ΕΕ και Αζερμπαϊτζάν ενισχύουν τη συνεργασία τους στον τομέα της ενέργειας

Τη Δευτέρα 18/09/2022 στο Μπακού, η Πρόεδρος της Επιτροπής κ. Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν και η Επίτροπος Ενέργειας κ. Κάντρι Σίμσον συναντήθηκαν με τον Πρόεδρο κ. Ιλχάμ Αλίγιεφ και τον Υπουργό Ενέργειας του Αζερμπαϊτζάν κ. Παρβίζ Σαχμπάζοβ με στόχο την ενίσχυση της υφιστάμενης συνεργασίας μεταξύ της ΕΕ και του Αζερμπαϊτζάν. Οι δύο πρόεδροι υπέγραψαν νέο μνημόνιο συμφωνίας για στρατηγική εταιρική σχέση στον τομέα της ενέργειας.

Επί του παρόντος, η ΕΕ και το Αζερμπαϊτζάν διαπραγματεύονται επίσης νέα συνολική συμφωνία, η οποία θα επιτρέψει την ενίσχυση της συνεργασίας τους σε ευρύ φάσμα τομέων, συμπεριλαμβανομένης της οικονομικής διαφοροποίησης, των επενδύσεων, του εμπορίου και της πλήρους αξιοποίησης του δυναμικού της κοινωνίας των πολιτών, ενώ παράλληλα υπογραμμίζει τη σημασία των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και του κράτους δικαίου.

Μετά την επίσκεψη στο Μπακού, το Συμβούλιο Συνεργασίας ΕΕ-Αζερμπαϊτζάν θα συνέλθει στις 19 Ιουλίου στις Βρυξέλλες για να εξετάσει τις συνολικές σχέσεις και να συζητήσει πιθανούς τομείς αμοιβαίου ενδιαφέροντος για μελλοντική συνεργασία.

Η Πρόεδρος κ. φον ντερ Λάιεν δήλωσε τα εξής: «Μ’ αυτό το νέο μνημόνιο συμφωνίας, ανοίγουμε σήμερα ένα νέο κεφάλαιο στη συνεργασία μας στον τομέα της ενέργειας με το Αζερμπαϊτζάν, που αποτελεί βασικό εταίρο στις προσπάθειές μας να απομακρυνθούμε από τα ρωσικά ορυκτά καύσιμα. Δεν επιδιώκουμε μόνο να ενισχύσουμε την υπάρχουσα εταιρική μας σχέση, η οποία εγγυάται σταθερό και αξιόπιστο εφοδιασμό της ΕΕ με φυσικό αέριο μέσω του νότιου διαδρόμου μεταφοράς φυσικού αερίου. Θέτουμε επίσης τα θεμέλια μιας μακροπρόθεσμης εταιρικής σχέσης για την ενεργειακή απόδοση και την καθαρή ενέργεια, καθώς επιδιώκουμε και οι δύο να επιτύχουμε τους στόχους της συμφωνίας του Παρισιού. Ωστόσο, η ενέργεια είναι ένας μόνο από τους τομείς στους οποίους μπορούμε να ενισχύσουμε τη συνεργασία μας με το Αζερμπαϊτζάν· προσβλέπω στην αξιοποίηση του δυναμικού της σχέσης μας στο έπακρο».

Εξασφάλιση εναλλακτικού εφοδιασμού με φυσικό αέριο για την Ευρώπη

Το νέο μνημόνιο συμφωνίας για στρατηγική εταιρική σχέση στον τομέα της ενέργειας που υπογράφηκε τη Δευτέρα 18/07 από τους δύο προέδρους περιλαμβάνει δέσμευση για διπλασιασμό της δυναμικότητας του νότιου διαδρόμου φυσικού αερίου ώστε να παραδίδει τουλάχιστον 20 δισ. κυβικά μέτρα ετησίως στην ΕΕ έως το 2027. Η δέσμευση αυτή θα συμβάλει στην επίτευξη των στόχων διαφοροποίησης του σχεδίου REPowerEU και θα βοηθήσει την Ευρώπη να δώσει τέλος στην εξάρτησή της από το ρωσικό αέριο. Με βάση την ενισχυμένη συνεργασία στον τομέα της ενέργειας, το Αζερμπαϊτζάν αυξάνει ήδη τις παραδόσεις φυσικού αερίου στην ΕΕ, από 8,1 δισ. κυβικά μέτρα το 2021 σε 12 δισ. κυβικά μέτρα το 2022.

