Αφιέρωμα στο Μετρό της Αθήνας
Τα έργα για τις πρώτες υπόγειες γραμμές στην Αθήνα άρχισαν το 1992. Το έργο αφορούσε την κατασκευή δύο γραμμών: η μία γραμμή θα έφτανε από τα Σεπόλια μέχρι την Δάφνη μέσω Συντάγματος και η άλλη από το Πεντάγωνο (Εθνική Άμυνα) μέχρι τον Κεραμεικό.
Τα έργα ξεκίνησαν δειλά στο υπέδαφος της Αθήνας και τα πλούσια αρχαιολογικά ευρήματα άρχισαν να κάνουν σχεδόν αμέσως την εμφάνιση τους. Οι τεχνικές αστοχίες δεν έλλειψαν και κατά τη διάρκεια της κατασκευής είχαμε το αστείο (αλλά και σοβαρό) περιστατικό με το περίπτερο που κυριολεκτικά το κατάπιε η γη όταν ο μετροπόντικας περνούσε από την οδό Πανεπιστημίου.
Αν και η παράδοση των δύο γραμμών έπρεπε να ολοκληρωθεί το 1997 η Ελληνική πραγματικότητα λειτούργησε και πάλι και χρειάστηκαν άλλα 3 χρόνια για να καταφέρουν οι Αθηναίοι να χρησιμοποιήσουν αυτές τις δύο νέες γραμμές.
Από το βασικό έργο κόπηκε ο σταθμός στη συμβολή Πειραιώς και Ιεράς Οδού και αποφασίστηκε να αλλάξει η χάραξη από το Σύνταγμα μέχρι το Μοναστηράκι μετά από ισχυρές πιέσεις της Εκκλησίας που φοβόταν για την αντοχή της Μητρόπολης.
Με όλα αυτά στις 28 Ιανουαρίου 2000 παραδόθηκαν στο κοινό οι δύο πρώτες πραγματικά υπόγειες γραμμές Μετρό στην Αθήνα. Τους δόθηκαν τα ονόματα Γραμμή 2 και Γραμμή 3. Αποφασίστηκε πως η γραμμή του ΗΣΑΠ θα ήταν η Γραμμή 1.
Η Γραμμή 2 (η «κόκκινη» γραμμή) ξεκινούσε από τα Σεπόλια και περνώντας από τους Σταθμούς Αττική, Σταθμός Λαρίσσης, Μεταξουργείο, Ομόνοια, Πανεπιστήμιο κατέληγε στο σταθμό Πανεπιστήμιο όπου συναντούσε τη Γραμμή 3 .
Η Γραμμή 3 (μπλε γραμμή) ξεκινούσε από το Σύνταγμα και περνώντας από τους Σταθμούς Ευαγγελισμός, Μέγαρο Μουσικής, Αμπελόκηποι, Πανόρμου, Κατεχάκη τερμάτιζε στην Εθνική Άμυνα.
Και οι 2 γραμμές είχαν 14 σταθμούς όταν τότε ο ΗΣΑΠ είχε ήδη 23 σταθμούς! Όμως η κατασκευή της βασικής γραμμής συνεχίστηκε και στις 16 Νοεμβρίου του ίδιου έτους προστέθηκε η πρώτη επέκταση στο μέσο με τη Γραμμή 2 από το Σύνταγμα να πηγαίνει προς Νότο περνώντας από τους σταθμούς Ακρόπολη, Συγγρού/Φιξ, Νέο Κόσμο, ¶γιο Ιωάννη, και να τερματίζει στην Δάφνη.
Εκείνη την εποχή για καλή τύχη του Μετρό οι Ολυμπιακοί Αγώνες ετοιμάζονταν στην πόλη με αποτέλεσμα να τρέξουν για πρώτη και για τελευταία φορά τα έργα Μετρό στην πόλη. Έτσι το 2001 ξεκίνησαν τα έργα των επεκτάσεων του Μετρό σε όλες τις καταλήξεις του ενώ έτρεχαν ήδη και οι επεκτάσεις σε Μοναστηράκι και Αιγάλεω.
Την Άνοιξη του 2003 (22 Απριλίου) και μετά από συνεχής καθυστερήσεις η Γραμμή 3 επεκτάθηκε από το Σύνταγμα στο Μοναστηράκι με ένα μόλις σταθμό. Όσον αφορά την επέκταση της Γραμμής 3 προς της Δουκίσσης Πλακεντίας αποφασίστηκε οι ενδιάμεσοι σταθμοί Χολαργός, Νομισματοκοπείο και Αγία Παρασκευή να ολοκληρωθούν μετά τους Αγώνες λόγω έλλειψης χρόνου.
Στο παρά πέντε δεν ξεκίνησε και η Γραμμή 4 από την Κατεχάκη στο Μαρούσι καθώς η ΔΟΕ πίεζε την Ελληνική Κυβέρνηση και μάλιστα είχε πέσει στο τραπέζι η ιδέα κατασκευής μόνο ενός σταθμού (από Κατεχάκη μέχρι Μαρούσι) προκειμένου να υπάρχει Μετρό στις Ολυμπιακές Εγκαταστάσεις στο Μαρούσι. Τελικά η ιδέα απορρίφθηκε καθώς δεν έφτανε ο χρόνος για την κατασκευή σήραγγας 6 χλμ που ήταν η συνολική απόσταση και χάθηκε η ευκαιρία για την πρόωρη κατασκευή της γραμμής 4 που ακόμα συζητάμε..
