Αθουσάκης: Στο 60% ο μέσος όρος των εκπτώσεων από τους προσωρινούς αναδόχους

Τα κακώς κείμενα  στον χώρο των κατασκευών όπως τις υπέρογκες εκπτώσεις και τη μείωση των δημοπρατούμενων έργων ανέδειξε ο Πρόεδρος του ΣΑΤΕ, κος Ζαχαρίας Αθουσάκης κατά την εισήγησή του στην έκτακτη Γενική Συνέλευση του Συνδέσμου. Αργότερα θα ακολουθήσει πιο αναλυτική ενημέρωση για τα θέματα που συζητήθηκαν. Παρατίθεται απόσπασμα από την εισαγωγική ομιλία του κου Αθουσάκη:

«Κυρίες και Κύριοι Προσκεκλημένοι
Αγαπητοί Συνάδελφοι,

Δυστυχώς τα πράγματα στον κλάδο μας δεν βαίνουν όπως θα επιθυμούσαμε και αυτό το γνωρίζετε όλοι σας, το βιώνουμε κι εμείς ως διοίκηση τόσο από την επαγγελματική μας δραστηριότητα όσο και από τις δεκάδες καταγγελίες που εισέρχονται στον Σύνδεσμο για παρατυπίες και παρανομίες κατά τις διαγωνιστικές διαδικασίες των έργων.

Το δυστύχημα είναι ότι η αβεβαιότητα και η αγωνία για τις επιχειρηματικές μας μονάδες, για τα συνεργεία μας, για τα μηχανήματά μας και εν τέλει για την επόμενη γενιά εργοληπτών είναι μεγάλη χωρίς να διαφαίνεται έστω μεσοπρόθεσμα κάποια διέξοδος στην άλλοτε “ατμομηχανή” της οικονομίας. Και αυτό, κατά την άποψη του ΣΑΤΕ, συνεπάγεται αδυναμία εξόδου της Χώρας από τον φαύλο κύκλο της ύφεσης και της ανεργίας.

Όπως επανειλημμένα σημειώνουμε, ιδιαιτέρως από το 2009 και μετά, η ανάπτυξη θα προέλθει από τις κατασκευές, τις υποδομές και τα τεχνικά έργα εν γένει. Δεν υπάρχει άλλος τρόπος, δεν υπάρχει άλλος σίγουρος τρόπος. Πόσα ακόμη έτη ύφεσης (μετά οκτώ συνεχόμενα της περιόδου 2009-2016) ή αναιμικής μεγέθυνσης θα πρέπει να δοκιμάσει η ελληνική κοινωνία για να γίνει αποδεκτή αυτή η αυτονόητη, και συνεχώς αποδεικνυόμενη, βάσει των δεδομένων, αιτιατή σχέση μεταξύ επενδύσεων σε τεχνικά έργα (υποδομές και άλλα) και ανάπτυξης;

Μετά από αυτά τα γενικά σχόλια, επιτρέψτε μου να εισέλθω στα βασικά ζητήματα που θα απασχολήσουν την έκτακτη γενική μας συνέλευση, αφού πρώτα σας παρουσιάσω πως έχουμε αποφασίσει ως Διοικητικό Συμβούλιο να κυλήσει η σημερινή διαδικασία.

Πρώτα θα παρουσιαστούν εν συντομία τα κύρια προβλήματα που σήμερα αντιμετωπίζει ο κλάδος και θα ζητηθεί από τους εκλεκτούς προσκεκλημένους μας να τοποθετηθούν επί αυτών. Εν συνεχεία θα γίνουν ανά θέμα αναλυτικές τοποθετήσεις του Προεδρείου και των Μελών του ΣΑΤΕ και για κάθε ένα από τα θέματα της Ημερήσιας Διάταξης θα τίθενται σε ψηφοφορία η πρόταση ή οι προτάσεις που θα έχει διαμορφώσει το Σώμα των Μελών του ΣΑΤΕ.

Από τα στοιχεία που τηρεί ο ΣΑΤΕ στην βάση δεδομένων του για τις δημοπρατήσεις έργων άνω των 2 εκ. € διαπιστώνονται τα εξής:

Την περίοδο 2009 έως και το 2014 δημοπρατείται σχετικά χαμηλό πλήθος έργων κατ’ έτος, συγκρινόμενο με το πλήθος των ενεργών εργοληπτικών εταιρειών του ΜΕΕΠ, με τα ποσοστά των προσωρινών μειοδοτών να μην παρουσιάζουν μεγάλες αποκλίσεις από έτος σε έτος και κατά μέσο όρο να ανέρχονται σε 39,8%.

