Αρβανιτίδης: Χαμηλή απορροφητικότητα κονδυλίων ΕΣΠΑ και αναξιοκρατία στην ΜΟΔ Α.Ε.

Ερώτηση στον Υπουργό Ανάπτυξης και Επενδύσεων κατέθεσε ο βουλευτής Β’ Θεσσαλονίκης του Κινήματος Αλλαγής Γιώργος Αρβανιτίδης επισημαίνοντας την χαμηλή απορροφητικότητα των κονδυλίων ΕΣΠΑ, που παραμένει στάσιμη ένα χρόνο τώρα, παρουσιάζοντας μόλις 0,3% αύξηση, ενώ παράλληλα διογκώνεται ο προϋπολογισμός των υπηρεσιών και διπλασιάστηκαν οι προμήθειες της ΜΟΔ Α.Ε. κατά το έτος 2020.

Την ίδια στιγμή στον εποπτευόμενο φορέα του Υπουργείου Ανάπτυξης και Επενδύσεων την ΜΟΔ Α.Ε. διαμορφώνεται ένα πλαίσιο λειτουργίας που αλλοιώνει τα χαρακτηριστικά του καταστατικού και ιδρυτικού της νόμου και παρουσιάζονται φαινόμενα έλλειψης διαφάνειας και αξιοκρατίας στην πρακτική που ακολουθεί το Υπουργείο Ανάπτυξης και Επενδύσεων για την τοποθέτηση και μετακίνηση του προσωπικού αλλά και τον διορισμό προϊσταμένων στις Ειδικές Υπηρεσίες του ΕΣΠΑ και την Κεντρική Υπηρεσία της ΜΟΔ Α.Ε. με ίδρυση νέων δομών στην ΜΟΔ Α.Ε.

Ακολουθεί το πλήρες κείμενο της Ερώτησης:

Κύριε Υπουργέ,

Την τελευταία περίοδο έχω γίνει δέκτης πληροφοριών ότι, στον εποπτευόμενο φορέα του Υπουργείου Ανάπτυξης και Επενδύσεων την ΜΟΔ Α.Ε. διαμορφώνεται ένα πλαίσιο λειτουργίας που αλλοιώνει τα χαρακτηριστικά του καταστατικού και ιδρυτικού της νόμου. Η ΜΟΔ Α.Ε. σύμφωνα με τον ιδρυτικό της Ν.2372/96 υπάγεται στον Ν.4314/14 και σκοπός της είναι η επιστημονική και τεχνική υποστήριξη της διαχείρισης και εφαρμογής προγραμμάτων που συγχρηματοδοτούνται από την Ευρωπαϊκή Ένωση, από τον Ευρωπαϊκό Οικονομικό Χώρο (ΕΟΧ) ή/ και από εθνικούς πόρους, η οργάνωση και η κάλυψη των αναγκών σε εξειδικευμένο ανθρώπινο δυναμικό και σε μεταφορά τεχνογνωσίας για τη βελτίωση της διοικητικής δομής.

Εν μέσω πανδημίας, κατά παρέκκλιση του ιδρυτικού Ν.2372/96 της ΜΟΔ Α.Ε., επελέγη η σύσταση Διεύθυνσης Τεχνικής Υπηρεσίας, διαρθρωμένη σε δύο Τμήματα, με απλή τροποποίηση του Εσωτερικού Κανονισμού Οργάνωσης, χωρίς οι αρμοδιότητες και ο ρόλος της νέας δομής να προβλέπονται και να καθορίζονται στον ιδρυτικό της νόμο, όπως τροποποιήθηκε και ισχύει, αλλά να διαμορφώνει νέες λειτουργίες ευθέως ανάλογες με μια δημόσια Τεχνική Υπηρεσία. Η ίδρυση της νέας δομής είχε επιχειρηθεί και από την προηγούμενη κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ/ΑΝΕΛ το 2019 αλλά δεν κατέστη εφικτή δεδομένων των αντιδράσεων της ΕΜΔΥΔΑΣ και των προνοιών κυρίως του καταστατικού νόμου της εταιρίας.

Την ίδια περίοδο διαπιστώνεται ότι, η διοίκηση της εταιρίας προβαίνει στην τοποθέτηση σε θέση αναπληρωτή Γενικού Διευθυντή στελέχους της εταιρίας χωρίς η θέση αυτή να περιλαμβάνεται στο οργανόγραμμα της, καθώς και στην επιλογή διευθυντών και προϊσταμένων χωρίς διαφανείς και αξιοκρατικές διαδικασίες, με αποφάσεις του Προέδρου της. Όχι όμως με ανοικτή προκήρυξη και κρίση, όπως προβλέπεται από το καταστατικό της ΜΟΔ Α.Ε. για τις θέσεις ευθύνης, αλλά με τη γνωστή μέθοδο της τοποθέτησης «αναπληρωτή» Γενικού Διευθυντή.

