Παρεμβάσεις βιώσιμης ανάπτυξης σε 6 αστικά κέντρα της Κεντρικής Μακεδονίας

Σε έξι αστικά κέντρα εκτός Θεσσαλονίκης, θα διατεθούν για δράσεις και έργα βιώσιμης αστικής ανάπτυξης, από το ΕΣΠΑ 2014–2020 και συγκεκριμένα από το πρόγραμμα Βιώσιμης Αστικής Ανάπτυξης της Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας, σχεδόν 25 εκ. ευρώ.

Βέροια, Γιαννιτσά, Έδεσσα, Κατερίνη, Νάουσα και Σέρρες έχουν καταθέσει τα σχέδιά τους και έχουν επιλεγεί για να υλοποιήσουν έργα και δράσεις, που θα χρηματοδοτηθούν, βελτιώνοντας σημαντικά συνθήκες υποβάθμισης σε πολλά επίπεδα και προβλήματα που αντιμετωπίζουν.

Έμφαση δίνεται στη βελτίωση των οικονομικών, κοινωνικών, δημογραφικών και περιβαλλοντικών επιπτώσεων, αλλά και των επιπτώσεων από την κλιματική αλλαγή, στα συγκεκριμένα αστικά κέντρα, που είναι άνω των 10.000 κατοίκων το καθένα.

Συγκεκριμένα, η Βέροια έχει πληθυσμό 43.158 κατοίκων, τα Γιαννιτσά 29.789, η Έδεσσα 18.229, η Κατερίνη 55.997, η Νάουσα 18.882 και οι Σέρρες 58.287.

«Τα αστικά αυτά κέντρα εμφανίζουν πυκνότητες κατοίκησης που δημιουργούν σημαντικές πιέσεις στο φυσικό και ανθρωπογενές περιβάλλον γεγονός που αναδεικνύει ως απαραίτητες τις ολοκληρωμένες παρεμβάσεις για στήριξη των αστικών πληθυσμών, προστασία του περιαστικού χώρου από την άναρχη επέκταση των αστικών λειτουργιών και ενίσχυση του κοινωνικού ιστού των πόλεων μέσω ολοκληρωμένων προσεγγίσεων για στήριξη απασχόλησης και προώθησης της κοινωνικής ενσωμάτωσης ευάλωτων ομάδων», επισημαίνεται στο σχετικό οδηγό για τη στρατηγική αστικής ανάπτυξης των συγκεκριμένων περιοχών, όπως τον εξέδωσε η διαχειριστική αρχή του ΕΣΠΑ.

Οι έξι δήμοι κατέθεσαν ολοκληρωμένα σχέδια, που πληρούν τις προϋποθέσεις και τα κριτήρια που θέτει η ΕΕ για τα προγράμματα βιώσιμης αστικής ανάπτυξης και πλέον θα γίνει η αξιολόγηση των προτάσεων έργων και δράσεων καθενός, ώστε να χρηματοδοτηθούν. Νωρίτερα έγινε όλη η διαδικασία κατανομής των συνολικών κονδυλίων ανά τομέα παρέμβασης (επιχειρηματικότητα, ανεργία, κοινωνικές δομές, περιβάλλον κ.τ.λ.) και θα αξιολογηθούν πλέον οι προτάσεις ανά στρατηγικό σχέδιο πόλης για να ενταχθούν για χρηματοδότηση.

Ενδιαφέρον έχουν τα χαρακτηριστικά κάθε αστικού κέντρου, όπως αυτά περιγράφονται στο σχετικό οδηγό. Χαρακτηριστικά, που καταγράφηκαν με γνώμονα τα κριτήρια του προγράμματος Βιώσιμης Αστικής Ανάπτυξης και κατέστησαν τις συγκεκριμένες έξι πόλεις επιλέξιμες για να γίνουν παρεμβάσεις.

Βέροια

Η Βέροια χαρακτηρίζεται ως ένα από τα μεγαλύτερα αστικά και διοικητικά κέντρα της Κεντρικής Μακεδονίας, με δυναμικό πρωτογενή τομέα. Κατατάσσεται σύμφωνα με την ιεράρχηση του οικιστικού δικτύου στους οικισμούς πέμπτου επιπέδου. «Ο πληθυσμός του οικισμού καταγράφει μείωση της τάξης του 0,55%, ενώ σε σύνολο δήμου ο πληθυσμός αυξάνεται κατά 1.000 περίπου κατοίκους, δηλαδή κατά 1,53%. Καταγράφεται πληθυσμιακή στασιμότητα με τάσεις γήρανσης καθώς οι ηλικιωμένοι άνω των 65 αποτελούν 19,3% του συνολικού πληθυσμού.

