Αλλάζει το τοπίο στην αγορά γραφειακών χώρων στη Θεσσαλονίκη

Οι σημαντικές αλλαγές που έχουν φέρει στην αγορά γραφειακών χώρων στη Θεσσαλονίκη οι επενδύσεις μεγάλων πολυεθνικών εταιρειών στην πόλη, αλλά και οι νέες τάσεις στο real estate που φέρνει η βιώσιμη ανάπτυξη, βρέθηκαν στο επίκεντρο της Prodexpo North που πραγματοποιήθηκε για 6η συνεχή χρονιά στο ξενοδοχείο Makedonia Palace στη Θεσσαλονίκη, με τη συμμετοχή περισσότερων από 45 ομιλητών από την Ελλάδα και από το εξωτερικό.

Στο πάνελ με τίτλο «Office investors drawn in a changing game – Επενδυτές σε χώρους γραφείων που σύρονται σε ένα μεταβαλλόμενο παιχνίδι», το οποίο συντόνισε η δημοσιογράφος Αλεξία Καλαϊτζή, επισημάνθηκε ότι η Θεσσαλονίκη δεν διαθέτει πολλούς υψηλών προδιαγραφών χώρους, ωστόσο το τοπίο το τελευταίο διάστημα αλλάζει. Όπως ανέφερε ο Χρήστος Ντινόπουλος, υπεύθυνος Συμβουλευτικής και Υπηρεσιών Συναλλαγών της Atria Property Services, η επένδυση της Pfizer άλλαξε τα δεδομένα και πλέον υπάρχει ζήτηση από πολυεθνικούς παίκτες, που ζητούν αυστηρότερες προδιαγραφές και μεγαλύτερες επιφάνειες της τάξης των 3.000 με 4.000 τ.μ. Σημείωσε ότι υπάρχουν επενδυτικές εταιρίες που έχουν αντιληφθεί το κενό αυτό και οι επενδύσεις που θα γίνουν θα αλλάξουν τη μορφολογία της πόλης.

Ο Στέλιος Καραπιπέρης, επικεφαλής του Τομέα Ερευνών & Διαπραγματεύσεων Γραφείου Θεσσαλονίκης της εταιρίας Δανός, μέλος της συμμαχίας BNP Paribas REAL ESTATE, επισήμανε πως η αγορά γραφείων διαμορφώνεται με γεωγραφικά κριτήρια. Όπως είπε, στο κέντρο τα κύρια χαρακτηριστικά είναι η πολυιδιοκτησία, τα παλιά κτήρια και η έλλειψη προδιαγραφών όπως το πάρκινγκ, ενώ τα ακίνητα είναι επίσης μικτής χρήσης. Στη Δυτική Θεσσαλονίκη κάποια κτίρια είναι πιο μοντέρνα, βρίσκονται κοντά στο λιμάνι, ενώ διαθέτουν πάρκινγκ και πιο χαμηλά μισθώματα. Αντίστοιχα, αυτά που βρίσκονται στην ανατολική πλευρά της πόλης είναι κοντά στο αεροδρόμιο, είναι αμιγώς επαγγελματικά και μεγάλα έως 15.000 τ.μ. Τόνισε πως οι τιμές είναι πολύ χαμηλές σε σχέση με άλλες ευρωπαϊκές πόλεις, όμως εξέφρασε την εκτίμηση ότι οι αξίες θα ανεβούν.

Ο Γιώργος Βιτούλας, εταίρος της Arbitrage, σημείωσε πως υπάρχει μία στροφή σε ποιοτικά και ενεργειακά αποδοτικά κτίρια, ενώ η πράσινη πιστοποίηση μπαίνει στην ατζέντα. Σε ό,τι αφορά τη Θεσσαλονίκη, υπογράμμισε πως μεγάλο στοίχημα η δυτική είσοδος της πόλης.

Στο παράδειγμα του Business Park που έχει δημιουργηθεί έξω από τη Σόφια αναφέρθηκε η Liliya Krasteva, Country Head Bulgaria της CERES Management Services.

Οι προκλήσεις στην ανάπλαση της δυτικής εισόδου της Θεσσαλονίκης σε συνδυασμό με την αξιοποίηση του βιομηχανικού συγκροτήματος του Fix συζητήθηκαν σε ειδικό πάνελ με συντονιστή τον Σπύρο Τσαγκαράτο, Πρόεδρο και Διευθύνοντα Σύμβουλο της ΑΣ.ΠΑ.

Η Μαρία Δέδα, ιδρύτρια και επικεφαλής αρχιτέκτων του γραφείου Deda & Architects, ανέφερε πως η Δυτική Θεσσαλονίκη έχει όλες τις δυνατότητες να εξελιχθεί σε πρότυπη νέα γειτονιά, γιατί μπορεί να δημιουργηθεί από την αρχή, με σεβασμό στα υπάρχοντα μνημεία και βιομηχανικά κτήρια.

Ο Γιώργος Γκανασούλης, στέλεχος του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας, επισήμανε ότι το θέμα είναι πώς τα παλιά κτίρια θα συνυπάρξουν με τα νεότερα, τονίζοντας πως μία ανάπλαση μόνο με αποκατάσταση δεν μπορεί να αναβαθμίσει μία περιοχή. Εξέφρασε μάλιστα την ευχή οι αναπλάσεις να μην ακολουθήσουν την πεπατημένη με μεγάλη οικοδομική κάλυψη και συμπίεση του ύψους εκεί όπου δεν υπάρχει λόγος, καθώς το στοίχημα είναι να υπάρχουν πολλοί ελεύθεροι χώροι και σημεία που θα συνδυάζουν τα αποκατεστημένα μνημεία με πολυχρηστική προσέγγιση.

