Χρονιά-σταθμός το 2020 για τις μονάδες απορριμμάτων στην Ελλάδα

Το 2020 είναι έτοιμο να μας αποχαιρετήσει και έχουμε πλέον τη δυνατότητα της αποτίμησης των πεπραγμένων στις περιβαλλοντικές υποδομές και πιο συγκεκριμένα στον τομέα της διαχείρισης απορριμμάτων, ο οποίος υπήρξε και ένας από τους βασικούς στόχους του ΥΠΕΝ. Μάλιστα το ΥΠΕΝ με τη δημοσίευση του Εθνικού Σχεδίου για Διαχείριση των Αποβλήτων είχε θέσει ως στόχο τη δημοπράτηση 17 Μονάδων Επεξεργασίας Στερεών και Βιοαποβλήτων έως τα τέλη του τρέχοντος έτους.

Πρόκειται για ένα στόχο, ο οποίος ήταν φιλόδοξος, και προσπάθησε να βάλει τέλος στην κακή πρωτιά της χώρας μας στην ΕΕ, καθώς είναι ουραγός όσον αφορά τη διαχείριση απορριμμάτων στο σύνολο της Ένωσης, ενώ επιδιώκει και να πάψουν να υφίστανται τα τσουχτερά πρόστιμα που καλείται να πληρώσει κάθε έτος λόγω της έλλειψης των κατάλληλων υποδομών.

Η μονάδα απορριμμάτων της Πελοποννήσου

Ξεκινώντας με τη μονάδα απορριμμάτων στην Πελοπόννησο παρατηρήθηκε τους τελευταίους μήνες μία εγρήγορση όσον αφορά την αυτοδιοίκηση, αλλά και την κυβέρνηση για την εκκίνηση της κατασκευαστικής περιόδου του έργου καθώς από τη μία πλευρά υπήρχε πλήθος τηλεδιασκέψεων μεταξύ του ΥΠΑΝ, του ΥΠΕΝ, της αυτοδιοίκησης και της ειδικής ομάδας JASPERS, για την εκ νέου υποβολή προς την Επιτροπή DG REGIO με στόχο να λάβει το σημαντικό αυτό έργο όσο το δυνατόν μεγαλύτερη χρηματοδότηση από τους κοινοτικούς πόρους, το οποίο ανέρχεται στα 66 εκατ. ευρώ εκ των 168 στα οποία κοστολογείται συνολικά το έργο.

Το συγκεκριμένο ζήτημα, το οποίο σύμφωνα με πηγές του ypodomes.com ανέλαβε enviroplan, είχε πάει πίσω την έναρξη των εργασιών κατασκευής που έχει αναλάβει ο ενεργειακός βραχίονας της ΓΕΚ-ΤΕΡΝΑ, ΤΕΡΝΑ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΗ (ΤΕΝΕΡΓ). Πλέον, εξαιρουμένου του φακέλου, όπου η απάντηση αναμένεται εντός του 2021 δεν υπάρχει κανένα εμπόδιο, καθώς λύθηκε και το ζήτημα των απαλλοτροιώσεων. Το μόνο που αναμένουμε είναι η υπογραφή της έναρξης ισχύος της σύμβασης και η εκκίνηση των εργασιών εκ μέρους της αναδόχου του έργου.

Από αυτό το σημείο θα μετράμε αντίστροφα για τη δοκιμαστική λειτουργία της μονάδας απορριμμάτων, η οποία αναμένεται να επέλθει εντός 10μηνου, αν και στόχος της αυτοδιοίκησης είναι ο χρόνος αυτός να κοπεί στη μέση (δηλαδή στους 5 μήνες).

Η ΤΕΝΕΡΓ, σύμφωνα με τις ίδιες πηγές, είναι έτοιμη να αναλάβει το έργο και το ζήτημα της χρηματοδότησης από το ΕΣΠΑ σε πρώτη φάση δεν αποτελεί τροχοπέδη για την υλοποίηση του έργου. Σε οποιαδήποτε περίπτωση μιλάμε για ένα σημαντικό έργο, το οποίο όχι μόνο θα δώσει μία «ανάσα» στην Περιφέρεια, αλλά και θα βάλει φρένο στα πρόστιμα που καλείται να πληρώσει η χώρας μας. Υπενθυμίζεται πως το από το 2015 έως και το 2018 η χώρα καλούνταν να πληρώνει 15 εκατ. ευρώ ανά εξάμηνο.

Η μονάδα απορριμμάτων της Ηλείας

Ένα άλλο σημαντικό έργο, αυτό της μονάδας απορριμμάτων της Ηλείας, το οποίο αποτελεί σύμπραξη δημόσιου και ιδιωτικού τομέα (ΣΔΙΤ) με ανάδοχο τη σύμπραξη ΑΒΑΞ-Μεσόγειος, βρίσκεται πολύ κοντά στη γραμμή του τερματισμού, καθώς όπως έχουμε αναφέρει και στο παρελθόν η κατασκευαστική διαδικασία οδεύει προς το τέλος με τη δοκιμαστική λειτουργία να τοποθετείται περί τις αρχές του 2021 και την εμπορική να τίθεται μεταξύ του καλοκαιριού ή των αρχών του φθινοπώρου του ίδιου έτους.

