Τα μεγάλα κατασκευαστικά επιτεύγματα της δεκαετίας

Η δεκαετία 2010-2020 για τον κατασκευαστικό κόσμο θα μείνει ως η περίοδος των αντιθέσεων. Η περίοδος που έγιναν πολλά, άλλα έγιναν δύσκολα. Η περίοδος που μία γενιά έργων ολοκληρώθηκε αλλά δεν ήρθε ποτέ η επόμενη.

Αυτό που δεν μπορεί κανείς να αμφισβητήσει, είναι ότι τελικά η δεκαετία που πέρασε άφησε σημαντικά κατασκευαστικά επιτεύγματα. Έχουμε ακούσει πολλές φορές για “φαραωνικά σχέδια”. Είναι ένα νόμισμα με δύο όψεις. Ένα φαραωνικό σχέδιο του σήμερα, ίσως είναι η καθημερινότητα του αύριο.

Σε αυτή λοιπόν την δεκαετία, ολοκληρώθηκε πραγματικά ένα φαραωνικό σχέδιο που δεν είναι άλλο από την ολοκλήρωση 5 μεγάλων αυτοκινητόδρομων. Είναι ένα κορυφαίο κατασκευαστικό γεγονός στην σύγχρονη ιστορία της Ελλάδας και έχω την εντύπωση ότι η σημασία του έχει κάπως υποβιβαστεί. Το να δημιουργήσεις και να λειτουργήσεις 2.200 χιλιόμετρα κλειστών αυτοκινητόδρομων είναι ένα πολύ μεγάλο επίτευγμα για την δική μας τουλάχιστον γενιά.

Αυτοκινητόδρομοι

Ελευσίνα – Κόρινθος – Πάτρα, Αντίρριο – Ιωάννινα, Κόρινθος – Τρίπολη – Πάτρα, Μεταμόρφωση – Σκάρφεια – Ράχες, Ράχες – Κλειδί και Ξυνιάδα – Τρίκαλα, ολοκληρώθηκαν με κόπο, αγωνία και πολλά χρήματα του ελληνικού λαού αλλά και της Ευρώπης, μεγάλα ιδιωτικά δάνεια και θυσιάζοντας άλλα έργα.

Όμως η χώρα κατάφερε να αποκτήσει μαζί με την Εγνατία Οδό και τους κάθετους άξονες, την Αττική Οδό και την Γέφυρα Ρίου-Αντιρρίου ένα εντυπωσιακό δίκτυο αυτοκινητόδρομων που με τη λειτουργία του μεταμόρφωσε τις οδικές μεταφορές της χώρας, έγινε η υποδομή στην οποία μπορούν να πατήσουν λιμάνια, αεροδρόμια, τουρισμός, πολιτισμός, βιομηχανία, αγροτική παραγωγή και να δημιουργήσει ανάπτυξη.

Ολυμπία Οδός, Ιόνια Οδός, Αυτοκινητόδρομος Μορέας, Νέα Οδός, Κεντρική Οδός “Ε65” και Αυτοκινητόδρομος Αιγαίου είναι η μεγάλη κληρονομιά της δεκαετίας 2010-2020. Με τις απαραίτητες συμπληρώσεις το δίκτυο θα μεγαλώσει ακόμα περισσότερο τα επόμενα χρόνια. Θα πρέπει βέβαια να επισημάνουμε τη διαχρονικότητα και την υπερκομματικότητα των έργων.

Μην ξεχνάμε πως τα έργα ξεκίνησαν με την πρώτη προκήρυξη του Κώστα Λαλιώτη το 2001, την δεύτερη και ουσιαστική προώθηση τους από τον Γιώργο Σουφλιά, την ουσιαστικά επανεκκίνηση τους από τον Κωστή Χατζηδάκη και τον Μιχάλη Χρυσοχοϊδη και την ολοκλήρωση τους από τον Χρήστο Σπίρτζη. Χρειάστηκαν περίπου 16 χρόνια από την έναρξη μέχρι την ολοκλήρωση τους.

