Ναυπηγεία: Το πετυχημένο παράδειγμα της Σύρου και τι συμβαίνει σε Ελευσίνα – Σκαραμαγκά

Ο κλάδος της ναυπηγοεπισκευής είναι, αναντίρρητα, από εκείνους που μπορούν να συνεισφέρουν για τα καλά στην ανάταση της εθνικής οικονομίας. Κάτι, που είχε καταγραφεί και στη μελέτη του Κέντρου Προγραμματισμού και Οικονομικών Ερευνών (ΚΕΠΕ). Όπου μεταξύ άλλων υπογραμμιζόταν το γεγονός, πως οι τομείς της ναυπήγησης, της επισκευής πλοίων και σκαφών, ευθύνονταν αθροιστικά πίσω στο έτος 2008 για το 2,4% της συνολικής ακαθάριστης προστιθέμενης αξίας της μεταποίησης, με το μερίδιο αυτό να αυξάνεται οριακά το 2009, να υποχωρεί σημαντικά στο 1,6% το 2010 και να παραμένει σχετικά σταθερό μέχρι το 2013.

Στην Ελλάδα υπάρχει ήδη το πετυχημένο παράδειγμα των ναυπηγείων Νεωρίου της Σύρου. Περί τα μέσα Μαρτίου του 2019 ο Υπουργός Βιομηχανίας, Στέργιος Πιτσιόρλας, είχε εγκαινιάσει την ανακαινισμένη Panamax size δεξαμενή «Βιολαντώ Γουλανδρή».

Στα ναυπηγεία του κυκλαδίτικου νησιού εμπλέκεται η αμερικανικών συμφερόντων εταιρεία, Onex (σ.σ. εκπροσωπείται από τον Πάνο Ξενοκώστα), η οποία νωρίτερα το 2018 είχε καταστεί «Προτιμητέος Επενδυτής» από την ελληνική κυβέρνηση.

Ήδη η επένδυση στο Νεώριο πηγαίνει καλά, τόσο σε επίπεδο εμπορικό όσο και σε επίπεδο απασχόλησης εργαζομένων, παρότι σύμφωνα με πληροφορίες δεν έχει γίνει, τυπικά, η μεταβίβαση των ναυπηγείων στην Onex. Κι αυτό, γιατί το δημόσιο δεν έχει ολοκληρώσει κάποιες υποχρεώσεις του. Οπότε η δραστηριοποίηση της Onex στο Νεώριο, για την ώρα, γίνεται μέσω μίας ενδιάμεσης εταιρείας του Ομίλου, δίχως να παρατηρείται κάποιο πρόβλημα όσον αφορά τη λειτουργία.

Επόμενο ζήτημα είναι τα ναυπηγεία Ελευσίνας. Δεδομένο πρώτο: Τα ναυπηγεία της Ελευσίνας είναι συνδεδεμένα με εκείνα της Σύρου, καθώς αμφότερα είχαν (σ.σ. η Ελευσίνα συνεχίζει να έχει) κοινό ιδιοκτήτη. Δεδομένο δεύτερο: Η Onex είχε εκφράσει το ενδιαφέρον της για να επενδύσει και στα ναυπηγεία στην Ελευσίνα, ωστόσο όταν είχε προκηρυχθεί ο διαγωνισμός για αυτά, δεν είχε τελικά συμμετάσχει.

Στο πλαίσιο εκείνου του διαγωνισμού, είχε κατατεθεί μη δεσμευτική προσφορά, που ο ιδιοκτήτης μαζί με ελληνική συστημική Τράπεζα (σ.σ. η οποία συνιστούσε τον κύριο πιστωτή των ναυπηγείων λόγω χρεών της ιδιοκτησίας προς τη συγκεκριμένη Τράπεζα), μπήκαν στη διαδικασία να την εξετάσουν. Η στασιμότητα που παρατηρείται στην αποδοχή της προσφοράς, κρατάει «ζωντανό» το ενδιαφέρον της Onex για τα ναυπηγεία Ελευσίνας. Και όπως προκύπτει από τις πληροφορίες, είναι δεδομένο και υπαρκτό ακόμα το εν λόγω ενδιαφέρον της Onex.

Η περίπτωση του Σκαραμαγκά στον αντίποδα είναι διαφορετική και παρουσιάζει άλλες ιδιαιτερότητες. Πρώτον, πρόκειται για το μεγαλύτερο ναυπηγείο στην Ανατολική Ευρώπη. Στις 26 Ιουνίου του 2018, είχε επιστραφεί στο ελληνικό δημόσιο η δεξαμενή 5 των ναυπηγείων Σκαραμαγκά, παρουσία του κ. Πιτσιόρλα.

Η μεγαλύτερη όπως είπαμε δεξαμενή της Μεσογείου, μαζί με 220 στρέμματα χερσαίας έκτασης, αποδόθηκε από την Ελληνικά Ναυπηγεία ΑΕ (ΕΝΑΕ) στο Ελληνικό Δημόσιο, στο πλαίσιο της ανάκτησης των παράνομων κρατικών ενισχύσεων, όπως αυτές είχαν επιδικαστεί από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή προ 11 ετών.

Για την αξιοποίηση των συγκεκριμένων ναυπηγείων, υπάρχουν 2 κομμάτια που πρέπει να προβλεφθούν, με βάση τι επιτάσσει η Ευρώπη. Το πρώτο είναι το εμπορικό. Δηλαδή το κράτος δύναται ως Δημόσιο θα προχωρήσει σε διαγωνιστικές διαδικασίες, ώστε να μπει στα ναυπηγεία κάποια εταιρεία. Το δεύτερο κομμάτι, σύμφωνα με πληροφορίες, αφορά τα γεωπολιτικά. Το αμυντικό κομμάτι.

Αυτό που σε επίπεδο Ευρώπης πια ονομάζεται «Ευρωπαϊκή Αμυντική Βιομηχανία». Πρακτικά, αυτό σημαίνει ότι εν προκειμένω τα ναυπηγεία Σκαραμαγκά δεν μπορούν να δοθούν οπουδήποτε, αλλά ρητά και απαρέγκλιτα σε χώρα μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης κι όχι απλά (επί παραδείγματι) του ΝΑΤΟ. Κάτι, που όπως είναι προφανές βάζει κάποιους περιορισμούς στους πιθανούς ενδιαφερόμενους.