Βέβαια στο συγκεκριμένα έργο ήταν εμφανείς και οι επιπτώσεις της πανδημίας και του συνολικού lockdown που επιβλήθηκε στην Ευρώπη με την απαγόρευση μετακινήσεων. Πιο συγκεκριμένα, παρατηρήθηκε καθυστέρηση τουλάχιστον δύο μηνών στην ολοκλήρωση της κατασκευής της μονάδας, η οποία τοποθετούνταν αρχικά το Σεπτέμβριο του τρέχοντος έτους, καθώς μεταξύ άλλων ήταν αδύνατη η εισαγωγή του απαραίτητου εξοπλισμού από την Ιταλία και την Ισπανία.

Η πορεία των έργων στη Θήβα

Προχωρώντας στο επόμενο έργο, το οποίο βλέπει τη γραμμή του τερματισμού, έχουμε την μονάδα απορριμμάτων στη Θήβα, η οποία δημοπρατήθηκε από το ΦΟΔΣΑ Στερεάς Ελλάδας με ανάδοχο την κοινοπραξία ΙΝΤΡΑΚΑΤ-WATT. Και σε αυτή την περίπτωση είχαμε καθυστερήσεις στην ολοκλήρωση της κατασκευής της λόγω της αδυναμίας παραλαβής εξοπλισμού από το εξωτερικό λόγω των περιορισμών στις μετακινήσεις. Ωστόσο, τόσο η δοκιμαστική λειτουργία, η οποία θα διαρκέσει 3 μήνες όσο και η εμπορική της μονάδας αναμένεται εντός του επόμενου έτους.

Επιπλέον σε στάδιο κατασκευής βρίσκονται και οι μονάδες στο Αμάρι (με αναθέτουσα αρχή τον ΕΣΔΑΚ) και στην Αλεξανδρούπολη (με αναθέτουσα αρχή τη ΔΙ.Α.Α.ΜΑ.Θ) με αναδόχους τις Θαλής ΑΕ και Μεσόγειος ΑΕ.

Οι μονάδες που δημοπρατήθηκαν και η «βιασύνη» του ΥΠΕΝ να προλάβει το τρέχον ΕΣΠΑ

Στις μονάδες που δημοπρατήθηκαν έχουμε τις εξής: Ζάκυνθο, Λευκάδα, Ναύπακτο, Χερσόνησο, Τρίκαλα, Άρτα, Ιεράπετρα και Σητεία. Όσον αφορά τη Χερσόνησο έχουμε πρόσφατα δημοσιεύσει και τα σχήματα που έχουν εκδηλώσει ενδιαφέρον για την δημοπράτησή της, ενώ η μονάδα απορριμμάτων αποτελεί την πιο πρόσφατη προσθήκη στη λίστα με τις δημοπρατούμενες μονάδες.

Εν κατακλείδι η επιθυμία του ΥΠΕΝ για τη δημοπράτηση όλο και περισσότερων μονάδων εντός του έτους φαίνεται και από το γεγονός πως χθες ο Υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας, κ. Κωστής Χατζηδάκης, εισηγήθηκε κατά τη διάρκεια του Υπουργικού Συμβουλίου την εφαρμογή της διαδικασίας αναγκαστικής απαλλοτρίωσης για τις εξής μονάδες διαχείρισης απορριμμάτων:

α) τη Μονάδα Επεξεργασίας Αποβλήτων (ΜΕΑ) και Χώρο Υγειονομικής Ταφής Υπολειμμάτων (ΧΥΤΥ) στη θέση «Νευρόπολη» του Δήμου Λαμιέων.
β) τη Μονάδα Επεξεργασίας Προδιαλεγμέων Οργανικών (ΜΕΠΟ) στη Λιβαδειά.
γ) τη Μονάδα Επεξεργασίας Αποβλήτων (ΜΕΑ) και Χώρο Υγειονομικής Ταφής Υπολειμμάτων (ΧΥΤΥ) στο Βόρειο Έβρο.

Στόχος της κίνησης αυτής είναι να επιταχυνθεί η δημοπράτηση των 3 αυτών μονάδων, οι οποίες χρηματοδοτούνται από το ΕΣΠΑ, και να συμβασιοποιηθούν εντός του 2021, καθώς σε διαφορετική περίπτωση υπάρχει ο κίνδυνος μη υλοποίησής τους διότι το επόμενο ΕΣΠΑ δε θα χρηματοδοτεί μονάδες απορριμμάτων.