UBER: την επιστροφή των ιδιωτικών οχημάτων σε υπηρεσίες ταξί επαναφέρει έρευνα του ΕΜΠ

Την επαναφορά στο δημόσιο διάλογο φέρνει έρευνα του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου με την υποστήριξη της UBER σχετικά με το RideSharing και την συμμετοχή ι.χ. οχημάτων στις αστικές συγκοινωνίες, δηλαδή την απελευθέρωση του κλάδου.

Την έρευνα διεξήγαγαν Γιώργος Γιαννής, Καθηγητής ΕΜΠ του Τομέα Μεταφορών και Συγκοινωνιακής Υποδομής όπου και την παρουσίασε σε δημοσιογραφική συνάντηση και η Βιργινία Πετράκη, Ερευνήτρια ΕΜΠ.

Οι υπηρεσίες μεταφοράς on demand λαμβάνονται υπόψη από τους μετακινούμενους ως υπηρεσίες που μπορούν να συμβάλλουν στη βελτίωση των συνθηκών κινητικότητας στη Μητροπολιτική περιοχή της Αθήνας. Ως εκ τούτου, κρίνεται σκόπιμη η διερεύνηση της ενσωμάτωσης των υπηρεσιών μεταφοράς on demand στο υφιστάμενο ταχύτατα αναπτυσσόμενο σύστημα μεταφορών της Αθήνας.

Αντικείμενο της έρευνας αυτής αποτελεί η ανάλυση αγοράς και η κοινωνικοοικονομική ανάλυση για την ανάπτυξη και λειτουργία υπηρεσιών μεταφοράς on demand, με χρέωση σε πραγματικό χρόνο, στην Αθήνα. Στο πλαίσιο της έρευνας, προσδιορίστηκαν και διερευνήθηκαν πιθανές, δημιουργούμενες ευκαιρίες οικονομικής και κοινωνικής ανάπτυξης της πόλης, που απορρέουν από τις υπηρεσίες μεταφοράς on demand. Στόχος ήταν η αξιολόγηση των επιπτώσεων των υπηρεσιών αυτών στην οικονομική και κοινωνική ανάπτυξη της Αθήνας αλλά και των ελληνικών νησιών.

Όπως σημειώθηκε από τον κ.Γιαννή, μέσα από τα ευρήματα της έρευνας φαίνεται ξεκάθαρα η θετική επίδραση που θα έχει η επανακυκλοφορία των ιδιωτικών οχημάτων ως συμπληρωματικά στους στόλους ταξί αλλά και των αστικών συγκοινωνιών.

Να θυμίσουμε πως τον Δεκέμβριο του 2014 εισάχθηκε η υπηρεσία UBER X με το οποίο ιδιωτικά οχήματα προσέφεραν υπηρεσίες “ridesharing”. Η είσοδος αυτή προκάλεσε την αντίδραση των επαγγελματιών ταξί και του συνδέσμου των αυτοκινητιστών ΣΑΤΑ.

Αποτέλεσμα ήταν να περάσει ο νόμος 4530/2018 με τον οποίο έθεσε τις πλατφόρμες μίσθωσης διαδρομών σημαντικότατους φραγμούς, βγάζοντας ουσιαστικά από τους δρόμους της Αθήνας τα ιδιωτικά οχήματα. Σήμερα οι δύο μεγάλες πλατφόρμες UBER και FREENOW έχουν υπηρεσίες μίσθωσης αποκλειστικά με επαγγελματικά ταξί.

Το 2022 η Κομισιόν έβγαλε μια οδηγία σύμφωνα με την οποία συνίσταται στα κράτη-μέλη η κατάργηση των πολλών κανονισμών που υπάρχουν.

Σύμφωνα πάντως με την έρευνα του ΕΜΠ σε 440 άτομα στην Αθήνα σήμερα στους δρόμους της Αθήνας την υπερτερούν τα ι.χ. οχήματα σε ποσοστό 60,1%, ακολουθούν τα Μέσα Μαζικής Μεταφοράς με 32,6% και τα ταξί με 7,3%.

