Ώθηση στο Κτηματολόγιο και πρόστιμα από το πρώτο εξάμηνο του 2020

Με θετικό πρόσημο αποτίμησε ο Υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Κωστής Χατζηδάκης, την εξέλιξη της πρώτης φάσης κτηματογράφησης, η οποία βρίσκεται πλέον υπό ολοκλήρωση, χαρτογραφώντας τις επόμενες κινήσεις που θα γίνουν τόσο από την πλευρά της Κυβέρνησης όσο και της διοίκησης του Κτηματολογίου.

Ο κος Χατζηδάκης αναγνώρισε την πρόοδο που πραγματοποιήθηκε σχετικά με το Κτηματολόγιο από την προηγούμενη πολιτική ηγεσία, προσθέτοντας ότι η πρόθεση τώρα είναι περαιτέρω επιτάχυνση των διαδικασιών. Ο Υπουργός τόνισε πως «οι πολίτες πλέον έχουν αρχίσει να παίρνουν την υπόθεση “Κτηματολόγιο” στα χέρια τους», σχολιάζοντας την ισχυρή ανταπόκριση που υπάρχει, φέρνοντας ως παράδειγμα τους καλύτερους μήνες για ολόκληρο το 2019, Σεπτέμβριο και Οκτώβριο,  αναφορικά με τη συλλογή δηλώσεων.

Σύμφωνα με στοιχεία που παρέθεσε ο κος Χατζηδάκης, για τον μήνα Σεπτέμβριο, ο αριθμός των δηλώσεων που συγκεντρώθηκε ξεπέρασε τις 700 χιλ. με το ποσοστό συλλογής να έχει φτάσει στο 70% των κατ’ εκτίμηση δηλώσεων (για τις περιοχές που η προθεσμία έληξε τέλος Σεπτεμβρίου) ξεπερνώντας κατά πολύ τον συμβατικό στόχο του 55%.

Ακόμα καλύτερη εικόνα διαμορφώθηκε όμως τον Οκτώβριο, εφόσον ο συνολικός αριθμός δηλώσεων που συλλέχθηκε ξεπέρασε τις 950 χιλ., καταγράφοντας ρεκόρ έτους μέχρι στιγμής. Το ποσοστό συλλογής τον Οκτώβριο ξεπέρασε το 65% έναντι του συμβατικού στόχου του 55%.

Ο Υπουργός εκτίμησε ότι το «παζλ» του Κτηματολογίου συμπληρώνεται και μαζί του αρχίζει να σχηματοποιείται το γεωχωρικό υπόβαθρο της χώρας, το οποίο, με τη σειρά του, αποτελεί συστατικό στοιχείο του Ενιαίου Ψηφιακού Χάρτη που θα διαμορφωθεί σε δεύτερη φάση, λέγοντας ότι η χώρα αποκτά ισχυρά αναπτυξιακά εργαλεία για το μέλλον.

Μιλώντας για τα πρόστιμα, είπε πως θα ακολουθήσει μία εύλογη περίοδος παρατάσεων ώστε να έχουν οι πολίτες τον απαραίτητο χρόνο να ανταποκριθούν στις υποχρεώσεις τους. Όπως είπε, μετά την περίοδο χάριτος και εντός του Α’ εξαμήνου του 2020, θα ενεργοποιηθούν τα πρόστιμα, όπως προβλέπεται άλλωστε από νόμο που έχει ψηφιστεί από το 1995, τα οποία θα καθορίζονται τόσο από την καθυστέρηση στην υποβολή των δηλώσεων όσο και από την αξία της εκάστοτε περιουσίας. Ωστόσο ο κος Χατζηδάκης, διευκρίνισε ότι η «κόκκινη γραμμή», μετά από την οποία θα ξεκινήσει η επιβολή των προστίμων θα συγκεκριμενοποιηθεί δίνοντας και πάλι αρκετό χρόνο αντίδρασης.