Δυστυχώς κατά τα τρία πιο πρόσφατα έτη διαπιστώνεται ακόμη πιο μεγάλη μείωση του πλήθους των δημοπρατούμενων έργων άνω των 2 εκ. € και εκτίναξη του μέσου ποσοστού έκπτωσης των προσωρινών μειοδοτών στο 56% για την περίοδο 2015-2017. 

Τα αποτελέσματα γίνονται ακόμη πιο απογοητευτικά εάν εστιάσουμε στα έργα που έχουν δημοπρατηθεί μέσω του ΕΣΗΔΗΣ για τα δημόσια έργα από τις 20.10.2017 όπου για 18 δημοπρασίες για τις οποίες έχουμε προσωρινά αποτελέσματα διαπιστώνουμε ότι ο μέσος όρος έκπτωσης των προσωρινών αναδόχων ανέρχεται σε 60,18%, ενώ η χαμηλότερη έκπτωση με την οποία αναδείχθηκε προσωρινός ανάδοχος ήταν το 42%.

Το βασικό αποτέλεσμα της ανυπαρξίας νέων έργων είναι η επικράτηση έντονου και οξύτατου ανταγωνισμού στις ελάχιστες δημοπρατήσεις έργων, με αποτέλεσμα τα έργα να δημοπρατούνται 10%-25% κάτω του κόστους, με αποτέλεσμα χρονοβόρες διαδικασίες αποπεράτωσης και αμφιλεγόμενη ποιότητα κατασκευής των έργων, χρησιμοποίηση φθηνών εισαγόμενων υλικών και εξοπλισμού, χορήγηση των κατώτατων δυνατών αμοιβών και ασφαλιστικών κρατήσεων, αμφιβόλου ποιότητας συνθήκες υγιεινής και ασφάλειας, φαινόμενο που τελικώς αποβαίνει εις βάρος της εγχώριας οικονομίας και του κοινωνικού συνόλου και των χρηστών των έργων.

Ταυτόχρονα, αυτό το φαινόμενο οδηγεί με μαθηματική ακρίβεια σε κατάρρευση των υγιών επιχειρήσεων, οι οποίες δεν μπορούν να ανταγωνιστούν προσφορές κάτω  του κόστους και μοιραία είτε θα έχουν μηδενικό κύκλο εργασιών είτε θα αναγκαστούν να εμπλακούν σε μία διαδικασία ζημιογόνων προσφορών που και πάλι θα τις οδηγήσει σε κλείσιμο.

Το τελικό αποτέλεσμα θα είναι νέα γενιά πτωχευμένων εταιρειών καθώς και παραγωγή μη ποιοτικά στοχευμένων και εγκαίρων έργων στην χρήση των πολιτών. Οι προβλέψεις του Ν.4412/2016, με τον οποίο θεσπίζεται ο έλεγχος των αναθετουσών αρχών επί των ασυνήθιστα χαμηλών προσφορών και η προβλεφθείσα δυνατότητα έκδοσης εγκυκλίου του Υπουργείου Υποδομών, προκειμένου να δίδονται κατευθύνσεις στις Αναθέτουσες Αρχές για τον αντικειμενικό και ενιαίο τρόπο ανάδειξης των Ασυνήθιστα Χαμηλών Προσφορών, συνιστά μία επί της αρχής θετική και αναγκαία, κατά την άποψη του ΣΑΤΕ, πρόβλεψη του νομοθέτη.

Εάν δεν υπήρχε  αυτή η πρόβλεψη, η παραχώρηση στις αναθέτουσες αρχές να αξιολογούν αυτές πότε μία προσφορά είναι ασυνήθιστα χαμηλή, να ζητείται αιτιολόγηση, και εάν η υποβληθείσα αιτιολόγηση δικαιολογεί επαρκώς την οικονομική προσφορά, αποτελεί «λευκή επιταγή» για αυθαιρεσίες και ανομίες κάθε μορφής.

Αυτή την παράμετρο την είχαμε επισημάνει εγκαίρως στο Υπουργείο και είχαμε τονίσει ότι άμεσα θα πρέπει το Υπουργείο, με την ψήφιση του νόμου, να είναι σε θέση να ενεργοποιήσει την σχετική πρόβλεψη του νόμου για έκδοση εγκυκλίου, ώστε οι αναθέτουσες αρχές να μην συνεχίζουν να αναδεικνύουν αναδόχους μειοδότριες εταιρείες με προσφορές που αντικειμενικά δεν μπορούν να υλοποιηθούν.»