7ο Συνέδριο Περιφερειακής Ανάπτυξης: Η Δυτική Ελλάδα μπροστά σε νέες προκλήσεις

Ισχυρότερη Περιφερειακή αυτοδιοίκηση με αρμοδιότητες, πόρους, αλλά και ευθύνες. Επένδυση στην καινοτομία, αξιοποίηση των ωφελειών που θα προκύψουν από την εκμετάλλευση υδρογονανθράκων, καλλιέργεια ειδικών μορφών τουρισμού, συνέργειες στον πρωτογενή τομέα και ενίσχυση της κυκλικής οικονομίας ήταν ορισμένες μόνο από τις κατευθύνσεις που δόθηκαν για την Δυτική Ελλάδα στο 7ο Συνέδριο για την Περιφερειακή Ανάπτυξη που διοργάνωσε η Εφημερίδα ΠΕΛΟΠΟΝΝΗΣΟΣ, στις 19, 20, 21 Σεπτεμβρίου 2019 στις εμβληματικές εγκαταστάσεις της Achaia Clauss στην Πάτρα.

Περιγράφοντας ένα νέο παραγωγικό μοντέλο, ικανό να δώσει νέα ώθηση στην ανάπτυξη υπουργοί και κυβερνητικά στελέχη που πέρασαν από το βήμα του συνεδρίου μετέφεραν την πολιτική βούληση που υπάρχει για την στήριξη της περιοχής, αλλά και ανέλαβαν συγκεκριμένες δεσμεύσεις.

Ειδικότερα:

Ο νέος ρόλος της Αυτοδιοίκησης

«Οι Περιφέρειες και οι Δήμοι αποτελούν βασικούς πυλώνες στο νέο σύγχρονο αναπτυξιακό μοντέλο διακυβέρνησης» επεσήμανε ο υπουργός Επικρατείας Γιώργος Γεραπετρίτης και αναφέρθηκε σε πρωτοβουλίες της Κυβέρνησης που ισχυροποιούν το ρόλο των Περιφερειών. Εξήγησε ότι μέσα στους επόμενους μήνες θα ληφθούν συγκεκριμένες αποφάσεις, καθώς «στόχος είναι η μεταφορά στην Περιφερειακή Διοίκηση και την Τοπική Αυτοδιοίκηση του 80% περίπου των συνολικών αρμοδιοτήτων που επαφίονται στο κράτος.

Σε δεύτερη φάση ανάπτυξης – ανέφερε – προβλέπεται να υπάρξει και μεταφορά αυτοτελών πόρων υπέρ της Τοπικής Αυτοδιοίκησης και των φορέων της, ώστε να έχουν ίδιους πόρους που θα συγκεντρώνουν και θα αξιοποιούν επ ωφελεία των πολιτών. Έδωσε μάλιστα ως παράδειγμα την περίπτωση του ΕΝΦΙΑ που σχεδιάζεται να περιέλθει ως αυτοτελής πόρος στην Τοπική Αυτοδιοίκηση.

Αναφερόμενους στους αρνητικούς κοινωνικο-οικονομικούς δείκτες που έχουν καταγραφεί στη Δυτική Ελλάδα, ο κ. Γεραπετρίτης παρέπεμψε στην μικρή απορροφητικότητα του ΕΣΠΑ τονίζοντας ότι συνδέεται με την κεντρική γραφειοκρατία, αλλά και την έλλειψη συγκεκριμένου περιφερειακού σχεδιασμού. «Η Περιφερειακή Ανάπτυξη δεν μπορεί παρά να στηρίζεται στις ίδιες τις Περιφέρειες» κατέληξε ο υπουργός Επικρατείας.

Η καλλιέργεια κλίματος φιλικού για επενδύσεις

Ένα «ολοκληρωμένο σχέδιο για την ανάπτυξη Πελοποννήσου και Δυτικής Ελλάδας» πρότεινε ο υπουργός Ανάπτυξης και Επενδύσεων Άδωνις Γεωργιάδης, παρατηρώντας ότι περιοχές του πλανήτη με λιγότερα πλεονεκτήματα έχουν προοδεύσει, σε αντίθεση με την «ευλογημένη γη» που έχει μείνει πίσω, παρά τις πραγματικές της δυνατότητες, τις οποίες επικέντρωσε στον τουρισμό και στην αγροτική παραγωγή.

«Σε λίγο καιρό η Ελλάδα θα είναι μια διαφορετική χώρα. Η κρίση θα μείνει πίσω όταν δημιουργηθούν δουλειές», είπε ο υπουργός και αναφέρθηκε σε παράγοντες που ευνοούν πλέον τις επενδύσεις στην Ελλάδα.

