19 χρόνια λειτουργίας έκλεισε το Τραμ στην Αθήνα – Πως ξεκίνησε, οι δυσκολίες και τα στοιχήματα

Δεκαεννιά χρόνια ζωής κλείνει σήμερα το δίκτυο Τραμ στην Αθήνα. Ήταν το καλοκαίρι, λίγο, ελάχιστα πριν τους Ολυμπιακούς Αγώνες του 2004 όταν τέθηκε σαν σήμερα 19 Ιουλίου 2004 σε λειτουργία το νέο μέσο σταθερής τροχιάς. Η ένταξη του στην πόλη δεν ήταν ρόδινη και σίγουρα δεν μπορεί να συγκριθεί με αυτή του Μετρό.

Το Τραμ συνάντησε πάρα πολλά προβλήματα, ειδικά την πρώτη περίοδο και χρειάστηκαν αρκετοί μήνες μέχρι να ενταχθεί αρμονικά στο συγκοινωνιακό δίκτυο της πρωτεύουσας. Τα επόμενα χρόνια αμφισβητήθηκε καθώς -κακώς- συγκρίθηκε με το Μετρό ενώ ο ρόλος του είναι τελείως διαφορετικός.

Δεν θα πρέπει να ξεχνάμε ότι η Αθήνα, όπως και άλλες πόλεις της χώρας, είχαν δίκτυα Τραμ από τα τέλη του 19ου αιώνα, αλλά μετά τον Β` Παγκόσμιο Πόλεμο, θεωρήθηκε ως ένα ξεπερασμένο μέσο και χάθηκε από τις ελληνικές πόλεις χάριν των οδικών συγκοινωνιών, δηλαδή των λεωφορείων.

Αυτή η δεύτερη περίοδος του Τραμ δεν είναι ούτε αρμονική, ούτε ειρηνική. Κατά τη διάρκεια της κατασκευής της γραμμής από το 2002 μέχρι το 2004 υπήρξαν ουκ ολίγες αντιδράσεις από τους Δήμους που έπρεπε να περάσει μιας και θεωρούνταν μέσο που “έκοβε” τις συνοικίες.

Μέχρι και σήμερα το Τραμ στην Αθήνα είναι ένα μέσο που κινείται σε ένα μικρό τμήμα της πόλης. Καλύπτει το κέντρο της Αθήνας και μέρος των Νοτίων Προαστίων. Οι Δήμοι που εξυπηρετούνται από το Τραμ είναι: Δήμος Αθηναίων, Δήμος Νέας Σμύρνης, Δήμος Παλαιού Φαλήρου, Δήμος Αλίμου, Δήμος Ελληνικού, Δήμος Γλυφάδας, Δήμος Βούλας, Δήμος Καλλιθέας, Δήμος Ταύρου-Μοσχάτου, Δήμος Πειραιά.

Η εταιρεία Τραμ ΑΕ συστάθηκε το 2001 και είναι θυγατρική της Αττικό Μετρό ΑΕ. Εμπορικά λειτούργησε από τον Ιούλιο του 2004 με την έναρξη των δρομολογίων.  Στη συνέχεια πέρασε στην εταιρεία ΣΤΑΣΥ η οποία έχει στην ευθύνη της 29,3χλμ επίγειου δικτύου. Καθημερινά διακινούνται περίπου 65.000 επιβάτες. Το καλοκαίρι λόγω της επαφής με τους παραλιακούς προορισμούς το Τραμ είναι ιδιαίτερα δημοφιλές και είναι συνήθως γεμάτο. Είναι πλέον και ένα από τα αγαπημένα μέσα των τουριστών που το χρησιμοποιούν σαν μέσο προορισμού για μια από τις παραλίες της πόλης.

Το Τραμ όπως και σε άλλες μεγαλουπόλεις της Ευρώπης έχουν σημαντικό ρόλο στις αστικές συγκοινωνίες της Αθήνας. Το Τραμ κατάφερε με τον καιρό να κερδίσει τον κόσμο και ειδικά τα καλοκαίρια είναι ένα βασικό μέσο για να φτάσει κάποιος σε κάποιο προορισμό της Αθηναϊκής Ριβιέρας, μέχρι τη Βούλα τουλάχιστον.

Ο ακρωτηριασμός του Τραμ

Πριν μερικά χρόνια μάλιστα το μέσο ακρωτηριάστηκε “χάνοντας” προσωρινά τα άκρα του σε Φάληρο και στο κέντρο της πόλης. Στη δεύτερη περίπτωση λόγω προβλημάτων που εντοπίστηκαν σε σήραγγα του Ιλισού ποταμού διακόπηκε η λειτουργία στο τμήμα Κασομούλη-Σύνταγμα και χρειάστηκαν δύο και πλέον χρόνια για να επανέλθει στην καρδιά της πόλης.

Στο Φάληρο διακόπηκε η γραμμή από το Φλοίσβο μέχρι το ΣΕΦ λόγω των έργων ανάπλασης στο Φαληρικό Όρμο. Στο τμήμα αυτό η γραμμή μετατοπίστηκε και χρειάστηκε σχεδόν ένα έτος για να ξεκινήσουν τα δρομολόγια από την ΣΤΑΣΥ και πάλι στη νέα τους θέση.

Οι επεκτάσεις του Τραμ

Στη διάρκεια των 19 ετών ζωής και λειτουργίας του Τραμ, δυστυχώς δεν είδαμε το δίκτυο να μεγαλώνει πολύ. Το δίκτυο του Τραμ ξεκίνησε στις 19 Ιουλίου 2004 με μια δικτύωση από το Σύνταγμα μέχρι το Παλαιό Φάληρο μέσω Νέου Κόσμου και Νέας Σμύρνης και από τη Γλυφάδα μέχρι το ΣΕΦ.

Τον Νοέμβριο του 2007 επεκτείνεται κατά περίπου 700 μέτρα μέχρι τη Βούλα. Τον Δεκέμβριο του 2021 το μέσο επεκτάθηκε κατά 5,4 χιλιόμετρα με μια κυκλική γραμμή ΣΕΦ-Πειραιάς-ΣΕΦ. Συνολικά το δίκτυο Τραμ διαθέτει σήμερα 32,4 χιλιόμετρα και 59 στάσεις.

Το δίκτυο Τραμ λειτουργεί στην πόλη ως ένας ζωντανός οργανισμός που εξελίσσεται και επεκτείνεται. Τα σχέδια για τις επεκτάσεις των δύο μέσων είναι πάνω-κάτω γνωστά. Αναφορικά με το Τραμ έχουν αναφερθεί οι επεκτάσεις από τον Πειραιά μέχρι τη Φρεαττύδα και το Κερατσίνι, από το Σύνταγμα μέχρι το Πεδίον του Άρεως και η γραμμή Ελληνικό-Αργυρούπολη που ενώνει Ποσειδώνος και Βουλιαγμένης. Ωστόσο δεν υπάρχει σημαντική κινητικότητα αναφορικά με την ωρίμανση των έργων αυτών καθώς έχει δοθεί προτεραιότητα στις επεκτάσεις του Μετρό.