Ποια είναι η τόσο επιτακτική ανάγκη που υπαγόρευσε στην διοίκηση της ΜΟΔ Α.Ε., εν μέσω πανδημίας, να καλυφθεί η θέση με αναπληρωτή και γιατί αυτό δεν έγινε τόσους μήνες εάν αυτό απαιτούνταν; Αν όντως η πρόθεση είναι για μια «προσωρινή» αναπλήρωση, γιατί δεν προκηρύσσεται η θέση με τις προβλεπόμενες διαδικασίες, όπως άλλωστε γίνεται με την εσωτερική πρόσκληση της 9/4/2020 περί επιλογής δεκαπέντε (15) στελεχών για την εν λόγω νέα δομή Τεχνική Υπηρεσία ΜΟΔ ΑΕ;

Επιπρόσθετα, με «ειδικές» διαδικασίες ή απευθείας επιλογές από την πολιτική ηγεσία του Υπουργείου, άνευ προσχημάτων μετονομάζοντας Επιτελικές Υπηρεσίες ή/και ιδρύοντας νέες [Ειδική Υπηρεσία Διαχείρισης και Εφαρμογής του Υπουργείου Εσωτερικών (ΕΥΔΕ ΥΠΕΣ), Ειδικής Υπηρεσίας Διαχείρισης και Εφαρμογής Τομέων Βιομηχανίας, Εμπορίου και Προστασίας Καταναλωτή (ΕΥΔΕ-ΒΕΚ), Ειδικής Υπηρεσίας Διαχείρισης και Εφαρμογής Τομέα Τεχνολογιών Πληροφορικής και Επικοινωνιών (ΕΥΔΕΤΠΕ)], τοποθετούνται Προϊστάμενοι με «αξιοποίηση» των μεταβατικών διατάξεων του Ν. 4314/14, πρεσβεύοντας ένα νέο πνεύμα «αριστείας» με την επιστροφή στο παρελθόν.

Κι όλα τα παραπάνω, γίνονται 12 μήνες μετά την ανάληψη σας του χαρτοφυλακίου του Υπουργείου Ανάπτυξης κι Επενδύσεων, και γνωρίζοντας ότι υφίσταται η διαγωνιστική διαδικασία με απ. 5003/19-12-2017 «Δημόσια Εσωτερική Πρόσκληση Εκδήλωσης Ενδιαφέροντος για την επιλογή προϊσταμένων οργανικών μονάδων των ΕΥ διαχείρισης, ελέγχου και συντονισμού του σχεδιασμού και της εφαρμογής των πρ/των του ΕΣΠΑ 2014-2020, του ΕΟΧ και της ΚΥ της ΜΟΔ» που αποτέλεσε άλλωστε και επιταγή των θεσμών. Διαγωνιστική διαδικασία για την πλήρωση 283 θέσεων ευθύνης, που ενώ βαθμολογήθηκαν οι υποψήφιοι και ξεκίνησαν να τοποθετούνται διευθυντές σε κάποιες υπηρεσίες, εδώ και ένα έτος από τον Ιούνιο 2019 έχει «βαλτώσει», δημιουργώντας αρρυθμίες στο σύστημα του ΕΣΠΑ, έλλειμα εμπιστοσύνης και αξιοκρατίας, και καταλύονται οι βασικές αρχές ισονομίας και δικαιοσύνης που ο κάθε εργαζόμενος βιώνει στην πράξη.

Ο αντίκτυπος των αναφερομένων διαδικασιών δεν έχει επίδραση μόνο στους εργαζομένους της εταιρίας, αλλά και στη μορφή της ΜΟΔ Α.Ε. που επιλέγει να στελεχώνει τις θέσεις ευθύνης με «κομματικά» αρεστούς και «στρατευμένους», αντί να προάγει τους ικανότερους και «άριστους» κατά τα λόγια της κυβέρνησής σας, αγνοώντας θεσμοθετημένες διαδικασίες που αν έχρηζαν βελτιώσεων, είχατε άπλετο χρόνο 11 μηνών να κάνετε τις όποιες σημειακές ή/και δομικές παρεμβάσεις. Η πολιτική σας επιλογή αυτή, καθίσταται αντίθετη με το πνεύμα λογοδοσίας και διαφάνειας που θα πρέσβευε το «νέο προφίλ που θέλει για την εταιρία» πρόεδρός της, που αντιθέτως μετέρχεται παλιές κατακριτέες διαδικασίες του παρελθόντος.