Σιδηρόδρομος

Ένα ακόμα μεγάλο επίτευγμα είναι αδιαμφισβήτητα, η ολοκλήρωση της βασικής σιδηροδρομικής γραμμής Αθήνας-Θεσσαλονίκης. Παραπάνω μιλήσαμε για τους αυτοκινητόδρομους και τα 2.200 χιλιόμετρα που αποκτήσαμε. Στην περίπτωση του σιδηρόδρομου, για να μπορέσουμε να αποκτήσουμε 500 χιλιόμετρα διπλής, ηλεκτροκινούμενης, υψηλών ταχυτήτων γραμμής, χρειάστηκαν 25 και πλέον χρόνια. Μόνο το έργο διάνοιξης της σήραγγας Καλλιδρόμου διήρκησε 20 χρόνια. Ο κεντρικός σταθμός της Αθήνας, ηλεκτροδοτήθηκε με καθυστέρηση 40 τουλάχιστον ετών, μόλις το 2017!

Η δεκαετία 2010-2020 όμως ήταν εκείνη που έβαλε την τελική της σφραγίδα σε αυτά τα έργα. Χρειάστηκε μεγάλη πίεση και πάνω από 2 δισεκατομμύρια ευρώ, δεκάδες εργολαβίες για να μπορέσουμε τελικά το 2019, να διανύσουμε την απόσταση Αθήνα-Θεσσαλονίκη σε 4 ώρες με ένα γρήγορο ηλεκτροκίνητο τρένο.

Οι σχετικές εργολαβίες ολοκλήρωσης, είχαν δημοπρατηθεί και ξεκινήσει την περίοδο 2013-2014. Στην ολοκλήρωση του έργου, συνέβαλε τα μέγιστα ο τέως υπουργός ΥΠΟΜΕ, Χρήστος Σπίρτζης όπου ήταν και αυτός που τελικά εγκαινιάσε το έργο.

Ως εκκρεμότητες εχουν απομείνει η σηματοδότηση και τα συστήματα τηλεδιοίκησης. Τώρα μεγάλος στόχος είναι το σύγχρονο τρένο να φτάσει στην Πάτρα, την Ειδομένη, τον Προμαχώνα και την Αλεξανδρούπολη. Τα νέα στοιχήματα έχουν ήδη τεθεί.

Η κατασκευή του Κέντρου Πολιτισμού Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος

Κάθε μητρόπολη που σέβεται τον εαυτό και τον πολιτισμό της, δημιουργεί νέα σημεία, νέα μνημεία, νέα place to be. Στην περίπτωση της Αθήνας, η δημιουργία του Κέντρου Πολιτισμού Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος, είναι το απόλυτο αστικό κατασκευαστικό επίτευγμα της δεκαετίας 2010-2020. Ένας χώρος σε προνομιακή θέση, μεταξύ Πειραιά-Αθήνας και νοτίων προαστίων, που λειτουργούσε ως σκουπιδότοπος, εγκαταλελλειμένος, μεταμορφώθηκε, άλλαξε.

Το Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος, στη χειρότερη δυνατή περίοδο για τη χώρα, την περίοδο των μνημονίων και της απόλυτης κρίσης, λειτούργησε ως ένας φάρος φωτός. Κατασκευαστικά και πολιτιστικά μαζί. Στο δέλτα Φαλήρου ξεκίνησε το 2013 ένα θηριώδες συνδυασμένο έργο.