Από την πλευρά της, η Μαρία Δανιήλ, ιδρυτικό μέλος της ΒΙ.Δ.Α., τόνισε πως τα βιομηχανικά κτίρια, εκτός από την αξία που έχουν ως μνημεία, προσφέρουν πολλές δυνατότητες επανάχρησης. Σημείωσε, πάντως, ότι θα πρέπει να καθοριστούν σύνθετες χρήσεις, για να είναι βιώσιμες και να ικανοποιήσουν τις ανάγκες της πόλης.

Την ίδια άποψη εξέφρασε και ο Κώστας Τοκμακίδης, Γ’ Αντιπρόεδρος & Πρόεδρος Παραρτήματος Θεσσαλονίκης, Μέλος Εκτελεστικής Επιτροπής Ελληνικής Εταιρείας Περιβάλλοντος και Πολιτισμού (ΕΛΛΕΤ), επισημαίνοντας ότι θα πρέπει να βρεθεί η χρυσή τομή, ώστε το κόστος επανάχρησης να βγάζει τα έξοδά.

Οι «πράσινες προκλήσεις» συζητήθηκαν στο πάνελ που συντόνισε ο Σπύρος Πέγκας, ιδρυτής και CEO της Wise Ram. Ο Τάσος Γεωργαντζής, συνιδρυτής και Managing Director των Urban Soul Project, αναφέρθηκε στην έλλειψη πρασίνου στη Θεσσαλονίκη, σημειώνοντας πως η μόνη προοπτική για το κέντρο είναι το μητροπολιτικό πάρκο της ΔΕΘ. Τόνισε την ανάγκη να διαμορφωθεί το πάρκο μνήμης στην Πλατεία Ελευθερίας, ενώ πρότεινε τη δημιουργία πλατείας και πάρκου γύρω από την εκκλησία του Αγίου Μηνά.

«Το μεγάλο στοίχημα είναι να περάσουμε από αειφορία επιχειρήσεων στην αειφορία της κοινωνίας και του πλανήτη», υπογράμμισε ο Θωμάς Δούζης, συνιδρυτής και CEO της Ergon Foods.

Από την πλευρά του, ο Άγις Κοθάλης, CEO της KEBE, της εταιρίας που μείωσε με δική της πρωτοβουλία κατά 45% τους ρύπους που παράγει, πρόσθεσε πως «αν το βλέπουμε μακροπρόθεσμα, πρέπει να επενδύσουμε στη βιωσιμότητα».

Τη στροφή στα βιοκλιματικά κτίρια τόνισε ο Δημήτρης Γεωργιόπουλος, επικεφαλής Τεχνικού Τμήματος της PRODEA Investments. «Κτήρια με μη βιοκλιματικά στοιχεία δεν θα έχουν μέλλον στην αγορά», είπε χαρακτηριστικά και πρόσθεσε πως η εταιρία που δραστηριοποιείται στον χώρο των επαγγελματικών χώρων αναπτύσσει πλέον και οικιστικά project με αυτά τα χαρακτηριστικά.

Οι προοπτικές της Θεσσαλονίκης στον κλάδο των logistics συζητήθηκαν στο τελευταίο πάνελ με τίτλο «Balkan hub: Hooking into supply, data management – Βαλκανικός κόμβος: Προσάρτηση στην προσφορά, διαχείριση δεδομένων», το οποίο συντόνισε ο δημοσιογράφος της Voria.gr, Λάζαρος Θεοδωρακίδης.

Ο Σταμάτης Ανδριανόπουλος, ιδρυτής και Εκτελεστικός Σύμβουλος της Planning SA, επισήμανε πως τα logistics είναι στην Αθήνα, ωστόσο υπάρχει μερίδιο της αγοράς για τη Θεσσαλονίκη, καθώς στις εταιρίες διεθνούς εμπορίου συμφέρει να κάνουν εδώ μεταφόρτωση.

Ο Χρήστος Κάκκαβας, Διευθυντής Capital Markets & Corporate Solutions στην Athens Economics – JLL, τόνισε πως χωρίς logistics δεν μπορεί να λειτουργήσει η οικονομία. Είπε πως οι τιμές στη Θεσσαλονίκη είναι πιο χαμηλές σε σχέση με τις γειτονικές βαλκανικές χώρες, όμως υπάρχει ανάγκη να γίνουν μικρές εγκαταστάσεις, καθώς υπάρχουν εταιρείες που αναζητούν χώρους ακόμα και για ενάμιση χρόνο.

Στις «πράσινες» μεταφορές επικεντρώθηκε ο Κωνσταντίνος Παπαγεωργίου, ιδιοκτήτης και Διευθύνων Σύμβουλος της PTL. Σημείωσε πως οι εταιρείες θα πρέπει να σκέφτονται μακριά και να μετριάσουν το ανθρακικό τους αποτύπωμα, όχι μόνο γιατί είναι υποχρεωμένες, αλλά και διότι ο κλάδος συνεισφέρει στους ρύπους σε ποσοστό από 23% έως 27%. Ο ίδιος ανέφερε πως η Ελλάδα έχει τον πιο γερασμένο στόλο στην Ευρώπη και πως η χώρα πρέπει να στραφεί στις συνδυασμένες μεταφορές και στην αειφορία.