Απολογισμός της ελληνικής αγοράς επαγγελματικού αυτοκινήτου τη δεκαετία της κρίσης (2010-2019)

από τον Μιχάλη Μάρκου

Η δεκαετία που τέλειωσε το 2019 (2010-2019) είναι συνυφασμένη με την μεγαλύτερη οικονομική κρίση της Ελλάδας μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο. Μέσα σε αυτή την κρίση, οι πωλήσεις καινούργιων επιβατηγών αυτοκινήτων και δίτροχων βρέθηκαν στο ναδίρ. Ανεπηρέαστος δεν έμεινε και ο κλάδος των επαγγελματικών αυτοκινήτων (LCV, δηλαδή van, pick-up, αγροτικά μέχρι 3,5 τόνους) μιας και ακολούθησε την πτωτική πορεία των αυτοκινήτων και δίτροχων και υπέστη σημαντικές απώλειες.

Χαρακτηριστικά, το 2010 πουλήθηκαν 10.631 μονάδες, όταν ο μέσος όρος τις χρονιές 2000-2009 ήταν 20.809 μονάδες. Το 2012 και 2013 ήταν οι χρονιές αρνητικό ορόσημο στην ελληνική αγορά επαγγελματικού αυτοκινήτου, καθώς έφθασαν στο ναδίρ με 3.707 μονάδες (το 2012) και 3.431 μονάδες (το 2013) αντίστοιχα.

Κάνοντας μια μικρή ιστορική αναδρομή, την προηγούμενη δεκαετία (2000-2009) η αγορά βίωσε μια απίστευτη ανάπτυξη (όπως και οι υπόλοιποι τύποι οχημάτων) φτάνοντας το ιστορικό ρεκόρ των 208.095 πωλήσεων συνολικά, με μέσο όρο ανά έτος τα 20.809 περίπου LCV αυτοκίνητα (με την καλύτερη χρονιά να είναι το 2007 με 24.007 ταξινομήσεις). Δυστυχώς, το 2010 ήρθαν οι πρώτες ενδείξεις για την ύφεση που θα επακολουθούσε τις επόμενες χρονιές στον κλάδο του επαγγελματικού αυτοκινήτου, λόγω της οικονομικής κρίσης που θα βίωνε η χώρα μας.

Στην τελευταία δεκαετία (2010-2019) είχαμε 9 συνεχόμενες χρονιές κάτω από το ψυχολογικό φράγμα των 10.000 πωλήσεων (όταν την προηγούμενη δεκαετία είχαμε 6 χρονιές πάνω από τις 20.000 πωλήσεις). Μέσα σε ένα διάστημα 3 ετών η αγορά είχε μια εντυπωσιακή πτώση -67,70% (που φτάνει στο -85,7% αν συμπεριλάβουμε και τα στοιχεία του 2007) και από το 2014 και μετά η αγορά ανέκαμψε επιδεικνύοντας άνοδο της τάξης του +132,35%. Πάντως, οι συνολικές πωλήσεις αυτή την δεκαετία δεν ξεπέρασαν το φράγμα των 100.000, μένοντας μόνο στις 61.793 πωλήσεις.

Πρωταθλήτρια πωλήσεων την τελευταία δεκαετία αναδεικνύεται η TOYOTA (όπως το ίδιο συνέβη και στην αγορά των επιβατηγών αυτοκινήτων την ίδια περίοδο), πραγματοποιώντας 10.446 πωλήσεις (η μοναδική εταιρεία που έχει πενταψήφιο αριθμό πωλήσεων) και το μερίδιο που της αναλογεί είναι στο 16,90%. Οι θέσεις που έχει καταλάβει η εταιρεία περιλαμβάνουν 5 πρωτιές (1η), 4 δεύτερες θέσεις (2η) και μια 3η θέση το 2019 (1η 2010-2011 & 2013-2015, 2η το 2012 & 2016-2018 και 3η το 2019). Βέβαια οι πωλήσεις της στο τέλος της δεκαετίας έχουν πτώση -55,34% σε σχέση με το 2010 (2019 vs 2010).