«Ο πρώτος είναι η πολιτική σταθερότητα που υπάρχει και θα υπάρχει για τα επόμενα χρόνια στην Ελλάδα, ενώ ο δεύτερος παράγοντας είναι ένα γιγαντιαίο πρόγραμμα ιδιωτικοποιήσεων, που ήδη έχει ξεκινήσει και θα εξελιχθεί τα επόμενα χρόνια.

Τρίτος παράγοντας σύμφωνα με τον υπουργό Ανάπτυξης, είναι ότι «έχουμε μια εξαιρετικά ανταγωνιστική και ευέλικτη αγορά εργασίας και καλά εκπαιδευμένο εργατικό δυναμικό υψηλής ποιότητας».

Τέταρτος παράγοντας, όπως είπε ο Άδωνις Γεωργιάδης, «είναι τα εξαιρετικά χαμηλά επιτόκια δανεισμού της χώρας, λόγω της πολιτικής σταθερότητας και της μεταρρυθμιστικής ατζέντας της κυβέρνησης αλλά και λόγω της διεθνούς συγκυρίας».

Είσοδος της καινοτομίας στην αγροτική παραγωγή

Στήριξη του αγροτικής παραγωγής εστίασε ο υπουργός Αγροτικής ανάπτυξης Μάκης Βορίδης, επισημαίνοντας μεταξύ άλλων ότι μια από τις μελλοντικές προκλήσεις για τον αγροτικό τομέα είναι η ανάπτυξη της έξυπνης καλλιέργειας και αναφέρθηκε στις νεοφυείς επιχειρήσεις τεχνολογίας που ακμάζουν στην Ελλάδα.

Τις κάλεσε να ρίξουν το βάρος τους στον πρωτογενή παραγωγή, διότι σε άλλη περίπτωση θα είναι μια αγορά που θα εκμεταλλευτούν οι ξένες επιχειρήσεις.

Στην τοποθέτησή του ο υπουργός αναφέρθηκε διεξοδικά και στο φαινόμενο των ελληνοποιήσεων, ανακοινώνοντας ότι γίνεται πιο αυστηρό το διωκτικό πλαίσιο με στόχο την καταπολέμηση του φαινομένου. Στο εξής, όπως είπε ο κ. Βορίδης όσοι επιχειρούν ελληνοποιήσεις θα έχουν να αντιμετωπίσουν δίωξη για νοθεία σε ΠΟΠ, για παραπλάνηση καταναλωτή και για αθέμιτο ανταγωνισμό.

Προλαβαίνοντας το αίτημα για αύξηση των ελέγχων, ο υπουργός ανέφερε ότι οι ελληνοποιήσεις δεν περιορίζονται πλέον στη φέτα αλλά σε μια μεγάλη γκάμα προϊόντων (κρέας, γιαούρτι, κρασί, λεμόνια κ.ά.). Συνεπώς, παρατήρησε ο Μ. Βορίδης, θα πρόκειται για ένα σισύφειο έργο.

Παραδέχθηκε, όμως, ότι ο ελεγκτικός μηχανισμός χρειάζεται να αναδιοργανωθεί. Στο ερώτημα γιατί και εάν αξίζει κάποιος να διακινδυνεύει προκειμένου να ελληνοποιεί προϊόντα, ο υπουργός απάντησε καταφατικά, λέγοντας ότι το κέρδος από τη διαφορά των τιμών είναι τεράστιο (έφερε σαν παράδειγμα την πατάτα Αιγύπτου που κοστίζει 0,2 ευρώ/κιλό και του Νευροκοπίου 1,0 ευρώ/κιλό, συνεπώς η κερδοφορία αγγίζει το 500%).

Ο αθλητικός τουρισμός ως μοχλός ανάπτυξης

Στις δυνατότητες και τα οφέλη που προκύπτουν από τον αθλητικό τουρισμό επικέντρωσε ο υφυπουργός Αθλητισμού Λευτέρης Αυγενάκης, εκφράζοντας την πεποίθηση ότι η Ελλάδα μπορεί να μεγιστοποιήσει τα έσοδα από τις επενδύσεις στα αθλητικά γεγονότα και να ενισχύσει την ανάπτυξη βελτιώνοντας την απόδοση από τα υπάρχοντα αθλητικά γεγονότα, με την οργάνωση περισσότερων αθλητικών γεγονότων, όπως επίσης την στοχοθέτηση και ενίσχυση αθλητικών εκδηλώσεων που προσφέρουν υψηλότερα πιθανά έσοδα για τον τουρισμό.