Πάνω σε αυτά τα ποσοστά η έρευνα εστίασε σε δύο βασικά σενάρια για την είσοδο του Ridesharing και των ιδιωτικών οχημάτων. Όπως αναφέρεται στην έρευνα “η εισαγωγή των “ridesharing” υπηρεσιών στην Αθήνα:
• αναμένεται να έχει θετικό αντίκτυπο στη μείωση της χρήσης ΙΧ σε σχέση με το Σενάριο BAU, που δεν υπάρχει υπηρεσία “ridesharing”
• ενώ αναμένεται να επηρεάσει ελάχιστα τη χρήση των ΜΜΜ και των ταξί”.

Οι ημερήσιες διαδρομές σήμερ στην Αθήνα κυμαίνονται σε περίπου 6,4 εκατομμύρια και το 2030 εκτιμάται ότι θα φτάσουν τα 7,1 εκατομμύρια. Αυτή η αύξηση θα οφείλεται στην αυξημένη κινητικότητα, την αύξηση του τουρισμού και των επαγγελματικών συναλλαγών κ.α.

Αναφορικά με τις διαδρομές μέσω της υπηρεσίας ridesharing εκτιμάται ότι θα μπορούν να εξυπηρετήσουν 647-772 χιλιάδες μετακινούμενους ημερησίως μέχρι το 2030, δηλαδή ένα ποσοστό κάτω του 10%.

Η εισαγωγή των “ridesharing” υπηρεσιών στην Αθήνα, εκτιμάται να προκαλέσει μετατόπιση των μετακινήσεων κυρίως από ιδιωτικής χρήσης οχήματα (4.3% to 5.3%) και σε μικρότερο βαθμό από Μέσα Μαζικής Μεταφοράς (2.1%-2.7%) και ταξί (0.7%-0.8%)

Αναφορικά με τα πλεονεκτήματα που θα μπορούν να υπάρξουν από την επανακυκλοφορία των ιδιωτικών οχημάτων και γενικά της υπηρεσίας ridesharing, αυτά συνοψίζονται σε: Εξοικονόμηση χρόνου μετακίνησης, Εξοικονόμηση λειτουργικού κόστους ι.χ., μείωση των οδικών ατυχημάτων και μείωση των εκπομπών αέριων ρύπων (από την λειτουργία λιγότερο ή καθόλου ρυπογόνων οχημάτων).

Τα μακροπρόθεσμα ωφέλη

Σε ποιο μακροπρόθεσμο ορίζοντα, μέχρι το 2030, η έρευνα εκτιμά ότι σε σχέση με την οδική ασφάλεια θα έχουμε 21 λιγότερους νεκρούς και 150 τραυματίες, σε σχέση με την κυκλοφορία εξοικονόμηση 92-116 εκατομμύρια ώρες μετακίνησης με ι.χ. οχήματα και 2,2,6 λιγότερα λεπτά στους δρόμους, σε σχέση με την εργασία 17-36 χιλιάδες επιπλέον θέσεις εργασίας κυρίως λόγω της μείωσης της χρήσης των ι.χ., 1,7-2,1 τμ εξοικονόμηση δημόσιων χώρων.

Επιπρόσθετα στα περιβαλλοντικά οφέλη σύμφωνα με την έρευνα θα είναι εξοικονόμηση 29-37 εκατ. λίτρα καυσίμου από ι.χ. οχήματα και 71-90 εκατ. κιλά λιγότερους ρύπους (σωρευτικά μέχρι το 2030).

Η εξοικονόμηση χρόνου μετακίνησης, κυρίως λόγω της μετατόπισης των μετακινούμενων από τα ΙΧ αυτοκίνητα σε υπηρεσίες “ridesharing”, προκαλεί το σημαντικότερο οικονομικό όφελος (47%-51%), σε σύγκριση με τα συνολικά οφέλη.

Στα μηνύματα της έρευνας ως βασικό στοιχείο αναφέρεται πως η Η εισαγωγή των υπηρεσιών διαμοιρασμού διαδρομών στην Αθήνα, με έναν επαρκώς ρυθμισμένο τρόπο, μπορεί να συμβάλει σημαντικά στην κοινωνική και οικονομική ευημερία.

Σε ερώτηση αναφορικά με τον συνεπιβατισμό (την ταυτόχρονη μετακίνηση επιβατών) η εκπρόσωπος της UBER σημείωσε ότι είναι κάτι που εξετάζεται για το μέλλον καθώς απαιτεί την χρήση έξυπνων τεχνολογιών για τον συνδυασμό δρομολογίων με διαφορετικό προορισμό.