϋπολογισμό της ΕΕ, διαθέτει 30,5 δις. ευρώ για την περίοδο 2014-2020 .

Ειδικά για τις χώρες της υποσαχάριας Αφρικής, έχει δημιουργηθεί το EU-Africa Infrastructure Trust Fund (AITF), το οποίο συμβάλλει στην περαιτέρω οικονομική ενίσχυση, με στόχο την καλύτερη πρόσβαση στην ενέργεια και τις μεταφορές και, κατ’ επέκταση, στην αειφόρο ανάπτυξη με πόρουυς 812 εκατομμυρίων ευρώ.

Ο κ. Δημήτριος Λακασάς, CEO της Olympia Electronics AE, ανέπτυξε το θέμα «η αναδυόμενη Αφρική: Δυναμικές αγορές, επιχειρηματικές ευκαιρίες», σημειώνοντας πως η Αφρική ήδη απορροφά το 7% των εξαγωγών της επιχείρησης. «Η μεγάλη αναπτυξιακή ώθηση στην ήπειρο σημειώθηκε την περίοδο 2000-2008 όταν ο ρυθμός ανάπτυξης άγγιξε το 4,9% , ποσοστό διπλάσιο σε σύγκριση με εκείνο των δεκαετιών 1980 και 1990 και σήμερα υπάρχουν μεγάλες ευκαιρίες στους τομείς των τηλεπικοινωνιών και των τραπεζών, άνθηση στον κατασκευαστικό τομέα, μεγάλη ροή ιδιωτικών επενδύσεων, ενώ η εγγύτητα στην Ελλάδα την καθιστά ακόμα πιο ελκυστική.» Έκανε δε ιδιαίτερη αναφορά στον κινεζικό παράγοντα που έχει δυναμική παρουσία, με την αφρο-κινέζικη εμπορική δραστηριότητα να αγγίζει τα 200 δις δολάρια ετησίως και τις άμεσες κινεζικές επενδύσεις στην Αφρική να υπερβαίνουν τα 50 δισεκατομμύρια δολάρια.

Στο 2ο μέρος τα εκδήλωσης, που συντόνισε ο κ. Ιωάννης Βαρσαδάνης, Διευθύνων Εταίρος Δικηγορικής Εταιρείας και Μέλος του ΔΣ του Ελληνο-Αφρικανικού Επιμελητηρίου, έγιναν συγκεκριμένες αναφορές στους τομείς της Τεχνολογίας, των Κατασκευών και της Ενέργειας, από εκπροσώπους ελληνικών εταιρειών που δραστηριοποιούνται ήδη στην Αφρική.

Το θέμα «τεχνολογία στην υπηρεσία της ανάπτυξης στην Αφρική» ανέπτυξε ο κ . Ανδρέας Διαμαντέας, Διευθυντής Τραπεζικής και Οικονομικών της INTRASOFT International. Παρουσίασε στοιχεία για το υπό ανάπτυξη τραπεζικό σύστημα της Αφρικής, με την πληθώρα των συνεταιριστικών τραπεζών (5.000 τέτοιες τράπεζες υπάρχουν μόνο στην Κένυα), ενώ στάθηκε ιδιαίτερα στο αναπτυξιακό εγχείρημα της υπό δημιουργία Silicon Savannah στην Konza της Κένυας, ένα «πάρκο» νέων τεχνολογιών και καινοτομίας, εγχείρημα 14,5 δισεκατομμυρίων δολαρίων, «κομβικό» για το αναπτυξιακό όραμα της Κένυας, ως το 2030.

Σε «εμπειρίες και προκλήσεις στην Υποσαχάρια Αφρική» αναφέρθηκε ο κ. Μάριος Πατσαλίδης, Chief Business Development Officer της J&P ΑΒΑΞ ΑΕ, ο οποίος περιέγραψε την αφρικανική εμπειρία της επιχείρησης, από τη συμμετοχή σε μεγάλα έργα υποδομών όπως: την αναβάθμιση του οδικού άξονα Addis Ababa-Dessie- Woldiya, μήκους 188 χιλιομέτρων και προϋπολογισμού 215,4 εκατομμυρίων ευρώ, την περίοδο 2000-2008 στην Αιθιοπία, αλλά και τα λιμενικά έργα στη Sirte της Λιβύης, προϋπολογισμού 660,67 εκατομμυρίων ευρώ.

