Δ. Σαμαράς (Σαμαράς & Συνεργάτες): ανάγκη συστράτευσης αγοράς – πολιτείας για τα έργα στη Θεσσαλία

Την ανάγκη συστράτευσης πολιτείας και αγοράς για την όσο το δυνατόν πιο σύντομη έναρξη της αποκατάστασης των υποδομών επεσήμανε ο Δημήτρης Σαμαράς,  πρόεδρος του Ομίλου «Σαμαράς & Συνεργάτες», από το βήμα του 6ου Συνεδρίου Υποδομών & Μεταφορών – ITC 2023 στην συνεδρία με θέμα «ΣΔΙΤ, Παραχωρήσεις, Πρότυπες Προτάσεις, RRF: Ανάπτυξη υποδομών με τη συνεργασία κράτους και αγοράς».

Ο κ. Σαμαράς αναφέρθηκε μεταξύ άλλων, στη σημασία του άρθρο 25 του Ν. 5049/23, που προβλέπει ότι το Υπουργείο Υποδομών αναλαμβάνει την ταχεία εκτέλεση έργων από φυσικές καταστροφές με εκκίνηση την πρόσφατη καταστροφική καταιγίδα «Daniel» στη Θεσσαλία, στα σύγχρονα και ευέλικτα εργαλεία υλοποίησης μεγάλων έργων υποδομών μέσω ΣΔΙΤ, Συμβάσεων Παραχώρησης και Πρότυπων Προτάσεων, καθώς και στον καθοριστικό ρόλο του Ταμείου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας και στην επιτάχυνση των διαδικασιών ως κλειδί στην ωρίμανση και υλοποίηση έργων.

Πιο συγκεκριμένα, ο πρόεδρος του Ομίλου «Σαμαράς & Συνεργάτες» ξεκίνησε την τοποθέτησή σου από τις καταστροφικές πλημμύρες της Θεσσαλίας, υπογραμμίζοντας για τους χρόνους των έργων αποκατάστασης: «Οι πρόσφατες καταστροφικές, δυστυχώς, πλημμύρες στη Θεσσαλία, μας συγκλόνισαν και ανέδειξαν την ανάγκη συστράτευσης όλων μας, της πολιτείας, του μελετητικού, του συμβουλευτικού όσο και του κατασκευαστικού κλάδου, για την άμεση και πλήρη αποκατάσταση των ζημιών.

Μέχρι σήμερα, μετά από κάποια φυσική καταστροφή, και όταν μια περιοχή κηρυχθεί σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης πολιτικής προστασίας, τότε σύμφωνα με το άρθρο 32 του Ν 4412, προβλέπεται, οι αρμόδιες υπηρεσίες να μπορούν να αποκλίνουν από τις κλασικές και χρονοβόρες διαγωνιστικές διαδικασίες και με πρόσκληση να απευθύνονται σε υποψηφίους αναδόχους και τελικά να αναθέτουν σε κάποιο εργολάβο την αποκατάσταση των ζημιών.

Παρόλ’ αυτά, όπως τόνισε  ο κ.Σαμαράς, όταν οι αποκαταστάσεις απαιτούν μεγάλα και σύνθετα έργα, πάλι απαιτούνται κάποιες εγκρίσεις και υπεισέρχονται κάποιες χρονοβόρες διαδικασίες, οι οποίες τελικά καθυστερούν την υλοποίηση έργων και τις αποκαταστάσεις. Γι’ αυτό στις περιπτώσεις αυτές, όπως π.χ. τώρα στη Θεσσαλία, απαιτούνταν επιπλέον απλοποίηση όλων των διαδικασιών, προκειμένου να έχουμε ταχύτερη αποκατάσταση των ζημιών.

ΣΔΙΤ, Συμβάσεις Παραχώρησης και Πρότυπες Προτάσεις

Σχετικά με τη σημασία υλοποίησης των δημοσίων έργων με τις μεθόδους των ΣΔΙΤ, των Συμβάσεων Παραχώρησης και τώρα τελευταία μέσω των Πρότυπων Προτάσεων και το ρόλο των μελετητικών και συμβουλευτικών εταιρειών σ’ αυτά, ο κ. Σαμαράς έκανε γνωστό πως η «Σαμαράς & Συνεργάτες ΑΕ – Σύμβουλοι Μηχανικοί», μετά από διαγωνιστικές διαδικασίες έχει επιλεγεί και παρέχει υπηρεσίες Project Management, τεχνικού συμβούλου, Ανεξάρτητου Μηχανικού, μελετητή ή επιβλέποντα τόσο στην ωρίμανση και υλοποίηση σημαντικών έργων υποδομής, για έργα ΣΔΙΤ και παραχωρήσεων των Υπουργείων Υποδομών, Αγροτικής Ανάπτυξης και Ενέργειας, Περιβάλλοντος, της EBRD και της Γενικής Γραμματείας ΣΔΙΤ, καθώς και άλλων Δημόσιων Φορέων, όπως βέβαια και όλων σχεδόν των κατασκευαστικών ομίλων της χώρας μας.