Η εικόνα μέχρι τώρα

Συνολικά για τη χώρα, μέχρι σήμερα από τα εκτιμώμενα από τους ειδικούς 39,1 εκατ. συνολικά δικαιώματα:

– Έχουν ήδη ολοκληρωθεί τα 13 εκατ. (33%). Πρόκειται για περιοχές στις οποίες έχει ολοκληρωθεί η κτηματογράφηση, κυρίως σε αστικές περιοχές, και στις οποίες λειτουργεί κανονικά το κτηματολόγιο.

– Είναι σε προχωρημένη επεξεργασία 7,5 εκατ. (19%). Αφορούν περιοχές υπό κτηματογράφηση, που όμως έχει ολοκληρωθεί η περίοδος συλλογής δηλώσεων και έχουμε πάει σε επόμενα στάδια.

 –  Είναι σε εξέλιξη συλλογή δηλώσεων για 15 εκατ. δικαιώματα (39%). Πρόκειται για τις 34 συμβάσεις που τρέχουν σήμερα και στις οποίες συλλέγονται δηλώσεις.

 – Εκκρεμούν 2,7 εκατ. δικαιώματα (7%) σε μελέτες που δεν έχουν ανατεθεί ως σήμερα, είναι για τις συγκεκριμένες 5 περιφερειακές ενότητες.

 – 800 χιλ. δικαιώματα (2%) αφορούν την μετάβαση από το παλαιού τύπου Κτηματολόγιο, το οποίο είναι από τον καιρό της Ιταλοκρατίας, στα νησιά Ρόδος, Κως και Λέρος στο νέο Κτηματολόγιο.

Οι αλλαγές που δρομολογούνται

Ο υφυπουργός ΠΕΝ, Δημήτρης Οικονόμου τόνισε ότι το Ελληνικό Κτηματολόγιο βρίσκεται σε μια σημαντική καμπή στην πορεία υλοποίησής του, παραδεχόμενος και από μεριάς του ότι η πρόοδος που έχει συντελεστεί είναι σημαντική και η ανταπόκριση των πολιτών ισχυρά αυξητική μέρα με την ημέρα.

Ο υφυπουργός εξειδίκευσε μία γκάμα διορθωτικών κινήσεων και νομοθετικών βελτιώσεων για να μπορέσει το Κτηματολόγιο να ανταποκριθεί στις επόμενες κρίσιμες φάσεις ολοκλήρωσης του, μειώνοντας δραστικά τους χρόνους και την ταλαιπωρία των πολιτών.

Πιο συγκεκριμένα, ο κος Οικονόμου αναφέρθηκε σε 3 βασικές δέσμες μέτρων:

Η πρώτη δέσμη αφορά μία σειρά νομοθετικών και οργανωτικών παρεμβάσεων για την αποτελεσματικότερη λειτουργία του Κτηματολογίου, με σημαντικότερη αυτών, την παράταση -κατά 2 χρόνια- της μετεξέλιξης των  292 υποθηκοφυλακείων σε 17 κεντρικά κτηματολογικά γραφεία και 75 υποκαταστήματα.

– Άμεση στελέχωση του Κτηματολογίου για την αντιμετώπιση της σοβαρής υποστελέχωσης στο νομικό τμήμα του Οργανισμού, κατόπιν της αλλαγής του νομικού καθεστώτος του Κτηματολογίου (από Α.Ε. σε Ν.Π.Δ.Δ.) από την προηγούμενη πολιτική ηγεσία. Ο κος Οικονόμου εξήγησε πως η κίνηση αυτή είχε ως αποτέλεσμα την απομάκρυνση δεκάδων καταρτισμένων νομικών επιστημόνων με ουσιαστική συμβολή στην ομαλή λειτουργία του Οργανισμού. Στόχος εδώ είναι η επαναφορά συνολικά 41 νομικών.

– Πρόσληψη υπαλλήλων, μέσω ΑΣΕΠ, σε συνεννόηση με τα Υπουργεία Οικονομικών και Εσωτερικών, για την στελέχωση των κατά τόπους κτηματολογικών γραφείων του Φορέα. Στο πλαίσιο της επιτυχούς ολοκλήρωσης της διαδικασίας μετεξέλιξης των υποθηκοφυλακείων σε κτηματολογικά γραφεία, δρομολογείται η πρόσληψη 50 ατόμων που θα υποστηρίξουν το έργο της μετάβασης στο νέο καθεστώς.