Το 2017 ο χώρος που δεν πατούσε ψυχή έγινε ο απόλυτος προορισμός των Αθηναίων και των επισκεπτών της πόλης. Μέχρι και πριν την κρίση το ΚΠΙΣΝ συγκέντρωνε δεκάδες χιλιάδες επισκέπτες καθημερινά που ήθελαν να δουν το εντυπωσιακό κτιριακό συγκρότημα που στεγάζει την Εθνική Λυρική Σκηνή, την Εθνική Βιβλιοθήκη, ένα μεγάλων διαστάσεων κεκλιμένο πάρκο που λειτουργεί και ως “στέγη” του ενός κτιρίου, ένας μεγάλος χωρός περιπάτου, ένα αλσύλιο και το κανάλι με το υδάτινο στοιχείο να είναι το επίκεντρο του πάρκου.

Η βιοκλιματική του λειτουργία με την σκεπή που είναι ένα στην πραγματικότητα ένα φωτοβολταϊκό πάρκο, τα όμβρια ύδατα που συλλέγονται και επαναχρησιμοποιούνται αλλά και την βιώσιμη λειτουργία του, αποτελεί παράδειγμα άλλων οραματικών κέντρων σε όλο τον κόσμο.

Η πολιτιστική του δράση με την βιβλιοθήκη, την όπερα, τις αθλητικές δραστηριότητες, τα φεστιβάλ και τις κοινωνικές δράσεις εκτός από μία μεγάλη συμβολη στην βελτίωση της καθημερινότητας αποτέλεσε σημείο παγκόσμιου θαυμασμού με εκατοντάδες άρθρα αφιερωμένα στο μεγάλο αυτό επίτευγμα.

Το λιμάνι του Πειραιά

Όταν το 2010 έκανε τα πρώτα του βήματα ο ιδιωτικός προβλήτας της COSCO στο λιμάνι του Πειραιά, κανένας δεν πίστευε τη συνέχεια. Μέσα στη δεκαετία 2010-2020 στο λιμάνι του Πειραιά ολοκληρώθηκε η κατασκευή των προβλητών 2 και 3. Αυτό ίσως να μην σας λέει κάτι. Είναι μία λιμενική υποδομή η οποία μεταμόρφωσε όχι μόνο το ίδιο το λιμάνι αλλά και ολόκληρη τη χώρα.

Η γιγάντωση του λιμανιού, που σήμερα συγκαταλέγεται ανάμεσα στα πέντε κορυφαία της Ευρώπης, οφείλεται σε αυτές τις κατασκευές. Το 2010 η διακίνηση εμπορευματοκιβωτίων ήταν περίπου 600.000 και το 2019 ο αριθμός είχε εκτιναχθεί σε 5,5 εκατομμύρια.

Οι κατασκευές που ξεκίνησαν το 2010 και ολοκληρώθηκαν το 2019, ήταν απαιτητικές αλλά σίγουρα δεν είχαν τις μεγάλες τεχνικές δυσκολίες που μπορεί να συναντάμε για παράδειγμα σε ένα έργο Μετρό ή σε μία γέφυρα. Ωστόσο ένα κατασκευαστικό επίτευγμα, είναι και αυτό που με την κατασκευή του αναβαθμίζει συνολικά ένα κλάδο. Αυτό συνέβη με το λιμάνι του Πειραιά.

Χάρη στην κατασκευή των 2 προβλητών, υπήρξε η απαραίτητη πίεση για να ολοκληρωθούν τα έργα στους αυτοκινητόδρομους και τον σιδηρόδρομο καθώς αυτές οι υποδομές συνδέονται στενά για να λειτουργήσει αποδοτικά το σύστημα μεταφορών.

Μεγάλα κατασκευαστικά επιτεύγματα μπορεί επίσης κάποιος να θεωρήσει τις επεκτάσεις του Μετρό της Αθήνας που λειτούργησαν σταδιακά μέχρι το 2013 (προς Ανθούπολη, Ελληνικό, Αγία Μαρίνα και τους 3 σταθμούς Χολαργό, Νομισματοκοπείο, Αγία Παρασκευή), τα τρία εργοστάσια απορριμμάτων σε Κοζάνη, Σέρρες και Ήπειρο κ.α.