Σημαντικό πρόβλημα αποτελεί η ανεργία, με 9,19% του πληθυσμού του δήμου να είναι άνεργο. Οι ευπαθείς ομάδες δεν αποτελούν μεγάλο τμήμα του πληθυσμού, ωστόσο παρατηρείται ανεπάρκεια υποδομών. Στη Βέροια καταγράφεται συγκριτικά με την υπόλοιπη Π.Ε. Ημαθίας σχετικώς υψηλό μέσο φαινόμενο οικογενειακό εισόδημα 16.660,15 ευρώ», τονίζεται.

Νάουσα

Για τη Νάουσα, τα στελέχη του προγράμματος αναφέρουν ότι «παρουσιάζει συνεχείς τάσεις πληθυσμιακής συρρίκνωσης. Σύμφωνα με τα στοιχεία της απογραφής του 2011, η συρρίκνωση του πληθυσμού του οικισμού ανέρχεται στο 5,23%. Κυριότερη αιτία της πληθυσμιακής αυτής μεταβολής αποτελεί η μεγάλης έντασης ανεργία που χαρακτηρίζει την περιοχή και η οικονομική υποβάθμιση της. Επιπλέον, η ηλικιακή σύνθεση του πληθυσμού υποδηλώνει μεγάλη παρουσία ηλικιωμένων εις βάρος νεαρότερων ηλικιών.

Η ανεργία αποτελεί το σημαντικότερο κοινωνικό πρόβλημα: σύμφωνα με στοιχεία του ΟΑΕΔ, αγγίζει το 35% του εργατικού δυναμικού, κυρίως σε όσες ομάδες πληθυσμού εξαρτώνται από τους παραδοσιακούς κλάδους της τοπικής οικονομίας. Η κατάσταση αυτή είναι αποτέλεσμα της ραγδαίας αποβιομηχάνισης, της στασιμότητας του αγροτικού τομέα και της αδυναμίας εξεύρεσης εναλλακτικών κατευθύνσεων ανάπτυξης. Παρά τις δυσμενείς οικονομικές συνθήκες, το φαινόμενο μέσο οικογενειακό εισόδημα ανέρχεται σε 16.127,47 ευρώ. Σύμφωνα με την ιεράρχηση του οικιστικού δικτύου, η Νάουσα κατατάσσεται στο πέμπτο επίπεδο.

Έδεσσα

Ως «αστικό κέντρο με ιδιαίτερη δυναμική στον πρωτογενή τομέα λόγω της αγροτικής παραγωγής», περιγράφεται η Έδεσσα, με την επισήμανση ότι ο τριτογενής ενισχύεται. Σύμφωνα με τον οδηγό: «Η πληθυσμιακή δομή στο αστικό κέντρο παρουσιάζει πτωτική τάση. Σε επίπεδο οικισμού, η Έδεσσα, καταγράφει μείωση της τάξης του 1,45%.

Οι νεανικές ηλικίες αποτελούν τη μικρότερη ηλικιακή ομάδα, καταλαμβάνοντας μόλις 14,4% του συνολικού πληθυσμού. Είναι εμφανής η τάση γήρανσης του πληθυσμού, η οποία σε συνδυασμό με την τάση φυγής πληθυσμού προς άλλα κέντρα δημιουργεί σημαντικά αναπτυξιακά προβλήματα στην Έδεσσα, για τα οποία θα χρειαστεί ειδική αντιμετώπιση.

Παρά τη δυναμική στον πρωτογενή, το πρόβλημα της ανεργίας είναι έντονο στον δήμο, καθώς 8,31% του πληθυσμού δεν εργάζεται. Η απουσία σύνδεσης με τους άξονες ανάπτυξης (ΠΑΘΕ, Εγνατία) αποτελεί ανασταλτικό παράγοντα. Το φαινόμενο μέσο οικογενειακό εισόδημα σύμφωνα με τα στοιχεία του Οικονομικού Έτους 2011 ανέρχεται σε 17.482,19 ευρώ. Η Έδεσσα αποτελεί οικισμό πέμπτου επιπέδου, σύμφωνα με την ιεράρχηση του οικιστικού δικτύου».