«Ο ενεργειακός τομέας στην Αφρική: Τάσεις και προοπτικές», ήταν το θέμα που ανέπτυξε ο κ. Ευάγγελος Καμάρης, Διευθυντής Ανάπτυξης για την Αφρική, της ΜΥΤΙΛΗΝΑΙΟΣ ΑΕ, που πρόσφατα υπέγραψε συμφωνία με την Ομοσπονδιακή Κυβέρνηση της Νιγηρίας για την πρώτη φάση του προγράμματος Energizing Education. Πρόκειται για το πρώτο υβριδικό έργο εκτός δικτύου στην Αφρική, με στόχο την αδιάλειπτη παροχή ενέργειας σε μια σειρά ομοσπονδιακών πανεπιστημίων και πανεπιστημιακών νοσοκομείων σε όλη τη Νιγηρία.

Στη συζήτηση που ακολούθησε, απαντώντας σε σχετικές ερωτήσεις, οι ομιλητές υπογράμμισαν μεταξύ άλλων τα εξής:

Η συνδρομή της Πολιτείας, δεν θα πρέπει να θεωρείται δεδομένη. Όπου υπάρχουν ελληνικές προξενικές αρχές (δεν υπάρχουν σε όλες τις χώρες), είναι πρόθυμες να βοηθήσουν. Ωστόσο, πλην της Πρεσβείας της Νότιας Αφρικής, δεν έχουν την δυνατότητα λόγω στελέχωσης και οργάνωσης. Επιπλέον, η ανυπαρξία διμερών συμφωνιών δεν βοηθά την ανταγωνιστικότητα των ελληνικών εταιρειών, λόγω διπλής φορολόγησης. .Αντιθέτως υπάρχει σημαντική βοήθεια από τις κατά τόπους ελληνικές παροικίες.

Οι ανταγωνιστές διαφέρουν ανά κλάδο, αλλά κατά κύριο λόγο είναι οι  Κινέζοι, οι Τούρκοι και οι Ινδοί. Ειδικά στην κατασκευή κτιριακών έργων οι Κινέζοι και κατόπιν οι Τούρκοι είναι πολύ ισχυροί, ενώ οι Έλληνες έχουν συγκριτικό πλεονέκτημα στις μελέτες. Ειδικά για τις  ελληνικές εταιρείες αποτελούν σημαντικό συγκριτικό πλεονέκτημα οι Έλληνες Μηχανικοί και ιδιαίτερα –όπως είπε χαριτολογώντας ο κ. Πατσαλίδης- οι απόφοιτοι του ΑΠΘ.

Η σημαντική συμβουλή για εταιρείες που σκέφτονται να δραστηριοποιηθούν την Αφρική, είναι να εντρυφήσουν πολύ στις συνθήκες, στους όρους και στην τοπική αγορά,  να εστιάσουν στα συγκριτικά τους πλεονεκτήματα, αλλά να δομήσουν και συνεργασίες, για να ανταπεξέλθουν στον ανταγωνισμό. Έτσι επιτυγχάνουν σήμερα οι ελληνικές εταιρείες να στέκονται επάξια απέναντι σε «μεγαθήρια», αντιμετωπίζοντας με ευελιξία ενδεχόμενα προβλήματα, που μπορεί να προκαλέσουν μεγαλύτερες καθυστερήσεις σε θεωρητικά πιο ισχυρές ξένες επιχειρήσεις.

Την Εσπερίδα έκλεισε ο Γραμματέας του Ελληνο-Αφρικανικού Επιμελητηρίου κ. Δημήτρης Μανιατάκης, χαιρετίζοντας το υψηλό επίπεδο της εκδήλωσης και την επιτυχημένη συνεργασία με το ΤΕΕ/ΤΚΜ.