Στην 2η θέση είναι η FORD με 8.223 πωλήσεις και μερίδιο αγοράς 13,31%, έχοντας αύξηση των πωλήσεων της κατά +25,94% (2019 vs 2010). Οι θέσεις που έχει καταλάβει η εταιρεία είναι μια 5η θέση το 2010,2012 & 2013, 3 δεύτερες θέσεις (2η) το 2014,2015 & 2019 και έχει να επιδείξει 3 συνεχόμενες πρωτιές (1η) το 2016-2018.

Η FIAT (πρωταθλήτρια πωλήσεων για το 2019), βρίσκεται στην 3η θέση των συνολικών πωλήσεων LCV για την περασμένη δεκαετία, έχοντας πουλήσει 7.181 οχήματα (με μερίδιο αγοράς 11,62%). Οι θέσεις που έχει καταλάβει η εταιρεία είναι 3 τέταρτες θέσεις (4η) το 2011,2015 & 2017, 5 τρίτες θέσεις (3η) το 2010,2012,2014,2016,2018 και την 1η θέση το 2019 (ταξινομώντας 1.403 LCV οχήματα). Και η FIAT είδε τις πωλήσεις της να αυξάνονται κατά +30,63% το 2019 σε σχέση με την αρχή της δεκαετίας (2010).

H NISSAN βρίσκεται στην 4η θέση με 5.875 πωλήσεις και 9,51% μερίδιο αγοράς, καταγράφοντας σημαντικές απώλειες στις πωλήσεις της κατά -50,26% (2019 vs 2010). Η εταιρεία είχε μια εξαιρετική πορεία την τριετία 2010-2012, καταλαμβάνοντας 2 συνεχόμενες δεύτερες θέσεις (2η) το 2010 & 2011, και μια 1η θέση το 2012. Έκτοτε η εταιρεία κατέλαβε 3 συνεχόμενες χρονιές την 6η θέση (2014-2016), το 2016 κατέλαβε την 4η θέση, και τα τελευταία 3 χρόνια (2017-2019) απέσπασε την 5η θέση.

Στην 5η θέση βρίσκεται η PEUGEOT με 4.580 πωλήσεις και μερίδιο αγοράς 7,41%. Είναι η μοναδική εταιρεία του τοπ 10 που είδε τις πωλήσεις της να σημειώνουν την μεγαλύτερη άνοδο της τάξεως του +360,22% από το 2010 στο 2019. Οι θέσεις που έχει καταλάβει η εταιρεία είναι μια 13η θέση το 2010 (η χειρότερη μέσα στην δεκαετία), μια 8η θέση το 2011, μια 10η θέση το 2012, μια 9η θέση το 2013, μια 7η θέση το 2014, δυο συνεχόμενες πέμπτες θέσεις (5η) τα έτη 2015 & 2016, μια 3η θέση (η καλύτερη μέσα στην δεκαετία) το 2017 και 2 τέταρτες θέσεις (4η) το 2018 & 2019.

Στην 6η θέση βρίσκεται η VW με 3.849 πωλήσεις και 6,23% μερίδιο αγοράς. Οι πωλήσεις της μειωθήκαν κατά -24,47% (2019 vs 2010), ενώ οι θέσεις που έχει καταλάβει η εταιρεία είναι μια 7η θέση το 2010, μια 5η θέση το 2011, μια 4η το 2012, μια 3η το 2013 (η καλύτερη μέσα στην δεκαετία), μια 5η το 2014, μια 7η θέση 2015, 3 συνεχόμενες έκτες θέσεις (6η) το 2016-2018 και την 8η θέση το 2019.

Η CITROEN καταλαμβάνει την 7η θέση με 3.130 πωλήσεις και μερίδιο αγοράς 5,07%, ενώ κατέγραψε μια ελαφριά αύξηση των πωλήσεων της κατά +6,43% (2019 vs 2010). Η εταιρεία επιδείκνυε μια σταθερότητα στην 7η θέση τα τελευταία 4 χρόνια (2016-2019), έχοντας καταλάβει μια 3η θέση το 2015 (η καλύτερη μέσα στην δεκαετία). Το 2014 κατέλαβε την 4η θέση, το 2013 την 10η θέση, το 2012 την 8η θέση, το 2011 την 10η θέση και το 2010 κατέλαβε την 9η θέση.