Το Καλοκαίρι του 2004 παραδόθηκαν οι νέες επεκτάσεις με τη Γραμμή 2 να επεκτείνεται από την Δάφνη στον ¶γιο Δημήτριο (5 Ιουνίου- 1 σταθμός) και από τα Σεπόλια στον ¶γιο Αντώνιο ( 9 Αυγούστου – 1 σταθμός). Η Γραμμή 3 όμως έκανε την υπέρβαση καθώς στις 30 Ιουλίου 2004 επεκτάθηκε από την Εθνική ¶μυνα περνώντας από το Χαλάνδρι και καταλήγοντας στην Δουκίσσης Πλακεντίας και από εκεί χρησιμοποιώντας το δίκτυο του Προαστιακού Σιδηρόδρομου μέχρι το Αεροδρόμιο Ελευθέριος Βενιζέλος.
Μετά τους Ολυμπιακούς Αγώνες ξεκίνησε η κουβέντα για περαιτέρω επεκτάσεις ενώ η καθυστέρηση στην επέκταση προς Αιγάλεω συνεχιζόταν. Το 2006 ξεκίνησαν οι νέες επεκτάσεις της Γραμμής 2 και της Γραμμής 3 με σκοπό να ολοκληρωθούν μέχρι το 2009. Την ίδια χρονιά η Γραμμή 3 άρχισε να εξυπηρετεί τους σταθμούς του Προαστιακού Παλλήνη, Παιανία/Κάντζα και Κορωπί.
Το 2006 ξεκίνησε και πρώτη δημοπράτηση για την επέκταση της Γραμμής 3 από το Χαϊδάρι στην Ευαγγελίστρια στον Πειραιά αλλά και η κουβέντα για την Γραμμή 4 καθώς αποφασίστηκε τα αρχικά δύο παρακλάδια προς Γαλάτσι και Μαρούσι να ενωθούν με ένα ενδιάμεσο τμήμα στα Ανατολικά Προάστια να δημιουργήσουν μια νέα υπόγεια γραμμή.
Στις 26 Μαίου 2007 και μετά από 3 χρόνια σχεδόν καθυστερήσεων η Γραμμή 3 επεκτάθηκε από το Μοναστηράκι περνώντας από τον Κεραμεικό, τον Ελαιώνα και τερματίζοντας στο σταθμό Αιγάλεω. Από την αρχική επέκταση κόπηκε ο σταθμός Γεωπονική και αν παρατηρήσετε μεταξύ των σταθμών Κεραμεικός και Ελαιώνας η απόσταση είναι πολύ μεγαλύτερη από τη συνηθισμένη μεταξύ των σταθμών.
Στις 14 Φεβρουαρίου 2009 και για σχεδόν 7 μήνες κλείνει το τμήμα του της Γραμμής 3 του Μετρό Εθνική Άμυνα- Αεροδρόμιο για την κατασκευή του σταθμού Αγία Παρασκευή που από κακή προετοιμασία δεν σκελετώθηκε ποτέ με αποτέλεσμα η σήραγγα να πρέπει να καθαιρεθεί για τη δημιουργία σταθμού. Στις 2 Σεπτεμβρίου 2009 ανοίγει το τμήμα και μαζί ο νέος σταθμός Νομισματοκοπείο. Σχεδόν ένα χρόνο μετά στις 23 Ιουλίου λειτουργεί ο σταθμός Χολαργός της Γραμμής 3 ενώ στις 30 Δεκεμβρίου 2010 ανοίγει ο πιο πρόσφατος σταθμός στην ιστορία του Μετρό (ο 34ος) αυτός της Αγίας Παρασκευής (Γραμμή 3).
Δυστυχώς οι καθυστερήσεις στις κατασκευές του Μετρό στην Αθήνα είναι σχεδόν παράδοση και αυτό δεν σταματά ούτε σήμερα. Υπό κατασκευή με καθυστερήσεις που μετρούν σχεδόν δύο χρόνια είναι η επέκταση της Γραμμής 2 από τον Άγιο Αντώνιο στην Ανθούπολη με δύο σταθμούς , η επέκταση της Γραμμής 2 από τον Άγιο Δημήτριο στον Ελληνικό με 4 σταθμούς και η επέκταση της Γραμμής 3 από το Αιγάλεω στο Χαϊδάρι με ένα σταθμό.
Πέντε χρόνια μετά την πρώτη δημοπράτηση του ακόμα ολοκληρώθηκε ο διαγωνισμός για την επέκταση της Γραμμής 3 από το Χαϊδάρι στο Δημοτικό Θέατρο του Πειραιά. Ανάδοχος Κοινοπραξία είναι η J&P ΑΒΑΞ- GHELLA – ALSTOM. Η σύμβαση αναμένεται να υπογραφεί τις επόμενες μέρες ενώ η ολοκλήρωση του έργου χωρίς να έχουν υπολογιστεί καθυστερήσεις τοποπετείται το 2017 (66 μήνες). Από το συγκεκριμένο έργο κόπηκε ο αρχικός τερματικός Ευαγγελίστρια μετά από έντονες πιέσεις του Μητροπολίτη Πειραιά για όχληση τοπικού ιδρύματος.
Αυτή την εποχή προετοιμάζεται η δημοπράτηση της οριστικής μελέτης του πρώτου τμήματος της γραμμής 4 από το Άλσος Βείκου μέχρι τον Ευαγγελισμό με 9 σταθμούς. Η πιο ασφαλής πρόβλεψη για την δημοπράτηση του διαγωνισμού είναι εντός του 2013 χωρίς να αποκλείεται η περαιτέρω καθυστέρηση.
Και η ιστορία στις κατασκευές συνεχίζεται…