Γιαννιτσά

Χαρακτηρίζονται ως το μεγαλύτερο αστικό και οικονομικό κέντρο της Π.Ε. Πέλλας. «Παρουσιάζουν μία από τις μεγαλύτερες αυξήσεις πληθυσμού της τάξης του 10,4%. Παρά τις τάσεις αύξησης του πληθυσμού ο γερασμένος πληθυσμός παρουσιάζει συνεχή αύξηση. Τα Γιαννιτσά, λόγω θέσης στην πεδιάδα Θεσσαλονίκης καταγράφουν υψηλά ποσοστά απασχόλησης στον πρωτογενή τομέα. Το φαινόμενο μέσο οικογενειακό εισόδημα ανέρχεται σε 15.785,15 ευρώ. Σύμφωνα με την ιεράρχηση του οικιστικού δικτύου, τα Γιαννιτσά αποτελούν οικισμό πέμπτου επιπέδου», τονίζεται από τα στελέχη του προγράμματος.

Κατερίνη

Πρόκειται για το δεύτερο μεγαλύτερο αστικό κέντρο της Κεντρικής μετά τις Σέρρες. «Στον οικισμό παρατηρείται συνεχόμενη αυξητική τάση πληθυσμού, ήδη από την δεκαετία του 1990, η οποία διατηρείται μέχρι σήμερα. Ο πληθυσμός του οικισμού έχει μεταβληθεί από το 2001 κατά 8,3%, απαριθμώντας 55.997 κατοίκους πλέον. Διαφαίνεται έτσι ισχυρή τάση μετακίνησης πληθυσμού από τους μικρότερους οικισμούς στο εσωτερικό του Δήμου, προς το αστικό κέντρο της Κατερίνης.

Οι παραγωγικές ηλικίες 15-64 ετών αποτελούν την πολυπληθέστερη πληθυσμιακά ομάδα, ωστόσο, οι ηλικιωμένοι αποτελούν τη δεύτερη ομάδα, με το ποσοστό τους να ανέρχεται σε 18,2% και τις νεαρότερες ηλικίες να ανέρχονται στο 17,5%. Η παραγωγική βάση του αστικού κέντρου της Κατερίνης βασίζεται στον τριτογενή τομέα.

Η εγγύτητα με τον άξονα της ΠΑΘΕ παρουσιάζει σημαντικές αναπτυξιακές προοπτικές. Αναφορικά με τις ευπαθείς κοινωνικά ομάδες, μεγάλα ποσοστά εμφανίζουν οι άνεργοι (11%) και οι μετανάστες (5,88%). Σύμφωνα με στοιχεία του 2011, το μέσο φαινόμενο οικογενειακό εισόδημα στην Κατερίνη ανέρχεται σε 16.120,51 ευρώ. Αποτελεί οικισμό τέταρτου επιπέδου», σημειώνεται στον οδηγό.

Σέρρες

Το μεγαλύτερο αστικό κέντρο εκτός Θεσσαλονίκης και λόγω πληθυσμιακού μεγέθους κατατάσσεται ως οικισμός τρίτου επιπέδου. Όπως αναφέρεται: «Συγκριτικά με την απογραφή του 2001, ο οικισμός των Σερρών εμφανίζεται αυξημένος κατά 3,9% και απαριθμεί 58.287 κατοίκους. Υπάρχει έντονο φαινόμενο αστικοποίησης, καθώς ο Καλλικρατικός Δήμος στο σύνολό του εμφανίζεται μειωμένος όπως και ολόκληρη η Π.Ε. Σερρών. Αναλυτικά με την ηλικιακή διάρθρωση, έντονη είναι η γήρανση του πληθυσμού. Το βασικό πρόβλημα στο Δήμο είναι οι άνεργοι (11,43% του συνολικού πληθυσμού του Δήμου).

Τα άτομα με αναπηρίες εμφανίζονται να αποτελούν 1,18% του συνολικού πληθυσμού ενώ σημαντικό είναι το ποσοστό των μακροχρόνια ανέργων γυναικών (4,17%). Προβλήματα εμφανίζονται με την εγκατάσταση Ρομά εντός του αστικού ιστού (σύμφωνα με τα στοιχεία που συλλέχθηκαν στον Καλλικρατικό Δήμο Σερρών είναι εγκατεστημένα 2.100 άτομα). Στις Σέρρες το φαινόμενο μέσο οικογενειακό εισόδημα εμφανίζεται υψηλό (19.467,86 ευρώ) σε σύγκριση με τα άλλα αστικά κέντρα άνω των 10.000 κατοίκων της Π.Ε. Σερρών».

Πηγή: voria.gr