Κληρονομιά της κρίσης η έλλειψη νέων έργων;

Η έλλειψη νέων μεγάλων έργων είναι μία πραγματικότητα που την βιώνει ο κατασκευαστικός κλάδος όλο και πιο έντονα. Παρά το γεγονός της διάθεσης περίπου 5δισ.ευρώ, στο κομμάτι των έργων υποδομών και περιβάλλοντος του ΕΣΠΑ 2014-2020, σήμερα τα νέα μεγάλα έργα είναι με το σταγονόμετρο.

Το πρόβλημα προγραμματισμού νέων έργων που λόγω της κρίσης μετατέθηκαν για αργότερα ουσιαστικά είναι αυτό που έχει κάνει την εμφάνιση του και όσο περνά ο καιρός γίνεται όλο και εντονότερο.

Για παράδειγμα το τελευταίο έργο Μετρό (και αναφερόμαστε σε κυρίως έργο) που είδαμε να υπογράφεται, ήταν το 2013 με την επέκταση του Μετρό Θεσσαλονίκης προς Καλαμαριά. Έκτοτε δεν έχει προκύψει άλλη υπογραφή. Την προηγούμενη δεκαετία είδαμε πολλαπλά έργα Μετρό να επεκτείνουν το δίκτυο. Σήμερα έχουμε το μεγάλο διαγωνισμό για το πρώτο τμήμα της Γραμμής 4 ήδη από το 2017.

Για έργα Τραμ, που ομολογουμένως δεν υπάρχει και μεγάλη κινητικότητα από τότε που επαναλειτούργησε το μέσο είδαμε μία επέκταση το 2007, μήκους …700 μέτρων. Υπο κατασκευή από το 2013 είναι μία επέκταση προς τον Πειραιά που με μήκος 5,2χλμ, είναι πολύ πιθανόν να είναι από τις πλέον μακροχρόνιες Πανευρωπαϊκά. Σήμερα δεν υπάρχει προς το παρόν κάποιο πλάνο επεκτάσεων με χρηματοδότηση.

Στα σιδηροδρομικά έργα, πάνω-κάτω συμβαίνει το ίδιο. Στην 5ετία 2014-2019, είδαμε να ξεκινούν λιγοστά νέα μεγάλα έργα για την ολοκλήρωση του δικτύου, παρά την αλλάγη κλίματος για το μέσο αυτό. Σε επίπεδο μεγάλων έργων είχαμε το έργο-υποδομής Ψαθόπυργος-Ρίο και την Σήραγγα Σεπολίων. Κάποιοι μεγάλοι διαγωνισμοί που πραγματοποιήθηκαν το 2018, έχουν κολλήσει, ενώ ο προγραμματισμός άλλων έργων φαίνεται να αργεί απελπιστικά.

Το ΕΣΠΑ 2014-2020, αν και έχει το γενναίο ποσό των 5δισ.ευρώ, μοιάζει φτωχό κυρίως γιατί τα έργα-γέφυρες από την προβληματική περίοδο της κρίσης απορρόφησαν ένα μεγάλο κομμάτι του με αποτέλεσμα ο χώρος για αρκετά νέα έργα να είναι σημαντικά μικρός. Μην ξεχνάμε πως χρειάστηκαν σημαντικά κονδύλια του προηγούμενου ΕΣΠΑ για να ολοκληρωθούν τα σταματημένα έργα στους αυτοκινητόδρομους, κονδύλια που φυσικά έλλειψαν σε άλλα έργα.

Κάπου εδώ αρχίζει και δείχνει να γίνεται όλο και πιο σημαντική η πρόταση για τα έργα με τη μέθοδο των unsolicited proposals. Σε αυτή την άνυδρη περίοδο, περίπου στο μέσον του ΕΣΠΑ, μοιάζει να είναι μία λύση-φάρμακο στην αδυναμία χρηματοδότησης μεγάλων έργων.

Σημαντική διέξοδος φαίνεται να είναι και τα έργα επέκτασης των αυτοκινητόδρομων που μπορούν να δώσουν αντικείμενο και ζωή στον κατασκευαστικό κλάδο.