Στην 8η θέση βρίσκεται η ISUZU με 2.780 πωλήσεις και 4,50% μερίδιο αγοράς. Η κρίση επηρέασε τις πωλήσεις της σημαντικά, έχοντας μείωση -77,34% (την μεγαλύτερη από τις εταιρείες που βρίσκονται στο τοπ-10) στις ταξινομήσεις της (2019 vs 2019). Οι θέσεις που κατέβαλε η εταιρεία είναι μια 4η θέση το 2010 (η καλύτερη μέσα στην δεκαετία), μια 6η θέση το 2011, μια 7η θέση το 2012 & 2013, μια 10η το 2014 & 2015, μια 9η το 2016, μια 8η το 2017, μια 12η το 2018 (η χειρότερη μέσα στην δεκαετία) και την 10η θέση το 2019.

Στην 9η θέση βρίσκεται η MERCEDES με 2.393 πωλήσεις και 3,87 % μερίδιο αγοράς. Η εταιρεία πραγματοποίησε αύξηση των πωλήσεων της κατά 31,60% συγκρίνοντας τις πωλήσεις της το 2019 με αυτές του 2010. Οι θέσεις που έχει καταλάβει η εταιρεία είναι μια 10η θέση το 2010, μια 12η το 2011, μια 14η θέση το 2012 (η χειρότερη μέσα στην δεκαετία), μια 8η το 2013, μια 9η το 2014, μια 8η το 2015, μια 11η το 2016, μια 9η θέση το 2017, μια 8η θέση το 2018, και μια 6η θέση το 2019 (η καλύτερη μέσα στην δεκαετία).

Την δεκάδα (10η) με τις περισσότερες πωλήσεις μέσα στην δεκαετία κλείνει η OPEL με 2.266 πωλήσεις και 3,67% μερίδιο αγοράς. Η εταιρεία βίωσε μια σημαντική απώλεια στις πωλήσεις της, έχοντας μείωση κατά -61,21% (2019 vs 2010). Οι θέσεις που έχει καταλάβει η εταιρεία είναι μια 8η θέση το 2010, μια 7η θέση το 2011, μια 6η το 2012, μια 4η το 2013 (η καλύτερη μέσα στην δεκαετία), μια 8η το 2014, μια 11η το 2015, μια 10η το 2016, μια 11η θέση το 2017 & 2018 και μια 13η το 2019 (η χειρότερη μέσα στην δεκαετία).

Συνοπτικά, μόνο 6 εταιρείες έχουν συνεχόμενη παρουσία στο τοπ 10 των ταξινομήσεων στην ελληνική αγορά την τελευταία δεκαετία: η TOYOTA, η FORD, η FIAT, η NISSAN, η VOLKSWAGEN και η CITROEN. Επίσης αξιοπρόσεκτο είναι ότι οι πωλήσεις των 4 τελευταίων εταιρειών στο τοπ-10 (CITROEN, ISUZU, MERCEDES και OPEL) της δεκαετίας, δεν φτάνουν τις συνολικές πωλήσεις της ΤΟΥΟΤΑ αυτή την δεκαετία.

Πως προβλέπεται το μέλλον του επαγγελματικού αυτοκινήτου στην Ελλάδα της επόμενης 10ετίας;

Στην ελληνική αγορά του επαγγελματικού αυτοκινήτου, το 2020 (στην αρχή της νέας δεκαετίας) δεν θα είναι ευοίωνο, μιας και οι πωλήσεις καινούργιων LCV οχημάτων το πρώτο οκτάμηνο του έτους (Ιανουάριος-Αύγουστος) έχουν καταγράψει πτώση -21,1% και αναμένεται η χρονιά να κλείσει σε τετραψήφιο νούμερο πάλι (περίπου στις 5.500 μονάδες). Προ κορωνοϊόύ, οι προσδοκίες όλων των επιχειρήσεων της αγοράς ήταν διαφορετικές και περίμεναν να σταθεροποιηθεί η αγορά στα επόμενα 2-3 χρόνια κοντά στις 10.000 πωλήσεις νέων επαγγελματικών αυτοκινήτων περίπου τον χρόνο, μιας και οι δυνατότητες της αγοράς βάσει των δεδομένων που είχαν δημιουργηθεί (προ κορωνοϊόύ) στην οικονομία έρεαν προς τα εκεί.