Η Επίτροπος Ενέργειας, κ. Κάντρι Σίμσον, δήλωσε σχετικά: «Το νέο μνημόνιο συμφωνίας υπογραμμίζει τον στρατηγικό ρόλο του νότιου διαδρόμου μεταφοράς φυσικού αερίου στις προσπάθειές μας για διαφοροποίηση. Το Αζερμπαϊτζάν έχει ήδη αυξήσει τις παραδόσεις φυσικού αερίου στην ΕΕ και η τάση αυτή θα συνεχιστεί, καθώς οι πρόσθετες παραδόσεις θα φτάσουν έως και τα 4 δισ. κυβικά μέτρα φέτος, ενώ οι όγκοι αναμένεται να υπερδιπλασιαστούν έως το 2027. Ωστόσο, η συνεργασία μας δεν περιορίζεται σ’ αυτό· επιταχύνουμε την αξιοποίηση των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και αντιμετωπίζουμε τις εκπομπές μεθανίου· τα μέτρα αυτά θα αυξήσουν την ασφάλεια του εφοδιασμού και ταυτόχρονα θα συμβάλουν στην επίτευξη των στόχων μας για το κλίμα.»

Όπως αναφέρεται στο μνημόνιο, η ΕΕ και το Αζερμπαϊτζάν συμμερίζονται τη φιλοδοξία να επιταχύνουν την ανάπτυξη και αξιοποίηση της δυναμικότητας παραγωγής και μεταφοράς ανανεώσιμης ενέργειας, ώστε να αξιοποιηθούν πλήρως οι συνέργειες μεταξύ της μετάβασης της ΕΕ σε καθαρές μορφές ενέργειας και του ισχυρού ανεκμετάλλευτου δυναμικού ανανεώσιμης ενέργειας του Αζερμπαϊτζάν, ιδίως στον τομέα της υπεράκτιας ενέργειας.

Τα δύο μέρη αναγνωρίζουν επίσης τη σημασία της παγκόσμιας δέσμευσης για το μεθάνιο, καθώς και ότι αποτελεί συλλογική ευθύνη να καταστεί η αλυσίδα εφοδιασμού με φυσικό αέριο όσο το δυνατόν πιο αποδοτική και φιλική προς το περιβάλλον και το κλίμα. Το μνημόνιο στηρίζει τη δημιουργία συστημάτων συλλογής φυσικού αερίου που διαφορετικά θα εξαερωνόταν, θα καιγόταν ή θα απελευθερωνόταν στην ατμόσφαιρα. Η συνεργασία μας θα είναι επίσης ζωτικής σημασίας για τη στήριξη της προσχώρησης του Αζερμπαϊτζάν στη δέσμευση.

Μετά την υπογραφή του μνημονίου συμφωνίας, η επίτροπος κ. Σίμσον θα διεξαγάγει διάλογο ΕΕ-Αζερμπαϊτζάν για την ενέργεια με τον υπουργό κ. Σαχμπάζοβ προκειμένου να συζητηθεί η πρακτική εφαρμογή του μνημονίου συμφωνίας.

Ιστορικό

Εδώ και μήνες, η ΕΕ συνεργάζεται στενά με διεθνείς εταίρους με στόχο τη διαφοροποίηση του εφοδιασμού και τον μετριασμό της αύξησης στις τιμές της ενέργειας. Στη στρατηγική για την εξωτερική ενεργειακή δέσμευση της ΕΕ που συνοδεύει το σχέδιο REPowerEU, η Επιτροπή αναγνώρισε ότι ο νότιος διάδρομος μεταφοράς φυσικού αερίου διαδραματίζει καίριο ρόλο στη διαφοροποίηση του εφοδιασμού της ΕΕ με φυσικό αέριο, ιδίως για τις χώρες της Νοτιοανατολικής Ευρώπης.

Η Επιτροπή υποστηρίζει εδώ και καιρό την επέκταση του νότιου διαδρόμου μεταφοράς φυσικού αερίου, η οποία μπορεί να συμβάλει σημαντικά στον εξασφαλισμένο, αξιόπιστο και προβλέψιμο εφοδιασμό με φυσικό αέριο της Νοτιοανατολικής Ευρώπης και, ενδεχομένως, και των Δυτικών Βαλκανίων, μέσω του διαδριατικού αγωγού (TAP).