Για τον θεσμό των ΣΔΙΤ, όπως υποστήριξε ο κ.Σαμαράς, έχει ήδη αποδειχθεί έμπρακτα ότι αποτελεί, ένα ολοκληρωμένο πλαίσιο υλοποίησης έργων, που επιτυγχάνει, τη βέλτιστη κατανομή κινδύνων, μεταξύ, δημόσιου και ιδιωτικού τομέα. Στα Ανταποδοτικά Έργα ΣΔΙΤ, ο ιδιωτικός φορέας αποπληρώνεται μέσω της εμπορικής εκμετάλλευσης του έργου, για τη χρήση του οποίου καταβάλλεται σχετικό αντίτιμο άμεσα από τον καταναλωτή/χρήστη, και γι’ αυτό το λόγο θα πρέπει να επεκτείνουμε τα Ανταποδοτικά ΣΔΙΤ περισσότερο στη χώρα μας. Στα Έργα ΣΔΙΤ κοινωνικών υποδομών, με πληρωμές διαθεσιμότητας ο ιδιωτικός φορέας αποπληρώνεται απευθείας από το δημόσιο φορέα, σε βάθος χρόνου, μετά την έναρξη λειτουργίας, βάσει προκαθορισμένων προδιαγραφών αποτελέσματος από το ΠΔΕ.

Όπως επεσήμανε ο ισχυρός άνδρας της Σαμαράς και Συνεργάτες στα έργα ΣΔΙΤ, όταν η κατανομή του επιχειρηματικού ρίσκου είναι σωστά επιμερισμένη ανάμεσα στο κράτος και στον ιδιώτη, τότε η δημόσια δαπάνη δεν προσμετράται, ούτε στο δημόσιο έλλειμα, ούτε στο δημόσιο χρέος.
Καθοριστικός παράγοντας επιτυχίας των έργων ΣΔΙΤ, είναι η επιτάχυνση του χρόνου δημοπράτησης, και αξίζει να τονίσουμε ότι, η Ελλάδα κατετάγη 2η παγκοσμίως, ανάμεσα σε 140 χώρες στον τομέα των «Βέλτιστων Διαγωνιστικών Διαδικασιών σε έργα ΣΔΙΤ», σύμφωνα με την Έκθεση της Παγκόσμιας Τράπεζας για τα ΣΔΙΤ, καθώς επίσης και ότι, πολλά έργα ΣΔΙΤ έχουν αποσπάσει διεθνείς διακρίσεις.

Πρότυπες Προτάσεις και Ταμείο Ανάκαμψης

Για τις Πρότυπες Προτάσεις, ο κ.Σαμαράς ανέφερε πως, όπως διαφαίνεται, θα δώσουν λύση σε θέματα γραφειοκρατίας, υποστελέχωσης και έλλειψης πόρων του Δημοσίου, για ωρίμανση έργων που «φρέναραν» τις αναπτυξιακές διαδικασίες. “Από το νόμο αυτό, επιτρέψτε μου, επίσης, να σταθώ σε 2 λέξεις κλειδιά. Στη λέξη «καινοτομία» και στη λέξη «πολυπλοκότητα», που πρέπει να εμπεριέχουν τα έργα που προτείνονται με Πρότυπες Προτάσεις, και που παίζουν σημαντικό ρόλο στην επιλογή τους από την Επιτροπή Αξιολόγησης” είπε χαρακτηριστικά.

Ο κ. Σαμαράς σε ερώτηση σχετικά με την πρόκληση, του Ταμείου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας και τί θα πρέπει να προσεχθεί για να μην χαθεί αυτή η ευκαιρία, απάντησε: «Η σημαντική αξία του ΤΑΑ -που είναι μια τεράστια ευκαιρία ύψους 30 δις ευρώ- εκτός των χρηματικών πόρων, είναι η λογική που έχει, και τα κριτήρια με τα οποία επιλέγει τα έργα, που χρηματοδοτεί. Σαφώς και η μεγάλη πρόκληση του Ταμείου Ανάκαμψης είναι η στενότητα στον χρόνο υλοποίησης, μέχρι το τέλος του 2026, αλλά και τα ενδιάμεσα ορόσημα, τα οποία είναι κρίσιμα για τη συνέχιση της υλοποίησης των έργων, που έχουν επιλεγεί”.

Ο κ.Σαμαράς κατέθεσε πρόταση να εκπονηθεί άμεσα μια μελέτη, η οποία θα αναδείξει όλες τις απαιτούμενες κρίσιμες θεσμικές αλλαγές, που θα συντόμευαν όλες τις διαδικασίες, χωρίς όμως να υπονομευτεί η ασφάλεια των έργων και να υπάρξει άμεσα η σχετική θεσμοθέτησή των αλλαγών αυτών, ώστε να αρχίσουν αμέσως να εφαρμόζονται οι απλοποιημένες και σύντομες χρονικά διαδικασίες. Ο γνώμονας θα είναι το δημόσιο συμφέρον και η έγκαιρη υλοποίηση του εξαιρετικά διευρυμένου προγράμματος του ΤΑΑ, που είναι εθνικής σημασίας.