Το μεγαλύτερο στοίχημα για τον κλάδο του αυτοκινήτου γενικότερα την επόμενη δεκαετία είναι η επιτυχής μετάβαση της αγοράς στην νέα εποχή της ηλεκτροκίνησης. Η κυβέρνηση της ΝΔ, με το πρόσφατο σχέδιο για την ηλεκτροκίνηση στην Ελλάδα, έθεσε σαν στόχο, το 2030, 1 στα 3 αυτοκίνητα που θα τίθενται σε κυκλοφορία, να είναι ηλεκτρικά. Μάλιστα με το νέο πρόγραμμα «Κινούμαι Ηλεκτρικά», η κυβέρνηση επιδοτεί (ως ένα ποσό) ιδιώτες και επιχειρήσεις για την αγορά ή την μίσθωση ηλεκτρικών αυτοκινήτων (και επαγγελματικών οχημάτων). Έως τις αρχές του Σεπτεμβρίου 2020 είχαν υποβληθεί 3.698 αιτήσεις, με συνολική απορρόφηση 3,3 εκατ. ευρώ (ποσοστό 7,2% των διαθέσιμων πόρων για το 2020) ενώ ο τζίρος της αγοράς στο διάστημα αυτό έχει διαμορφωθεί σε 23,2 εκατ. ευρώ. Από τις αιτήσεις αυτές, οι 2.896 αφορούν ηλεκτρικά ποδήλατα, 513 δίκυκλα/τρίκυκλα, οι 266 ΙΧ επιβατικά, οι 20 επαγγελματικά βαν και 2 ταξί.

Ολοκληρώνοντας, οι ευκαιρίες που θα πρέπει να εκμεταλλευτεί την επόμενη δεκαετία, η ελληνική αγορά του επαγγελματικού αυτοκινήτου είναι, η ηλεκτροκίνηση, το Leasing επαγγελματιών, και η απόσυρση των πολύ παλαιών και ρυπογόνων επαγγελματικών αυτοκινήτων. Αν αυτές οι ευκαιρίες συνδυαστούν με τις προσφορές που υλοποιούν οι εισαγωγικές εταιρείες, τα νέα μοντέλα LCV αυτοκινήτων που έρχονται και τα νέα χρηματοδοτικά προγράμματα που προσφέρουν (προσαρμοσμένα στα τωρινά δεδομένα και τις ανάγκες του εκάστοτε επαγγελματία), προδιαθέτουν για ένα καλύτερο μέλλον, στον δοκιμαζόμενο κλάδο του επαγγελματικού αυτοκινήτου στην Ελλάδα.

Ο κος Μιχάλης Μάρκου, MBA είναι Σύμβουλος/Επιστημονικός Συνεργάτης του ομίλου FCA (FCA Capital-FCA Bank) έχοντας 19 χρόνια στον χώρο του αυτοκινήτου/χρηματοδοτικών υπηρεσιών σε διάφορες διευθυντικές θέσεις, είτε στον Όμιλο της FIAT (Fiat Credit/FGA Capital Hellas/FCA Capital Hellas) είτε στον Όμιλο της CREDIT AGRICOLE (Emporiki Rent). Παράλληλα, έχει συνεργαστεί, ως καθηγητής Διοίκησης Επιχειρήσεων & Marketing, στους μεγαλύτερους εκπαιδευτικούς ομίλους της Ελλάδας (NYC, ΑΛΦΑ, ΑΚΜΗ, ΔΕΛΤΑ, ΔΟΜΗ, DIDACTA, κτλ)