Η δεύτερη δέσμη μέτρων αφορά στις νέες ψηφιακές υπηρεσίες που πρόκειται να εισαχθούν στη καθημερινότητα του Κτηματολογίου. Ενδεικτικά, οι νέες ψηφιακές υπηρεσίες που εισάγονται είναι:

– Η παραγγελία, πληρωμή και χορήγηση πιστοποιητικών από τα κτηματολογικά γραφεία του Φορέα με ηλεκτρονικό τρόπο, ώστε να εξοικονομείται χρόνος και χρήματα για τους πολίτες. Ο χρόνος υλοποίησης της υπηρεσίας προβλέπεται για το πρώτο δίμηνο του 2020.

– Η υποβολή συμβολαίων στα γραφεία του Φορέα από τον συμβολαιογράφο, θα γίνεται πλέον ηλεκτρονικά και χωρίς εμπλοκή του πολίτη. Ο χρόνος υλοποίησης προσδιορίζεται για το πρώτο τετράμηνο του 2020.

– Η ηλεκτρονική υποβολή λοιπών πράξεων (δικαστικών αποφάσεων, κ.ά.) θα πραγματοποιείται στα γραφεία του Φορέα από τον δικηγόρο ή δικαστικό επιμελητή, χωρίς εμπλοκή του πολίτη. Ο χρόνος υλοποίησης προσδιορίζεται για το πρώτο τετράμηνο 2020.

– Ηλεκτρονική -εξ αποστάσεως- έρευνα στα κτηματολογικά στοιχεία για όλες τις περιοχές που έχει ολοκληρωθεί η κτηματογράφηση. Ως χρόνος υλοποίησης ορίζεται το πρώτο εξάμηνο του επόμενου έτους.

– Ηλεκτρονικός προδικαστικός έλεγχος δίνοντας πλέον τη δυνατότητα απευθείας σύνδεσης της εργασίας του μηχανικού με τη λειτουργούσα βάση του Κτηματολογίου. Με αυτόν τον τρόπο εξασφαλίζεται άμεση πληροφόρηση, κάτι που στο παρελθόν ήθελε μήνες, καθυστερώντας την υλοποίηση δικαστικών αποφάσεων σε περιπτώσεις αγωγών που αφορούσαν χωρικές μεταβολές.

Όπως είπε ο κος Οικονόμου, για όλες τις παραπάνω ψηφιακές υπηρεσίες πρόκειται να εκδοθούν άμεσα Κοινές Υπουργικές Αποφάσεις.

Η τρίτη δέσμη μέτρων αφορά την ενίσχυση της συνεργασίας του Ελληνικού Κτηματολογίου με επαγγελματίες που είναι απαραίτητοι για την επιτυχή ολοκλήρωση του.

Για αυτό το λόγο, δημιουργείται μητρώο διαπιστευμένων μηχανικών για τη στήριξη του μετασχηματισμού του Κτηματολογίου σε συνεργασία με το ΤΕΕ, σε ευθυγράμμιση με πρακτικές που εφαρμόζονται στις περισσότερες ευρωπαϊκές χώρες. Σημειώνεται ότι για αυτή την παρέμβαση υπάρχει ήδη νομοθετική πρόβλεψη, χωρίς όμως να έχει υλοποιηθεί ως σήμερα. Η υλοποίηση του δρομολογείται για το πρώτο εξάμηνο του 2020.

Τέλος, το Ελληνικό Κτηματολόγιο θα προχωρήσει σε προγραμματικές συμβάσεις με τους κατά τόπους Δικηγορικούς Συλλόγους για τη στήριξη του μετασχηματισμού του Κτηματολογίου, ανάλογα με τις τοπικές ανάγκες λειτουργίας των κτηματολογικών γραφείων. Σήμερα, στα γραφεία υπάρχουν καθυστερήσεις λόγω υποστελέχωσης από δικηγόρους και δεν υπάρχει μηχανισμός υποστήριξης από την κεντρική υπηρεσία. Η υλοποίηση των προγραμματικών συμβάσεων δρομολογείται για το πρώτο τρίμηνο του 2020.