Παράλληλα όμως, εμφανίζεται διογκωμένος ο ετήσιος προϋπολογισμός έτους 2020 της ΜΟΔ Α.Ε., ειδικά για δαπάνες προμηθειών υπηρεσιών τρίτων με διπλασιασμό των αντίστοιχων δαπανών από το προηγούμενο έτος 2019. Ενέργειες και δαπάνες που εν μέσω της πανδημίας του Κορωνοϊού γενούν εύλογες απορίες και επιφυλάξεις για τη χρηστή διοίκηση και διασφάλιση των πόρων του ΕΣΠΑ.

Η διαχρονική απορρόφηση του ΕΣΠΑ 2014 – 2020 παρουσιάζει σημαντική υστέρηση από το τέλος του Δ’ Τρίμηνο του 2019 έως σήμερα με ανεπαίσθητη αύξηση στο ρυθμό απορρόφησης από 30,84% σε 31,14% (0,3%) στη δημόσια δαπάνη και από 33,43% σε 33,72% (0,29%) στην κοινοτική συνδρομή και με δεδομένο ότι τυπικά βρισκόμαστε στα τέλη της προγραμματικής περιόδου, ενώ η παράταση της, αφορά στις εκταμιεύσεις σε έργα που έχουν υλοποιήσει το μεγαλύτερο μέρος του φυσικού αντικειμένου και στο οικονομικό και λογιστικό κλείσιμο του προγράμματος.

Δεδομένου ότι βρισκόμαστε στην περίοδο του σχεδιασμού της νέας Προγραμματικής Περιόδου 2021-2027 κι επειδή πρόκειται για έναν νευραλγικό τομέα, που συνδέεται άμεσα με την ανάπτυξη και την αξιοποίηση των κονδυλίων του ΕΣΠΑ, αλλά και ότι τυχόν παράβαση της δεοντολογίας και της νομοθεσίας μπορεί να οδηγήσει σε ακόμη μεγαλύτερες καθυστερήσεις ή και απώλειες κονδυλίων (ξανά) για τη χώρα μας, είναι ανάγκη να διασφαλισθεί η εύρυθμη λειτουργία της ΜΟΔ Α.Ε. και να αποφευχθούν πλημμέλειες και λάθη.

Ως εκ τούτων, ερωτάται ο αρμόδιος Υπουργός:

– Πώς συνάδει με τα αναφερόμενα χαρακτηριστικά της ΜΟΔ Α.Ε. περί «επιστημονικής και τεχνικής της διαχείρισης και εφαρμογής προγραμμάτων που συγχρηματοδοτούνται από την Ευρωπαϊκή Ένωση, από τον Ευρωπαϊκό Οικονομικό Χώρο (ΕΟΧ) ή/και από εθνικούς πόρους» η μετεξέλιξη της εταιρίας σε αναθέτουσα αρχή για δημόσιες συμβάσεις έργων και μελετών;

– Σε ποιες ενέργειες προτίθεστε να προβείτε στην κατεύθυνση της ενίσχυσης της διαφάνειας και της δικαιοσύνης μεταξύ των διαγωνιζομένων για θέσεις ευθύνης στον υφιστάμενο διαγωνισμό και πότε θα ολοκληρωθεί ο δημόσιος εσωτερικός διαγωνισμός επιλογής προϊσταμένων ;

– Θεωρείτε ότι οι μέχρι τώρα τοποθετήσεις προϊσταμένων έχουν γίνει όλες νόμιμα και με ποιες διαδικασίες και κριτήρια ;

– Ποιους λόγους εξυπηρετεί η παρέκκλιση από τις πάγιες διαδικασίες δημόσιων προσκλήσεων στελέχωσης για θέσεις ευθύνης ;

– Ποιους σκοπούς εξυπηρετεί ο διπλασιασμός των προμηθειών της ΜΟΔ Α.Ε. κατά το έτος 2020 ;

– Πότε πρόκειται να εκκινήσει και πάλι η διαδικασία απορρόφησης των κοινοτικών πόρων που παρουσιάζει μεγάλη στασιμότητα, σε μια περίοδο που η αγορά, η επιχειρηματικότητα αλλά και η έρευνα, η καινοτομία η απασχόληση και ο παραγωγικός τομέας παρουσιάζουν μεγάλες ανάγκες για στήριξη και ενίσχυση ;