Έφερε ως παράδειγμα τους ΙΙ Παράκτιους Μεσογειακούς Αγώνες, που διεξήχθησαν τον Αύγουστο, στην Πάτρα. «Πέρασαν στην ιστορία, δημιουργώντας θετικά ρεκόρ σ’ όλους τους τομείς διεξαγωγής τους, με οργανωτική και αγωνιστική επιτυχία» τόνισε ο κ. Αυγενάκης και πρόσθεσε:

«Το κλειδί για το «πάντρεμα» αθλητισμού και περιφερειακής ανάπτυξης είναι η συμμετοχή της τοπικής κοινωνίας» και προς αυτήν την κατεύθυνση, επέμεινε: Δημιουργώντας τις κατάλληλες συνθήκες και με την ενεργό συμμετοχή της τοπικής κοινωνίας μεγιστοποιείται η ωφέλεια που επιφέρει ο αθλητισμός στον τουρισμό και την τοπική οικονομία ως μοχλός οικονομικής, πολιτισμικής και κοινωνικής ανάπτυξης.

Σπουδές στον τουρισμό

Τη δημιουργία Πανεπιστημίου, αποκλειστικά προσανατολισμένο σε σπουδές για τον τουρισμό, με σύγχρονα πεδία σπουδών και ειδικότητες, ξενόγλωσσα τμήματα, συνδεδεμένο με την αγορά προανήγγειλε ο υφυπουργός Τουρισμού Μάνος Κόνσολας.

Το Πανεπιστημίου Τουρισμού θα προβλέπεται στο νέο νόμο πλαίσιο που καταρτίζεται την περίοδο αυτή στο υπουργείο με στόχο την ολική ανατροπή του μοντέλου της τουριστικής εκπαίδευσης στην Ελλάδα:

«Η διασύνδεση της τουριστικής εκπαίδευσης με την οικονομία του μέλλοντος και τις σύγχρονες τάσεις στον τουρισμό, είναι ο δικός μας στόχος» υπογράμμισε ο υπουργός.

Ο κ. Κόνσολας επεσήμανε την μεγάλη σημασία που δίνει η νέα Κυβέρνηση στα θέματα της εκπαίδευσης, κατάρτισης και δια βίου μάθησης, τονίζοντας κατηγορηματικά ότι αν δεν ξεφύγουμε από τις αγκυλώσεις του παρελθόντος η χώρα θα χάσει τη δυνατότητα να προσελκύσει σπουδές από το εξωτερικό σε ξενόγλωσσα τμήματα για την γαστρονομία και τον τουρισμό, τον ψηφιακό τουρισμό, τον καταδυτικό τουρισμός κ.α

«Η μετάβαση στην 4η βιομηχανική επανάσταση και οι αλλαγές που θα επιφέρει στην παραγωγή και την απασχόληση επιβάλλουν αυτή την ανατροπή, αυτή την πρόκληση» υπογράμμισε και εξήγησε ότι η εκπαίδευση είναι προτεραιότητα για το υπουργείο Τουρισμού.

Ζητούμενο ο ορθός περιφερειακός σχεδιασμός

Την αναγκαιότητα διαφύλαξης της πολιτικής συνοχής της Ευρωπαϊκής Ένωσης, που αποτελεί το κύριο εργαλείο σύγκλισης των ενδοπεριφερειακών ανισοτήτων, τόνισε ο Δημήτρης Σκάλκος, Γενικός Γραμματέας Δημοσίων Επενδύσεων & ΕΣΠΑ, Υπουργείο Ανάπτυξης και Επενδύσεων.

Χαρακτήρισε λάθος την ομογενοποιημένη προσέγγιση για την περιφερειακή ανάπτυξη στην Ελλάδα τονίζοντας ότι οι πολιτικές συνοχής θα πρέπει να ανταποκρίνονται και στις τοπικές ανάγκες και ιδιαιτερότητες και να περιλαμβάνουν χρηματοδότηση που θα επενδύει στο upskilling και το reskilling δηλαδή στην εκμάθηση νέων δεξιοτήτων με την έννοια της κατάρτισης, της επιμόρφωσης και της δια βίου μάθησης.

«Πρέπει να τονώσουμε την επενδυσιμότητα των τοπικών κοινωνιών» επεσήμανε, δίνοντας ως απογοητευτικό στοιχείο το γεγονός ότι επτά από τις εννέα Περιφέρειες της Ευρωπαϊκής Ένωσης με το χαμηλότερο δείκτη επενδύσεων το 2015 ήταν Ελληνικές. «Συνεπώς πρέπει να δώσουμε τη δέουσα σημασία είναι να σταματήσουμε τη διαρθρωτική αναπτυξιακή υστέρηση των Ελληνικών Περιφερειών».

