Αλλαγή τοπίου: Χωρίς χρηματοδότηση από το ΕΣΠΑ 2021-2027 για νέα εργοστάσια σύμμεικτων απορριμμάτων

Αλλάζουν τα δεδομένα όσον αφορά τη χρηματοδότηση έργων επεξεργασίας απορριμμάτων από την Ευρωπαϊκή Ένωση ήδη από τις αρχές της επόμενης δεκαετίας. Στο 1ο Φόρουμ Κυκλικής Οικονομίας, που διοργάνωσε πρόσφατα το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας, κατέστη μάλιστα σαφές από αξιωματούχους της Ευρωπαϊκής Ένωσης, ότι την επόμενη προγραμματική περίοδο (δηλ. 2021-2027) δεν θα χρηματοδοτείται πλέον η κατασκευή εργοστασίων σύμμεικτων, μετατοπίζοντας το βάρος σε πρακτικές και υποδομές που θα είναι πλήρως συμβατές με τις αρχές της Κυκλικής Οικονομίας.  

Πρακτικά αυτό σημαίνει ότι το βάρος μετατοπίζεται στην ανακύκλωση και τη διαλογή των διακριτών ρευμάτων απορριμμάτων στην πηγή ενώ από το τέλος του 2023 θα πρέπει να επιτυγχάνεται η επεξεργασία του συνόλου των βιοαποβλήτων, για τα οποία προβλέπεται ενεργειακή αξιοποίηση με αναερόβια χώνευση. 

Σε αυτό το νέο πλαίσιο, που προμηνύει μεγάλες αλλαγές στο τοπίο της διαχείρισης απορριμμάτων στη χώρα, μεγάλη πρόκληση παραμένει ο διαχωρισμός και η απομόνωση των βιοαποβλήτων από τα ανακυκλώσιμα, ούτως ώστε να αποφεύγεται η καταστροφή ή υποβάθμισή τους από τις προσμίξεις των οργανικών και να επιτυγχάνεται η μεγαλύτερη δυνατή αξιοποίησή τους.

Σε αυτή τη βάση, κατά τις εργασίες του 1ου Φόρουμ Κυκλικής Οικονομίας, ο κος Βίλεμπροντ Σλάιτους από τη DG REGIO σχολίασε ότι το αποτέλεσμα της διαχείρισης σε εγκαταστάσεις που δεν δέχονται προδιαλεγμένα απορρίμματα δεν είναι κατάλληλο, ούτε ποιοτικά, ούτε ποσοτικά ενώ δεν συνάδει και με τις αρχές της Κυκλικής Οικονομίας. 

Σε επίπεδο νέων υποδομών, αυτό σημαίνει ότι τα εργοστάσια επεξεργασίας σύμμεικτων απορριμμάτων που είδαμε να συγχρηματοδοτούνται σε Κοζάνη, Ήπειρο, Σέρρες, Πελοπόννησο και αλλού στη χώρα είναι τα τελευταία του είδους τους εφόσον μελλοντικά οι νέες μονάδες θα πρέπει να τροφοδοτούνται από διακριτά ρεύματα αποβλήτων, με βελτιωμένα χαρακτηριστικά όσον αφορά τόσο την ποσότητα όσο και την ποιότητα, καθιστώντας το όλο μοντέλο οικονομικά και περιβαλλοντικά πιο βιώσιμο.

Υπό αυτή την έννοια, σημειώνεται επίσης ότι δεν θα χρηματοδοτείται ούτε η κατασκευή ΧΥΤΥ, ούτε μονάδες αποτέφρωσης, ενώ η ανάπτυξη τέτοιου είδους υποδομών στα νέου τύπου -αυστηρότερων περιβαλλοντικών προδιαγραφών- εργοστάσια απορριμμάτων, μελλοντικά θα επιβαρύνουν χρηματοδοτικά την ιδιωτική συμμετοχή εφόσον στο εξής δεν θα τυγχάνουν της στήριξης της ΕΕ.

Γίνεται λοιπόν αντιληπτό ότι οι Περιφέρειες που επιθυμούν να στραφούν στην ανάπτυξη υποδομών συμμείκτων για την κάλυψη των αναγκών τους, θα πρέπει να κινηθούν γρήγορα για την απορρόφηση πόρων από την τρέχουσα προγραμματική περίοδο, που τέτοιου είδους έργα είναι ακόμη επιλέξιμα.

Αναφορικά με το αδιέξοδο που προδιαγράφεται στη Φυλή, πηγές με καλή γνώση του ζητήματος, μιλούν για υποδομές μικρότερης κλίμακας, που θα αναπτυχθούν στην Αττική, αποκλειστικά ως ΣΔΙΤ, ενώ παράλληλα θα δοθεί μεγάλη έμφαση στην ανακύκλωση. Οι όποιες κινήσεις θα πρέπει να γίνουν πάντως ταχύτατα από την ερχόμενη Περιφερειακή Διοίκηση, δεδομένου ότι ο κορεσμός του ΧΥΤΑ της Φυλής υπολογίζεται περίπου τον Μάρτιο του 2020 με το Γραμματικό να μην αρκεί να καλύψει τους αυξημένους φόρτους παραγόμενων απορριμμάτων της πρωτεύουσας και των περιχώρων, ούτε για έναν χρόνο.

Φίλιππος Παναγόπουλος-ypodomes.com