Προτάσεις Καινοτομίας: Το νέο μοντέλο που αφορά πάνω από 200 εκατ.ευρώ σε έργα

Ενα νέο μοντέλο επιλογής και προώθησης δημοσίων έργων, στο οποίο την πρωτοβουλία έχει ο ιδιωτικός τομέας, προωθεί το υπουργείο Υποδομών. Πρόκειται για τις «προτάσεις καινοτομίας», που θα αφορούν έργα άνω των 200 εκατ. ευρώ με ισχυρό αναπτυξιακό αποτύπωμα, τα οποία ο ιδιωτικός τομέας αναλαμβάνει να προτείνει ή/και να ωριμάσει για λογαριασμό του Δημοσίου. Η πρόταση παρουσιάστηκε προχθές στο υπουργικό συμβούλιο και αναμένεται να δοθεί σε δημόσια διαβούλευση το πρώτο τρίμηνο του 2021.

Οι «προτάσεις καινοτομίας» είναι ένα μοντέλο που και προεκλογικά ο σημερινός υπουργός Υποδομών Κώστας Καραμανλής είχε δεσμευτεί ότι θα προωθήσει. Σύμφωνα με την πρόταση που παρουσίασε χθες στο υπουργικό συμβούλιο, πρόκειται για μια επιπλέον (παράλληλη) διαδικασία σχεδιασμού δημοσίων έργων (ή έργων που γίνονται με τη σύμπραξη ιδιωτών, είτε ΣΔΙΤ είτε παραχωρήσεις), η οποία εκμεταλλεύεται την ήδη ανεπτυγμένη τεχνογνωσία του ιδιωτικού τομέα στη σύλληψη και κυρίως στην ωρίμανση νέων έργων με ισχυρό αναπτυξιακό αποτύπωμα.

Οι προτάσεις που θα μπορούν να καταθέτουν οι ιδιώτες προς το Δημόσιο πρέπει να διαθέτουν χαρακτηριστικά καινοτομίας ή να πρόκειται για κάποιο ιδιαιτέρως πολύπλοκο έργο, αρμοδιότητας (κατά κύριο λόγο) των υπουργείων Υποδομών ή Περιβάλλοντος ή των εποπτευόμενων νομικών προσώπων τους (φορείς, οργανισμοί). Κατ’ εξαίρεση, για 8 μήνες από την έναρξη ισχύος του νόμου θα μπορούν να υποβληθούν προτάσεις καινοτομίας που συμβάλλουν στην αντιμετώπιση των οικονομικών συνεπειών της πανδημίας.

Τα έργα θα πρέπει να έχουν αξιόλογο προϋπολογισμό (άνω των 200 εκατ. ευρώ), να μην έχουν ενταχθεί οριστικά στον σχεδιασμό της εκάστοτε αναθέτουσας αρχής (δηλαδή να μην έχει δεσμευθεί η απαραίτητη πίστωση) και προφανώς να μην αντιτίθενται στον σχεδιασμό της πολιτείας. Κατ’ εξαίρεση, με απόφαση των υπουργείων Υποδομών ή Περιβάλλοντος, το νέο μοντέλο θα μπορεί να αξιοποιηθεί και για έργα που έχουν μεν ενταχθεί στον σχεδιασμό της αναθέτουσας αρχής ή στο πρόγραμμα δημοσίων επενδύσεων, αλλά παρουσιάζουν πολύ χαμηλό επίπεδο ωρίμανσης. Η εμπλοκή του ιδιώτη δεν περιορίζεται στην κατάθεση μιας πρότασης/ιδέας. Ο φάκελος του έργου θα πρέπει να περιλαμβάνει προϋπολογισμό, τεκμηρίωση της αξίας της προτεινόμενης επένδυσης, την κεφαλαιακή της δομή, τις εναλλακτικές πηγές δημόσιας και ιδιωτικής χρηματοδότησης, τους βασικούς δείκτες απόδοσης της επένδυσης και το χρηματοοικονομικό μοντέλο, εφόσον πρόκειται για παραχώρηση ή σύμπραξη (ΣΔΙΤ). Μάλιστα, στην περίπτωση αυτή, ο ιδιώτης θα πρέπει να καταθέσει και επιστολή προκαταρκτικού ενδιαφέροντος από χρηματοδοτικό ίδρυμα.

Ως προς τις μελέτες, ο ιδιώτης πρέπει να καταθέσει προμελέτη, μελέτη περιβαλλοντικών επιπτώσεων, μελέτη κόστους – οφέλους και αναλυτικό πρόγραμμα εκπόνησης των υπολοίπων μελετών. Επίσης, η πρόταση θα πρέπει να περιλαμβάνει το σχέδιο της σύμβασης, την έκθεση καταγραφής και κατανομής κινδύνων, τις αναγκαίες απαλλοτριώσεις και αδειοδοτήσεις και το χρονοδιάγραμμα.

Προκειμένου να μη δημιουργηθούν ζητήματα αθέμιτου ανταγωνισμού, όλοι οι ενδιαφερόμενοι για το έργο θα έχουν πρόσβαση στον πλήρη φάκελο από την κατάθεση της πρότασης έως την έναρξη της διαδικασίας ανάθεσης και φυσικά θα μπορούν να καταθέσουν προτάσεις και σχόλια. Επίσης, θα δίνεται τριπλάσια προθεσμία (90 ημερών) για την υποβολή προσφοράς, ώστε να εξισορροπείται το προβάδισμα στην προετοιμασία του φακέλου. Σε κάθε περίπτωση, το Δημόσιο καλείται να διακρίνει ανάμεσα στις επιχειρηματικές προτάσεις που εξυπηρετούν κάποιες εταιρείες ή έναν κλάδο, αλλά όχι απαραίτητα το δημόσιο συμφέρον, και εκείνες που όντως θα έχουν ένα θετικό αποτύπωμα στην οικονομία.