Κλείνοντας ο κ. Σκάλκος ανέφερε ότι ήδη έχει ξεκινήσει η διαβούλευση για τα νέα Περιφερειακά Προγράμματα, ενώ τόνισε πως πρέπει να δημιουργηθούν μηχανισμοί διαπεριφερειακού συμβουλίου, καθώς τα διαχειριστικά πλαίσια των Ελληνικών Περιφερειών δεν ταυτίζονται. Στόχος είναι να μην χαθεί κανένας πόρος, αλλά κυρίως να αναδιανεμηθούν οι πόροι με στόχο την περιφερειακή ανάπτυξη.

Σύγχρονες υποδομές

Προτεραιότητα στο έργο της σιδηροδρομικής σύνδεσης της Πάτρας, «αλλά με πράγματα που μπορούν να γίνουν» και πολιτική δέσμευση του για υλοποίηση του έργου της Πατρών – Πύργου, όσο το δυνατόν πιο γρήγορα και με το μικρότερο κόστος μετέφερε στην Πάτρα ο νέος Γενικός Γραμματέας Υποδομών Γεώργιος Καραγιάννης, ο οποίος αναφέρθηκε ακόμα στα οδικά έργα Άκτιο-Αμβρακία και στη σύνδεση της Λευκάδας με το Άκτιο,

Σε ό,τι αφορά την Πατρών – Πύργου, μετέφερε την κατηγορηματική δέσμευση του υπουργού Κώστα Καραμανλή ότι το έργο θα γίνει όσο πιο σύντομα και οικονομικά γίνεται, χωρίς να δημιουργηθεί κανένα πρόβλημα με τις ευρωπαϊκές χρηματοδοτήσεις. «Δεν θα κινηθούμε επιπόλαια με το δημόσιο χρήμα και ούτε με ένα έργο που έχει πραγματικά ανάγκη η Δυτική Ελλάδα»

Τέλος για το Φράγμα Πείρου – Παραπείρου, που επί χρόνια καρκινοβατούσε, ο κ. Καραγιάννης ανέφερε ότι βρίσκεται στην τελική ευθεία ώστε το έργο που τόσο έχει ανάγκη η Πάτρα να γίνει λειτουργικό.

Ωστόσο, επειδή η κυβέρνηση σέβεται την διαφορετική άποψη, εννοώντας τις διαφωνίες του Δήμου Πατρέων, έχει έτοιμο και ένα δεύτερο σενάριο, για την λειτουργία του φράγματος για τα επόμενα πέντε χρόνια, γιατί δεν θέλουν να διακινδυνεύσουν την χρηματοδότηση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.

Η Δυτική Ελλάδα βγαίνει από την εσωστρέφεια

«Αν η Περιφέρεια Δυτικής Ελλάδας αξιοποιήσει τα εργαλεία που της παρέχει η νέα πολιτική συνοχής της Ευρωπαϊκής Ένωσης έχει τη δυνατότητα σημαντικής βελτίωσης των δεικτών και εξόδου από την εσωστρέφεια».

Αυτό ανέφερε η πρώην υπουργός Όλγα Κεφαλογιάννη, βουλευτής Α΄ Αθηνών, η οποία περιέγραψε εκκρεμότητες από το παρελθόν για να τονίσει ότι πρέπει να κλείσουν, ώστε, επιτέλους η Δυτική Ελλάδα να μπει σε τροχιά μακροχρόνιας και βιώσιμης ανάπτυξης.

«Η αγροτική παραγωγή στη Δυτική Ελλάδα θα πρέπει προστατευθεί και να ενισχυθεί υποστηριζόμενη από έργα υποδομής. Παράλληλα η επιχειρηματικότητα και ειδικότερα οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις χρειάζονται υποστηρικτικούς μηχανισμούς για να είναι βιώσιμες.

Οι φοροελαφρύνσεις της νέας Κυβέρνησης είναι ένα πρώτο βήμα προς αυτήν την κατεύθυνση. Όμως και η Περιφέρεια χρειάζεται να πάει συγκεκριμένα μέτρα σε τοπικό επίπεδο για την στήριξη των μικρομεσαίων επιχειρήσεων και τον προσανατολισμό τους σε καινοτόμα επιχειρηματικά πεδία» υπογράμμισε η κ. Κεφαλογιάννη.

Αναφέρθηκε επίσης σε τομείς που έχουν θετικά αποτέλεσμα, μιλώντας για τις εξαγωγές, τον τουρισμό και τον πολιτισμό, που –όπως είπε- χρήζουν συστηματικότερης ανάδειξης κι επισήμανε ότι αυτό μπορεί να επιτευχθεί όταν ολοκληρωθούν τα σημαντικά έργα υποδομής.